Postać Józefa Trajtlera, węgierskiego inżyniera, który współtworzył polską kolej na Pomorzu i w Wielkopolsce po 1918 roku, przypomniano w środę w Bydgoszczy. Imię osiadłego w Polsce Węgra nadano nowemu rondu koło bydgoskiego dworca kolejowego.
"Nasz dzisiejszy bohater zasłużył się bardzo nie tylko dla miasta, ale i dla polskich kolei. Był osobą, która przyczyniła się do rozwoju kolei w odbudowującym się państwie polskim, a dzięki jego staraniom zarówno infrastruktura, jak i kadry polskiego kolejnictwa szybko nadrobiły stracony podczas zaborów czas" – podkreślił Rafał Bruski, prezydent Bydgoszczy.
Józef Szugyi Trajtler urodził się 19 lutego 1877 r. w Budapeszcie. Tam pracował w biurze geodezyjnym, ale przeniósł się do bośniacko-hercegowińskich kolei państwowych.
"Nasz dzisiejszy bohater zasłużył się bardzo nie tylko dla miasta, ale i dla polskich kolei. Był osobą, która przyczyniła się do rozwoju kolei w odbudowującym się państwie polskim, a dzięki jego staraniom zarówno infrastruktura, jak i kadry polskiego kolejnictwa szybko nadrobiły stracony podczas zaborów czas" – podkreślił Rafał Bruski, prezydent Bydgoszczy.
"Doszedł do stanowiska ministra w rządzie Austro-Węgier, ale swoje zdolności organizatorskie i inżynierskie przekazał naszemu miastu. Rezygnując z lukratywnego kontraktu i wyjazdu na wyspę Jawa, jaki zaproponował mu rząd Węgier, zjawił się w Bydgoszczy w roku 1919" – przypomniał Marek A. Pietrzak, konsul honorowy Wegier w Bydgoszczy.
Trajtler trafił do Bydgoszczy za sprawą żony Polki, Cecylii z domu Bajewskiej, dostał propozycję pracy w Bydgoszczy i przyjechał do tego miasta pod koniec 1919 r. Jego zadaniem było odbudować kolej w Bydgoszczy, gdzie mianowano go naczelnikiem urzędu ruchu.
Dzięki niemu uruchomiono większość zawieszonych połączeń, m.in. do Torunia czy Poznania. Zadanie było wyjątkowo trudne, gdyż po zajęciu miasta przez wojska Polskie w styczniu 1920 r. wiekszość niemieckiego personelu kolejowego wyjechała do Niemiec.
Trajtler nie tylko zdołał skompletować kadry dla powstających Polskich Kolei Państwowych, ale także zapobiegł ogołoceniu istniejących linii i obiektów kolejowych ze sprzętu i taboru, który Niemcy zamierzali ze sobą zabrać. W czasie wojny polsko-sowieckiej w 1920 roku był jedną z osób, które walnie przyczyniły się do zorganizowania i utrzymania ruchu kolejowego na zapleczu frontu i szybkiego dostarczania zaopatrzenia dla polskich wojsk.
Węgierski inżynier zmarł w 1923 roku. Chorował ciężko na raka i dojeżdżał na naświetlania do Poznania, ale przyczyną śmierci było zapalenie płuc, którego nabawił się podczas tych podróży.
Przydomek Szugyi przy nazwisku oznacza miejsce zamieszkiwania rodu Trajtlerów. Miejscowość Szugyi znajduje się na północny-wschód, około 80 kilometrów od Budapesztu, w regionie Putnok.
Józef Trajtler został pochowany w Bydgoszczy, a jego grobowiec został w ubiegłym roku gruntownie odnowiony staraniem władz miasta. Podczas uroczystości w środę, tablicę z nazwiskiem patrona nowego ronda odsłaniał wraz z prezydentem Bruskim węgierski gen. bryg. Laszlo Szabo, obecny zastępca dowódcy/szefa Sztabu Centrum Szkolenia Sił Połączonych (JFTC) Nato w Bydgoszczy. (PAP)
olz/ abe/
