Poruszające, dogłębne relacje ocalałych z nazistowskich obozów zagłady i opis trudnych lat, które nastąpiły później składają się na książkę Dan Stone „Wyzwolenie obozów. Koniec Holocaustu i jego pokłosie”.
Dan Stone profesor historii współczesnej w Royal Holloway na Uniwersytecie Londyńskim, autor wielu publikacji na temat Holocaustu tym razem skupia się na losach byłych więźniów, którym udało się przeżyć Zagładę.
Kiedy więźniowie hitlerowskich obozów koncentracyjnych zostali wyzwoleni w latach 1944–1945, niebywałe okrucieństwa ujrzały światło dzienne. Dla uwolnionych, którzy przeżyli, doświadczenie wyzwolenia było powolną, wyczerpującą podróżą powrotną do życia.
Czołowy historyk Holocaustu, ujawniając złożony proces, przed którym stanęli ocalali, opiera się zarówno na źródłach archiwalnych, jak i na zeznaniach naocznych świadków. Pokazuje strach, wyczerpanie, poczucie winy, wstyd za to, że przeżyli, i druzgocący żal po stracie bliskich. Opisuje ogromne problemy zdrowotne, z którymi się borykali. Dan Stone śledzi również wysiłki wyzwolicieli, którzy zmagali się z bezpośrednimi potrzebami ocalałych, a także z długoterminowymi problemami, które ukształtowały powojenny świat i zapoczątkowały zimną wojnę.
„Wyzwolenie obozów. Koniec Holocaustu i jego pokłosie” to poruszający, przejmująco szczery i bogaty w świadectwa ocalałych reportaż, w którym historyk Dan Stone skupiając się na emocjonalnym bagażu tych, którzy przeżyli, obala panujące powszechnie przekonanie, że wyzwoleniu nazistowskich obozów zagłady towarzyszyła wielka radość. Książka Stone’a pokazuje również, że koszmar więźniów nie zakończył się od razu – ich los oczywiście znacząco się odmienił, gdyż nie byli już zdani na łaskę i niełaskę nazistowskich strażników oraz ich kolaborantów, ale jeszcze długo po wyzwoleniu zmagali się z fizyczną, psychiczną i emocjonalną traumą.
„Euforia i histeria szybko przeminęły. Tak, cieszyliśmy się: byliśmy przecież wolni, otwarto bramy, ale dokąd mieliśmy pójść? Wyzwolenie nadeszło zbyt późno, nie tylko dla zmarłych, ale i dla nas, żywych. Straciliśmy rodziny, przyjaciół, domy. Nie było dla nas miejsca na ziemi, nikt na nas nie czekał. Przeżyliśmy. Zostaliśmy uwolnieni od śmierci i od strachu przed śmiercią, teraz jednak nadszedł strach przed życiem” – wspomina Hadassah Rosensaft.
Wydanie książki zostało wzbogacone materiałami ilustracyjnymi – archiwalne fotografie oraz skany oficjalnych dokumentów dodają publikacji wartości oraz stanowią dodatkowe źródło informacji.
Publikację pracy Dana Stone „Wyzwolenie obozów. Koniec Holocaustu i jego pokłosie” przygotowało Wydawnictwo Czarna Owca.
