Powołanie Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość RP dla kombatantów walczących o niepodległość Polski przewiduje projekt noweli ustawy o kombatantach, nad którym w środę debatowano w Senacie. Senatorowie postulowali m.in. objęcie ustawą tzw. żołnierzy-górników.
W Senacie odbyło się drugie czytanie projektu nowelizacji ustawy, przyjętej pod koniec stycznia przez Sejm. Nowela przewiduje powołanie Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej jako honorowej wspólnoty żołnierskiej. Zakłada też, że 1 września obchodzony będzie jako Dzień Weterana Walk o Niepodległość RP, a członkom korpusu zostanie przyznana 51-proc. ulga na krajową komunikację kolejową i autobusową. Obecnie ulga ta dla kombatantów wynosi 37 proc. Członkowie Korpusu otrzymają też specjalne ujednolicone legitymacje.
Żołnierzami-górnikami określane są osoby, które w latach 1949-59 z powodów politycznych trafiły do kopalń węgla kamiennego, uranu i do kamieniołomów. Zmuszani byli do ciężkiej pracy w oddziałach roboczych, zorganizowanych na wzór sowiecki.
Sprawozdawca połączonych komisji obrony narodowej oraz rodziny i polityki społecznej Jan Michalski (PO) referował, że podczas ich posiedzenia zgłoszono trzy poprawki. Pierwsza zakłada włączenie tzw. żołnierzy-górników do katalogu osób objętych ustawą. Żołnierzami-górnikami określane są osoby, które w latach 1949-59 z powodów politycznych trafiły do kopalń węgla kamiennego, uranu i do kamieniołomów. Zmuszani byli do ciężkiej pracy w oddziałach roboczych, zorganizowanych na wzór sowiecki.
"Punkt ten wzbudził największą dyskusję, ponieważ według opinii legislatora i rządu był pewien zarzut niekonstytucyjności, gdyż przedłożenie w tym zakresie miało przekraczać materię ustawy" - mówił Michalski.
Druga z komisyjnych poprawek ma na celu korektę jednego z zapisów noweli, który uniemożliwia w szczególnie uzasadnionych przypadkach udzielanie przez szefa Urzędu ds. Kombatantów wyższej niż zakładają limity pomocy dla kombatanta. Trzecia poprawka, zaproponowana przez senackie Biuro Legislacyjne, miała charakter legislacyjny.
Reprezentujący stronę rządową szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan S. Ciechanowski wyraził poparcie dla dwóch ostatnich poprawek. W kwestii żołnierzy-górników podkreślił, że konieczne są kolejne analizy i nowe rozwiązania prawne. "Ze statystyk wynika, że to środowisko liczy ok. 30 tys. osób, ponad 18 tys. wdów po górnikach, a więc koszty wyrównania różnicy między otrzymywanym przez nich dodatkiem a dodatkiem kombatanckim byłoby to ponad 7 mln zł rocznie. Poza tym ponad 17 mln zł - koszt przyznania tzw. dodatku kompensacyjnego dla wdów, koszt zniżek komunikacyjnych - ok. 4 mln zł, co łącznie daje ok. 30 mln. Jednak te kwestie będą analizowane" - mówił Ciechanowski.
Odniósł się również do pytań senatorów dotyczących możliwości wprowadzenie dla osób objętych nowelą bezpłatnych przejazdów komunikacją i leków. "Kombatanci i ofiary represji otrzymują dodatki kombatanckie w wysokości ok. 400 zł, są również objęci możliwością skorzystania z zapomóg przyznawanych przez kierownika Urzędu. To kwota ok. 10 mln rocznie. Darmowe przejazdy komunikacją to byłby koszt ok. 10 mln zł. Jeżeli chodzi o bezpłatne leki szacujemy, że przyznanie ich tylko kombatantom, którzy nie mają uprawnień, to ok. 126 mln zł" - powiedział szef Urzędu.
Jak zaznaczył, nowelizacja przede wszystkim zwiększy medyczną pomoc państwa dla kombatantów, których jest ok. 70 tys. i ofiar represji, których jest ok. 60 tys. "Weterani będą mogli korzystać poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych. Do tej pory zapis w tej sprawie był zbyt ogólny" - mówił Ciechanowski. Dodał, że świadczenia z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie będą mogły być udzielane później niż 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. W miejscach rejestracji pacjentów i udzielania świadczeń oraz w aptekach mają być wywieszane informacje o tych uprawnieniach, a NFZ będzie zobligowany do monitorowania realizacji uprawnień.
Nowelizacja przewiduje też utworzenie w Urzędzie kompletnej bazy wszystkich kombatantów, inwalidów wojennych i ofiar represji. Uregulowano też kwestię ryczałtu energetycznego dla kombatantów. Przewidziano ułatwienia dla kombatantów zamieszkałych za granicą, którzy dotychczas nie ubiegali się o należne im świadczenia w związku z utrudnieniami w ich wypłacie. Po zmianie przepisów świadczenia będą im wypłacane np. razem z emeryturą czy rentą na rachunek bankowy za granicą.
Podczas debaty senator Jan M. Jackowski (PiS) zgłosił poprawkę zakładającą bezpłatne przejazdy dla objętych ustawą. "Mam nadzieję, że Rzeczpospolitą stać na to, by w ten sposób uhonorować ludzi u schyłku życia, którzy postawą i życiem przyczynili się do tego, że żyjemy w wolnej Polsce" - zaznaczył Jackowski.
Projekt trafi ponownie do połączonych komisji. (PAP)
akn/ ls/ gma/
