Urodziny wiecznego młodzieńca - Keith Richards kończy 80 lat

Nie należy wierzyć we wszystko, co jubilat mówi dziennikarzom. Zdarza mu się ich prowokować i opowiadać historie, które nie mają pokrycia w rzeczywistości - po prostu bawi go wsadzanie kija w mrowisko. Tak było ze słynną plotką o tym, że wciągnął prochy ojca nosem razem z kokainą. Do dziś nie wiadomo, czy mówił prawdę, czy był to niewybredny żart.

Podobnie z deklaracją, jakoby nie pamiętał wiele z lat 70. Faktem jest, że w tamtym czasie był w niemal nieustającym ciągu alkoholowo-narkotykowym, ale gdy przyszło co do czego, okazało się, że pamięta znacznie więcej niż Mick Jagger. Plany namówienia na książkową spowiedź wokalisty Stonesów spaliły na panewce, tymczasem autobiografia Keitha Richardsa pod bezpretensjonalnym tytułem „Życie” stała się światowym bestsellerem.

W książce, którą napisał gitarzysta The Rolling Stones z pomocą dziennikarza Jamesa Foxa, Richards jawi się jako otwarty na zwierzenia, pełen uroku gaduła. Zanim się obejrzymy, przenosimy się wraz z nim do innego świata – epoki buntu, rewolucji seksualnej, młodzieńczej wiary w muzykę, wolną miłość i narkotyki, które miały otwierać drzwi percepcji, ale wielu doprowadziły do zguby. Któż nie chciałby być Keithem Richardsem – bogaczem, który poznał w życiu dziesiątki najbardziej wpływowych ludzi świata muzyki złotej ery rocka, wiecznym chłopcem z nieodpartym urokiem, łobuzem, któremu wszystko uchodzi na sucho.

CZYTAJ TAKŻE

60 lat temu The Rolling Stones wydali swój pierwszy singiel

A przecież biografia gitarzysty The Rolling Stones ma również mroczne strony. Przeszedł przecież przez piekło uzależnienia.

Z Mickiem Jaggerem są jak ogień i woda. Pierwszy uchodzi za niezmordowanego perfekcjonistę, który wszystko musi mieć pod kontrolą, drugi to wolny duch z wybuchowym temperamentem. Mick jest mózgiem, Keith sercem zespołu – mówią niektórzy. Ale bez żadnego z nich sukces Stonesów nie byłby możliwy.

Poznali się jeszcze w podstawówce, ale o ich życiu zadecydowało jedno przypadkowe spotkanie. Jako nastolatkowie wpadli na siebie w 17 października 1961 roku na stacji kolejowej Dartford. Zaczęli rozmawiać o bluesie i odkryli, że łączy ich wielka muzyczna pasja. Wkrótce z Mickiem i przyszłym basistą The Rolling Stones Brianem Jonesem zaczęli tworzyć nierozłączną trójcę. Jak mówił Keith Richards w autobiografii, nie mieli pojęcia, że raz na zawsze zmienią rock’n’roll.

Wbrew pozorom Jagger i Richards to duet wyjątkowo zgrany, choć po publikacji „Życia” media podsycały plotki o rozłamie między oboma artystami. Kością niezgody miały być kąśliwe uwagi gitarzysty pod adresem frontmana, łącznie z wytknięciem rzekomo skromnych rozmiarów jego przyrodzenia. Keith mówi jednak w wywiadach, że są z Mickiem jak stare dobre małżeństwo. Zdarzają im się spięcia i konflikty, bywa, że mają się serdecznie dość, ale trwają razem od półwieku . Dobrze wiedzą, że są sobie potrzebni. Richards często wspominał, że komponuje z myślą o Jaggerze. Zapewnia, że nie ma sensu forsować pomysłów, do których Mick odniesie się sceptycznie. Muso między nimi zaiskrzyć. Dopiero wtedy udaje im się stworzyć naprawdę dobre utwory.

„Tak naprawdę zawsze chciałem mieć zwyczajne, spokojne życie. Tylko jakoś nie wyszło” – wyznał Richards w autobiografii. Istotnie, jego życie potoczyło się zupełnie innym torem. O karierze Stonesów zadecydowały, jak uważają krytycy, nie tylko talent i wybitna intuicja artystyczna, ale i czasy, w których przyszło im tworzyć. Stonesi uosabiają dziś wszystko, co kojarzy się z epoką społecznych przemian przełomu lat 60. i 70.: szalone imprezy, miłosne wielokąty, morze alkoholu, pieniądze, narkotyki, awantury z policją, wieczne prowokacje i wszelkie możliwe ekscesy. Wielu wybitnych muzyków takie życie doprowadziło do przedwczesnej zguby. Oni przetrwali.

Świat miał się podzielić na zwolenników Beatlesów i Stonesów. Na tle czwórki z Liverpoolu brygada Jaggera i Richardsa jawiła się jako banda niepokornych dzikusów. Nie czuli się dobrze ani w garniturach, ani w identycznych fryzurach. Każdy z muzyków stopniowo coraz bardziej zaczynał zaznaczać swoją indywidualność na scenie. Mick Jagger lubił eksperymentować z wizerunkiem scenicznym. Keith Richards był wierny swojej pozie luzaka. Potargana czupryna (podobno zawsze strzyże się sam, nawet nie patrząc w lustro), kolorowe opaski na czole, bransoletki z koralików i paciorków na przegubach dłoni. Jego styl zaczął w końcu inspirować innych. Johnny Depp przyznał kiedyś, że styl Jacka Sparrowa z „Piratów z Karaibów” był inspirowany stylem Keitha Richardsa. Muzyk nie tylko dostał propozycję zagrania postaci ojca Jacka w trzeciej części serii, ale zainteresowały się nim też domy modowe z Luois Vuitton i Yves Saint Laurent na czele. Sam twierdzi, że moda zupełnie go nie interesuje. Najchętniej ubiera się w ubrania żony, modelki Patti Hansen, z którą od 40 lat tworzą udane małżeństwo.

