Medal Pro Patria. Fot. PAP/W. Deska
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell odznaczył medalami "Pro Patria" działaczy klubu piłkarskiego NAC Breda, którzy kultywują pamięć o polskich wyzwolicielach Bredy podczas II wojny światowej - żołnierzach 1. Dywizji Pancernej i jej dowódcy, gen. Stanisławie Maczku.
Od piątku polska delegacja uczestniczy w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia Bredy przez 1. Dywizję Pancerną. Udział delegacji w tych uroczystościach w Królestwie Niderlandów organizują Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wraz z ambasadą RP w Hadze.
Wyjątkowa otoczka piłkarskiego meczu w Bredzie w hołdzie polskim wyzwolicielom
W sobotę wieczorem Parell uhonorował medalami "Pro Patria" działaczy klubu NAC Breda. Odznaczeni zostali: Wendy Dujardin, Leon Deckers, Martijn Koks, Myrthe Koppelaar. Dzięki ich staraniom piłkarze klubu NAC Breda (Eredivisie) przez cały obecny sezon grali w koszulkach upamiętniających żołnierzy 1. Dywizji Pancernej.
Uroczystość przyznania odznaczeń poprzedziła mecz NAC Breda z RKC Waalwijk na Rat Verlegh Stadion w Bredzie.
W NAC Breda występują m.in. Kacper Kostorz oraz Daniel Bielica. Asystentem trenera jest natomiast Tomasz Kaczmarek.
Breda do dziś określana jest jako najbardziej polska miejscowość w Holandii. Podczas II wojny światowej była ważnym węzłem komunikacyjnym, dlatego Niemcy - okupujące Holandię od maja 1940 r. - utworzyły w niej silny bastion obrony przed atakiem wojsk alianckich. Tymczasem przez Bredę wiodła najkrótsza droga do opanowania ujścia Mozy, co było jednym z zadań 1. Dywizji. Polacy musieli związać walką aż trzy niemieckie dywizje piechoty. Po zaciętych walkach 29 października 1944 r. miasto zostało zdobyte przez żołnierzy gen. Maczka.
Na Polskim Cmentarzu Wojskowym w Bredzie odsłonięto pomnik gen. Stanisława Maczka
1. Dywizja Pancerna została powołana do życia 25 lutego 1942 r. na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Po intensywnym szkoleniu, w składzie 1. Armii Kanadyjskiej, ruszyła ona na otwarty w czerwcu 1944 r. front zachodni. Odegrała znaczącą rolę w bitwie pod Falaise, zamykając okrążenie wokół niemieckich 7. Armii i 5. Armii Pancernej w tzw. kotle. Zwycięski marsz dywizji pod dowództwem gen. Maczka wiódł przez północną Francję, Belgię i Holandię aż po wielką bazę niemieckiej marynarki wojennej w Wilhelmshaven. "Bijcie się twardo, ale po rycersku" - mówił gen. Maczek do swych żołnierzy.
Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Pozbawiony obywatelstwa polskiego, pracował jako barman w jednym z hoteli w Edynburgu. Doczekał wolnej Polski; zmarł 11 grudnia 1994 r. w Edynburgu, w wieku 102 lat. Leży pochowany na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie.
Z Bredy Anna Kruszyńska (PAP)
akr/ akl/ amac/
