Nowo otwarta ekspozycja stała "Kultura staropolska" na Zamku w Pieskowej Skale – oddziale Zamku Królewskiego na Wawelu. Fot. PAP/Art Service
W Zamku Pieskowa Skała, będącym oddziałem Zamku Królewskiego na Wawelu zakończył się kolejny etap gruntownych prac modernizacyjnych realizowanych w ramach wieloletniego projektu. Ich zwieńczeniem jest otwarcie nowej ekspozycji stałej „Kultura staropolska”.
Jak podkreślił dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu prof. Andrzej Betlej podczas czwartkowej uroczystości w Zamku Pieskowa Skała, jest to szczególny dzień dla tego zabytku, bowiem zakończył się kolejny etap wielkiego projektu realizowanego w ramach Programu Kultura Mechanizmu Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021. Wartość wszystkich zrealizowanych prac to ponad 18,4 mln złotych.
„Dziś otwieramy nową wystawę stałą, ale również zmodernizowane bardzo ważne elementy zamku, takie jak np. dziedziniec czy kaplica św. Michała Archanioła. Dostosowano także obiekt do potrzeb osób z niepełnosprawnościami” - wskazał Betlej i przypomniał, że decyzja o tym etapie remontu zapadła w 2019 roku; zrealizowano go według idei poprzedniego dyrektora zamku wawelskiego prof. Jana Ostrowskiego.
Hubert Piątkowski, kierownik projektu modernizacyjnego poinformował, że zakończone właśnie prace były naturalną kontynuacją poprzedniego projektu zrealizowanego w latach 2014-2016. Obecny remont objął nawierzchnie dziedzińców zamkowych – zarówno arkadowego jak i zewnętrznego, a także część pomieszczeń na parterze skrzydła południowego, gdzie powstała nowa wystawa stała „Kultura staropolska”.
Środki finansowe zostały również przeznaczone na konserwację krypty i kaplicy św. Michała Archanioła, w tym siedemnastowiecznego ołtarza znajdującego się w kaplicy zamkowej. Jak przekazał Piątkowski, dzięki wykonanym badaniom udało się określić autorstwo ołtarza, a także prześledzić jego drogę na Zamek Pieskowa Skała, gdzie znalazł się w latach 50. zeszłego wieku – okazało się, że ołtarz pochodzi z Krosnowic w woj. dolnośląskim. W ramach prac przeprowadzono także specjalistyczne badania jakości powietrza wewnątrz zamku.
W wyremontowanych pomieszczeniach na parterze skrzydła południowego powstała nowa wystawa stała „Kultura staropolska”. Ekspozycja ta poprzez cenne zabytki i unikatowe pamiątki historyczne ukazuje bogactwo tradycji szlacheckich w kulturze staropolskiej. W czterech salach parteru, a także w kaplicy i krypcie, usytuowanych w innej części zamku, zwiedzający mogą podziwiać zbiory malarstwa, złotnictwa, rzemiosła artystycznego i militariów. Wiele spośród zabytków ma unikalny charakter. Na szczególną uwagę zasługują: galeria portretowa przedstawicieli rodziny Sapiehów, zespół cynowych siedemnastowiecznych sarkofagów Sieniawskich z plastycznymi figurami zmarłych rycerzy na wiekach oraz kolekcja złoconych i srebrnych łyżek staropolskich.
„Jest to prezentacja, która pokazuje wybrane zagadnienia z tej wspaniałej kultury staropolskiej I Rzeczypospolitej” - ocenił prof. Betlej.
Podczas czwartkowej uroczystości wojewoda wręczy dyrektorowi Zamku Królewskiego na Wawelu prof. Andrzejowi Betlejowi przyznany przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w działalności na rzecz zachowania dziedzictwa narodowego”.
Wojewoda Kmita w wygłoszonej laudacji podkreślił, że odznaczony to „człowiek wyjątkowy, dla którego Polska, Małopolska, a dzisiaj w sposób szczególny Wawel jest miłością, szczęściem, a my możemy się tylko cieszyć, że mamy tak wspaniałego ambasadora polskiej kultury”.
Zamek Pieskowa Skała, którego początki sięgają XIV stulecia, jest położony w odległości 30 km na północny zachód od Krakowa, w sercu Ojcowskiego Parku Narodowego. Zamek od wieków góruje nad malowniczą Doliną Prądnika, wpisując się w niepowtarzalny jurajski krajobraz ze słynną Maczugą Herkulesa.
Zamek wyróżnia się pięknem architektury i bogatą historią - jest dziś jedyną dobrze zachowaną warownią na Szlaku Orlich Gniazd i należy do najważniejszych nowożytnych rezydencji na terenie Małopolski i całego kraju.
Budowla, wyróżniająca się rytmem renesansowych krużganków i potęgą barokowych fortyfikacji bastionowych przez wieki pełniła wiele funkcji: królewskiej strażnicy, gniazda rozbójniczego i magnackiej rezydencji, jak również hotelu i sierocińca. Obecnie jest siedzibą muzeum, będącego od 1958 r. oddziałem Zamku Królewskiego na Wawelu.
Po zakończonym w 2016 roku pierwszym etapie renowacji zabytek wrócił do wyglądu uzyskanego w wyniku wcześniejszego gruntownego remontu, przeprowadzonego w latach 1948-1970 pod kierownictwem prof. Alfreda Majewskiego. Najbardziej widocznym efektem tych prac są odnowione elewacje korpusu głównego, murów i bastionów oraz dziedzińca krużgankowego, które zostały na nowo otynkowane.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ dki/
