Wystawa pamiątek związanych z Legionami Polskimi w Muzeum Narodowym w Krakowie, fot. Mirosław Żak/Muzeum Narodowe w Krakowie
Żołnierskie godła, odznaki, elementy umundurowania i obrazy artystów legionistów można oglądać od poniedziałku w oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie przy ul. Piłsudskiego. Na ekspozycji po raz pierwszy po konserwacji zaprezentowano obiekty z dawnego Muzeum Czynu Niepodległościowego.
Ekspozycję "Falerystyka Legionów Polskich 1914-1918" muzeum przygotowało w związku z przypadającą w tym roku 110. rocznicą wybuchu I wojny światowej i wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej. Na ekspozycji znalazły się m.in. żołnierskie godła oraz patriotyczne odznaki towarzyszące strzelcom w tym czasie.
Kalendarium Legionów Polskich
"Nasze muzeum, które posiada tak bogatą kolekcję dzieł sztuki, broni, barwy związanej z Legionami Polskimi, chce w ten sposób przypomnieć o tej rocznicy i o tym, jak wyglądał aspekt nie tylko militarny barw legionowych, ale też kulturotwórczy. Legiony były współtworzone również przez artystów, intelektualistów, pisarzy, dziennikarzy, elity Krakowa, które pozostawiły swoje ślady w postaci właśnie falerystyki" – zauważył dyrektor MNK Andrzej Szczerski.
Wśród artystów, którzy projektowali te obiekty, byli Jan Bukowski, Antoni Procajłowicz i Włodzimierz Przerwa-Tetmajer. "W ten sposób nasze muzeum, które jest muzeum sztuki, chce przypomnieć o tej historii" – dodał Szczerski.
Na wystawie można obejrzeć też medale, broń, elementy umundurowania, a także obrazy namalowane przez artystów legionistów. W gablotach znalazła się kolekcja orłów Drużyn Bartoszowych, Polskich Drużyn Strzeleckich, orły do czapek zaprojektowane już po wybuchu wojny dla formacji Legionów Polskich, odznaki pamiątkowe brygad, pułków i legionowych szkół wojskowych.
"Po raz pierwszy pokazujemy falerystykę w takiej ilości, w takim wyborze. W sumie znalazło się tu 500 takich obiektów" – zaznaczył kurator wystawy Piotr Wilkosz. "To, co wśród nich najważniejsze, to na pewno niemal komplet orłów używanych w Legionach Polskich, w tym orły strzeleckie, orły legionowe 1913 i 1914 roku, a także cały zespół odznak patriotycznych" – zwrócił uwagę. "Często to są małe dzieła sztuki, czasem złocone, wykonane ze srebra, bardzo starannie grawerowane" – dodał.
Na wystawie muzeum po raz pierwszy po konserwacji zaprezentowało także obiekty pochodzące z zamkniętego Muzeum Czynu Niepodległościowego przy Oleandrach w Krakowie – klamrę do paska 4 Pułku Piechoty Legionów Polskich, a także czapkę legionisty. "Realizujemy postawione nam zadanie, aby uratować zbiory zamkniętego Muzeum Czynu Niepodległościowego, które nasze muzeum przejęło. Teraz możemy się pochwalić tymi obiektami już po konserwacji, pokazać je wszystkim zwiedzającym" – powiedział dyrektor MNK.
W listopadzie ub.r. krakowski urząd odzyskał Dom im. Józefa Piłsudskiego, o który walczył w sądzie ze Związkiem Legionistów Polskich, prowadzącym w tym miejscu Muzeum Czynu Niepodległościowego. Po remoncie Domu im. Piłsudskiego ma w nim powstać wystawa poświęcona Legionom Polskim i działalności niepodległościowej przygotowana przez MNK. Obecnie większość obiektów przechodzi konserwację.
Wystawa "Falerystyka Legionów Polskich 1914-1918" będzie otwarta dla zwiedzających od wtorku 6 sierpnia do 19 stycznia 2025 r. w MNK Czapscy przy ul. Piłsudskiego 12.(PAP)
autorka: Julia Kalęba
juka/ miś/
