Hanna Radziejowska, dyrektor Instytutu Pileckiego w Berlinie, Fot. PAP/M. Bielecki
Od 5 marca w Berlinie można zobaczyć wystawę "Podwójnie wolne". Opowiada wciąż mało znaną historię Polek walczących o bierne i czynne prawa polityczne.
"Polki były jednymi z pierwszych w świecie, które mogły korzystać z pełni praw obywatelskich - od 28 listopada 1918 roku kiedy został podpisany dekret przez Józefa Piłsudskiego, czyli niewiele ponad dwa tygodnie po odzyskaniu przez Polskę niepodległości" - powiedziała PAP szefowa Instytutu Pileckiego w Berlinie Hanna Radziejowska.
Nowa wystawa pokazuje, "jak bardzo połączone były ze sobą polityczna historia walki o niepodległość Polski z walką o prawa polityczne kobiet".
Tytuł "Podwójnie wolne" jest cytatem z jednej z polskich sufrażystek, która w 1918 roku tak właśnie "podsumowała swoją podwójną radość z odzyskanej niepodległości i zdobytych praw politycznych" - wyjaśniła szefowa Instytutu. "To ta fraza najtrafniej opisuje doświadczenie Polek, wolnych dzięki odzyskaniu niepodległości i wolnych w prawach obywatelskich. W ten sposób Polska stanęła w szeregu najbardziej demokratycznych i nowoczesnych państw Europy" - dodała.
"Nasza wystawa opowiada jednak przede wszystkich o tym, co wydarzyło się wcześniej. Jak wyglądała droga, którą musiały przejść kolejne pokolenia kobiet, by 26 stycznia 1919 r. nasze babcie i prababcie z dużych i małych miast, ze szlacheckich dworków i wiejskich chałup udały się w środku mroźnej zimy do urn wyborczych, żeby po raz pierwszy w historii wybrać posłów i co najważniejsze – posłanki?" - wskazała Radziejowska.
Wystawa ukazuje niezwykłe biografie Polek żyjących na przełomie XIX i XX wieku oraz pokolenia kobiet walczących już o wolną Polskę po przełomowym 1918 roku. "Pisarki i emancypantki, żołnierki, społeczniczki i działaczki – wszystkie one mierzyły się z represjami zaborców jako Polki i jako kobiety, dojrzewały, walczyły i dochodziły różnymi drogami do idei wolności i równych praw kobiet i mężczyzn. Większość z nich mogłaby stać się bohaterkami filmów i seriali. Niestety wiele z nich jest dziś zapomnianych, a przecież ich dorobek i życiorysy stanowią ważną część historii Polski" - podkreśliła szefowa instytutu.
Instytut Pileckiego otwiera wystawę przed Dniem Kobiet, "przypominając o sile i odwadze polskich kobiet, ich roli w życiu politycznym i społecznym w społeczeństwach demokratycznych. Polskie kobiety pomimo różnic światopoglądowych - feministki, konserwatystki i socjalistki zjednoczyły się wokół wspólnego celu i wspierały się w ważnych dla państwa polskiego programach politycznych i społecznych".
"Parafrazując Piłsudskiego - +nie dla lewicy ani dla prawicy, ale dla całości+ - to przesłanie i ta siła, która płynęła z aktywności kobiet w życiu publicznym sprzed ponad 100 lat. To wciąż inspirujące przesłanie dla nas wszystkich" - powiedziała PAP szefowa berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego.
Wystawa "Doppelt Frei: Die Geburtsstunde des Frauenwahlrechts in Polen" (Podwójnie wolne: Narodziny praw wyborczych kobiet w Polsce) zostanie uroczyście otwarta we wtorek o godz. 18 w siedzibie instytutu przy Pariser Platz w Berlinie.
Z Berlina Berenika Lemańczyk (PAP)
bml/ akl/