„Kiedy masz już pomysł, reszta przychodzi sama. To tak, jakbyś zasiał nasionko, potem troszeczkę je podlał i nagle wystawia głowę z ziemi, i mówi: +Hej, patrz na mnie+. Nastrój powstaje gdzieś w piosence (…) Jeśli potrafisz znaleźć otwarcie, które pociągnie pomysł, reszta jest prosta. Najważniejsza jest pierwsza iskra. Bóg wie, skąd się ona bierze.”

O marzeniach o spokojnym, unormowanym życiu Keith wspominał również na kartach „Życia”. Jak mówił, przez długi czas liczył, że stworzy trwały związek z Anitą Pallenberg, ówczesną pierwszą damą bohemy artystycznej. Anita była prawdziwą femme fatale, która miała ogromny wpływ na życie i wizerunek Stonesów. Najpierw spotykała się z Brianem Jonesem, potem związała się z Keithem na dobre kilkanaście lat. Pozostali razem nawet po zdradzie Anity z Mickiem Jaggerem w czasie, gdy wspólnie występowali w filmie „Przedstawienie” w reżyserii Donalda Cammela i Nicholasa Roega. Związek Keitha i Anity nie miał jednak szans na happy end. W latach 70. oboje trwali w ciągu narkotykowym, uczestnicząc w niezliczonych dzikich libacjach. Ich styl życia ostatecznie musiał doprowadzić do destrukcji. Wszystko przypieczętowała owiana do dziś tajemnicą śmierć ich maleńkiego dziecka. Richards powiedział w autobiograii, że ma poczucie winy z powodu tego, że wyjechał w trasę i zostawił noworodka z uzależnioną matką.

Chociaż to Mick uchodzi za perfekcjonistę, Keith zawsze podkreśla, że tym, co go napędza, jest przekonanie, iż zawsze można zagrać lepiej. Jest autorem riffów do największych hitów Stonesów jak „Paint It Black”, „Angie”, „Brown Sugar”, „Jumpin' Jack Flash”, „Sympathy for the Devil” i „(I Can't Get No) Satisfaction”. Mówi, że bycie songwriterem to praca na pełen etat. Nigdy nie wiadomo, kiedy przyjdzie pomysł na nowy riff, nową melodię. Podobno jeden z najsłynniejszych utworów zespołu, „(I Can't Get No) Satisfaction” po prostu Richardsowi się przyśnił. Półprzytomny muzyk zbudził się w nocy, by nagrać na taśmę fragment piosenki. Kiedy się obudził, niczego nie pamiętał, a odtworzywszy taśmę ze zdumieniem wysłuchał nagranej melodii i… czterdziestu minut chrapania.

„Kiedy masz już pomysł, reszta przychodzi sama. To tak, jakbyś zasiał nasionko, potem troszeczkę je podlał i nagle wystawia głowę z ziemi, i mówi: +Hej, patrz na mnie+. Nastrój powstaje gdzieś w piosence (…) Jeśli potrafisz znaleźć otwarcie, które pociągnie pomysł, reszta jest prosta. Najważniejsza jest pierwsza iskra. Bóg wie, skąd się ona bierze” – opowiadał w „Życiu”. W innym miejscu dodał: „Kolejna rzecz związana z byciem kompozytorem to szukanie amunicji. Zaczynasz być obserwatorem, dystansujesz się. Pozostajesz czujny. Ta umiejętność doskonali się z biegiem lat – obserwowanie ludzi i tego, jak na siebie reagują. Co w pewien sposób sprawia że stajesz się dziwnie chłodny".

Dziennikarze i fani od lat spodziewają się jego rychłej emerytury, ale Keith Richards trzyma się zaskakująco dobrze. Kilka razy zdarzyło mu się otrzeć o śmierć, ale rzekomo nigdy z powodu uzależnień. Kiedyś mało nie poraził go prąd na scenie, innym razem nabawił się poważnych obrażeń, gdy jako 62-latek wspiął się na palmę. Niektórzy podejrzewają, że za jego długowiecznością musi stać pakt z samym diabłem, który bywał bohaterem piosenek Stonesów. Tym, którzy wytykają mu wiek, Richards odpowiada z humorem, że jest aktywny artystycznie nie dla publiczności i samego siebie.

Victor Bockris zatytułował biografię Richardsa "Niezniszczalny".

Keith wciąż nagrywa i występuje, a świetnej formy dowiódł między innymi podczas koncertu The Rolling Stones w Polsce w 2007 roku. Ma też na koncie trzy albumy solowe: „Talk Is Cheap” (1988), „Main Offender” (1992) i „Crosseyed Heart” (2015). No i spełnia się jako mąż, ojciec i dziadek. Mieszka w Nowym Jorku. Kilka lat temu zaskoczył świat wiadomością, że postanowił rzucić alkohol. Nie byłby jednak sobą, gdyby przeszedł na całkowitą abstynencję - miał sobie pozwalać na lampkę wina do obiadu.(PAP)

Malwina Wapińska

mwp/ aszw/ wus/