Grób Tadeusza Jaenicha, weterana walk o wolność i niepodległość Polski, powstańca śląskiego, który spoczywa na cmentarzu parafii Narodzenia NMP w Żywcu, został w poniedziałek oznaczony przez IPN znakiem pamięci Tobie Polsko.
Burmistrz Żywca Antoni Szlagor podczas uroczystości powiedział, że ppor. Jaenich „swoim życiem udowodnił, iż Polska zawsze miała dla niego największe znaczenie”.
„Był przewodnikiem, liderem, dowódcą, człowiekiem, który nie bał się brać na siebie odpowiedzialności za to, co wydarzy się na polu bitwy. Jego odwaga może służyć (...) kolejnym pokoleniom jako wzór godny naśladowania i upowszechniania” – mówił.
Burmistrz przypomniał, że pamięć o Tadeuszu Jaenichu w Żywcu jest żywa. „Nauczyciele historii, którzy wdrażają lekcje według ścieżki edukacji regionalnej, przekazują wychowankom wiedzę o tej znakomitej postaci, jego zasługach dla regionu i dla Polski. Myślę, że gdyby zapytać dzisiaj uczniów starszych klas szkół podstawowych, kim był Tadeusz Jaenich, większość nie miałaby problemu z odpowiedzią. Z całą pewnością powiedzieliby, że był bohaterem, patriotą, żywczaninem, osobą kochającą nasze miasto i kochającą Polskę” – dodał.
Ppor. Tadeusz Jaenich urodził się 18 marca 1892 r. w Tarnowie. Był synem Gustawa i Marii. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W 1912 r. założył w Żywcu pierwszą Drużynę Skautową im. Tadeusza Kościuszki.
W 1914 r. został mianowany komendantem 2. Kompanii Legionów Ziemi Żywieckiej. W latach 1917-1918 przebywał w obozach jenieckich na Węgrzech i we Włoszech. W połowie listopada 1918 r. wstąpił do armii gen. Józefa Hallera, gdzie pełnił służbę do 1921 r. Wstąpił w szeregi Polskiej Organizacji Wojskowej. Brał udział w III powstaniu śląskim.
W czasie II wojny światowej należał do Armii Krajowej i działał w Krakowa. Posługiwał się wówczas pseudonimem Krzywy. Brał udział w akcjach dywersyjnych i sabotażowych. Jego mieszkanie przy ul. Idziego 5 stanowiło punkt kontaktowy, gdzie przekazywano meldunki. W 1943 r. aresztowało go gestapo. Wolność odzyskał po wyzwoleniu w 1945 r. Został odznaczony Śląską Wstęgą Waleczności i Zasługi. Zmarł 5 grudnia 1973 r.
W działalność konspiracyjną były zaangażowane również jego dwie córki: Janina i Ewa.
Biogram ppor. Jaenicha przygotowała Danuta Mikoda z Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.
Akcja oznaczania grobów znakiem pamięci Tobie Polsko, opracowanym przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach rozpoczęła się 5 lipca 2021 r. – w dniu setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego. Było to pokłosie zainicjowanej przez katowicki IPN akcji poszukiwania zapomnianych grobów powstańców śląskich – tych, którzy zginęli w czasie walk jak i powstańczych weteranów. Zgłoszono około 200 mogił. Dotychczas oznaczono kilkadziesiąt miejsc spoczynku.
Znak pamięci Tobie Polsko ma formę proporczyka o rozmiarach 20 cm na 8 cm. Wykonany jest z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą jest wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy „Grób Powstańca Śląskiego” i „Instytut Pamięci Narodowej”.
IPN podał, że proporzec jest wzorowany na sztandarze powstańczym Tobie Polsko, który wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu. Jego oryginał jest w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Świętej Anny. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ joz/
