Z cokołu na placu Wolności w Katowicach zdjęto pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej. Wkrótce monument zostanie przeniesiony na miejscowy cmentarz żołnierzy sowieckich. Przeciwko obecności pomnika w centrum miasta od lat protestowali przedstawiciele opozycji z czasów PRL.
Rzecznik katowickiego magistratu Jakub Jarząbek powiedział PAP, że pomnik zostanie przewieziony do Gliwickich Zakładów Urządzeń Technicznych, gdzie przez kilka miesięcy będzie poddawany renowacji. Później trafi na katowicki cmentarz.
Władze miasta od lat planowały przeniesienie pomnika cmentarz żołnierzy radzieckich. Uchwałę intencyjną w tej sprawie Rada Miejska przyjęła już w grudniu 2000 r. Wykonania uchwały domagały się środowiska prawicowe, od czasu do czasu organizując protesty przeciwko obecności pomnika.
„Dobrze, że to wreszcie się stało. To symbol okupacji, bez wartości artystycznej i nie powinien stać w centrum miasta. Dlatego składaliśmy interpelacje w sprawie jego przeniesienia” - powiedział PAP wiceprzewodniczący rady miasta i szef PiS w Katowicach Piotr Pietrasz.
Lokalne władze odpowiadały, że z uwagi na prowadzone prace przebudowy śródmieścia Katowic, w tym zmianę organizacji ruchu samochodowego i pieszego na placu Wolności, decyzja związana ze zmianą lokalizacji pomnika Armii Czerwonej zostanie podjęta w późniejszym terminie.
„Dzisiaj był właśnie ten najbardziej dogodny moment – zakończył się kolejny etap prac na placu Wolności, który wciąż jest wyłączony z ruchu samochodowego. Można to było zrobić bez komplikacji” - wskazał Jarząbek.
Koszt demontażu i remontu ważącego kilkanaście ton, odlanego w spiżu pomnika, oszacowano na niecałe 70 tys. zł. Nie wiadomo jeszcze, ile będzie kosztowało ustawienie w nowym miejscu, na nowym cokole. Nie wiadomo też, co znajdzie się na placu Wolności w miejscu, gdzie dotychczas stał pomnik czerwonoarmistów.
Koncepcja przeniesienia pomnika była w przeszłości konsultowana ze stroną rosyjską za pośrednictwem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Strona rosyjska wyraziła zgodę na przeniesienie pomnika na nowe miejsce zaproponowane przez władze miasta.
Katowicki pomnik czerwonoarmistów miał – razem postumentem – ok. 10 m wysokości. Przedstawia dwóch żołnierzy trzymających broń i sztandary. Odsłonięto go krótko po II wojnie światowej. Autorem rzeźby był Stanisław Marcinów. Pierwotnie na obelisku widniał napis „Armii Radzieckiej Wyzwolicielce”, który został usunięty w 1989 r.(PAP)
kon/ ls/