„Taniec zbójników” lata 20. XX w. Stowarzyszenie „Kilim” w Zakopanem, proj. Władysław Skoczylas. Źródło: DESA Unicum
Sztuka zakopiańska i twórczość Walerego Eljasza Radzikowskiego, jednego z najważniejszych popularyzatorów Zakopanego, prezentowane są na wystawie w galerii DESA Unicum w Warszawie. Wystawa zakończy się aukcją dzieł.
„Zakopane, Zakopane!” to coroczny projekt DESA Unicum poświęcony dziełom o tematyce tatrzańskiej i góralskiej oraz artystom tworzącym w tym regionie.
Jak informują organizatorzy, tegoroczna edycja to wydarzenie podwójnie wyjątkowe. Po pierwsze, odbywa się w partnerstwie z Tatrzańskim Parkiem Narodowym, który w tym roku obchodzi 70. urodziny. Dzięki nawiązanej współpracy zaprezentuje niedostępne na co dzień, unikatowe eksponaty związane z Walerym Eljaszem Radzikowskim, artystą i pionierem, jednym z najważniejszych popularyzatorów Zakopanego. Po drugie, przypada w setną rocznicę Międzynarodowej Wystawy Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa w Paryżu, gdzie triumfowała polska sztuka narodowa, silnie związana z Podhalem.
Na wystawie „Zakopane, Zakopane” zgromadzono blisko 130 prac takich artystów jak Zofia Stryjeńska, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Rafał Malczewski, Tadeusza Brzozowskiego i Marty Gąsienicy-Szostak.
Sztuka zakopiańska to jednak nie tylko obrazy i grafiki. Nie zabrakło na wystawie również obiektów sztuki użytkowej, w tym drewnianych nart, sanek bobslejowych z końca XIX w., krzesła Wojciecha Brzegi, rzeźb „szkoły zakopiańskiej”, elementów zastawy stołowej, m.in. platery z ornamentem zakopiańskim z Pierwszej Krajowej Fabryki Wyrobów Platerowanych Marcina Jarry, czy zdobnych kilimów, w tym powstałego w latach 20. XX w., zatytułowanego „Taniec zbójników”, autorstwa Władysława Skoczylasa.
Ekspozycja poświęcona Eljaszowi Radzikowskiemu prezentuje z kolei zbiór szkiców, fotografii, archiwaliów i zachowanej korespondencji malarza, znawcy Tatr, który wytyczył drogę do Morskiego Oka.
Dzięki Eljaszowi Radzikowskiemu do Zakopanego zaczęli przybywać turyści i odważyli się ruszyć w góry.
Walery Eljasz Radzikowski był wielkim popularyzatorem Zakopanego i gór. Miał 21 lat, kiedy w roku 1861, po studiach w Akademii Sztuk Pięknych, pojawił się w Zakopanem po raz pierwszy. Jako jeden ze współzałożycieli Towarzystwa Tatrzańskiego bezinteresownie wytyczał ścieżki i szlaki, w tym tę na Morskie Oko. Nadzorował ich budowę i tworzył pierwsze mapy.
„Ilustrowany Przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnicy” autorstwa Eljasza – czerwona książeczka, zwana baedekerem tatrzańskim - doczekała się sześciu wydań. Artysta zamieszczał w kolejnych wydaniach tworzone samodzielnie rysunki panoramiczne i cykle widoków tatrzańskich z oznaczonymi szczytami, przełęczami i dolinami. Aby móc realizować swoją działalność, jako jeden z pierwszych przyjezdnych zbudował w centrum Zakopanego dom.
Wystawę można oglądać do 30 stycznia, dnia aukcji w galerii DESA Unicum przy ul. Pięknej 1A w Warszawie. (PAP)
Anna Bernat
abe/ miś/
