
Do 26 października w Muzeum Regionalnym w Zwoleniu – w mieście, w którym pochowany jest Jan Kochanowski, można oglądać wystawę barwnych ilustracji do wydanych dwa lata temu w Wilnie „Fraszek”. Autorem grafik jest litewski artysta Marius Jonutis.
Na ekspozycję składają się 22 grafiki przygotowane do wydanego w 2023 r. pierwszego pełnego przekładu „Fraszek” Jana Kochanowskiego na język litewski, którego dokonała prof. Regina Koženiauskiene. Wydawnictwo zdobyło Nagrodę Związku Artystów Litwy.
Ilustracje zostały wykonane farbami akrylowymi i kredkami. Stanowią interpretację, a często wręcz dosłowną narracją graficzną wierszy, które w zbiorze zamieszczono w języku litewskim i po polsku.
Podczas otwarcia wystawy, które odbyło się pod koniec czerwca, autor prac mówił, że przygotowując ilustracje, zawsze stara się szukać klucza, by za pomocą obrazów odzwierciedlić treść utworu i wydobyć pointę. Tak było też w przypadku „Fraszek”. Jonutis powiedział, że gdy dostał zlecenie na wykonanie grafik do utworów renesansowego polskiego poety, nigdy wcześniej o nim nie słyszał. Dopiero, gdy już przeczytał wiersze, odkrył, że są utworami pełnymi humoru, ciepła, miłości, a część z nich - także erotyki, i od razu przypadły mu do gustu, okazały się wdzięcznym materiałem do pracy.
Do epoki odrodzenia artysta nawiązuje w swych ilustracjach do „Fraszek” poprzez stroje epoki, fryzury, elementy mebli, detale architektoniczne i ornamenty. Całość utrzymana jest w optyce dawnych książkowych drzeworytów oraz średniowiecznych miniatur i iluminacji. Jednocześnie Jonutis zachowuje w nich swój charakterystyczny styl; cechuje go żywa kolorystyka, dekoracyjność form i ekspresja.
Jak podano w opisie wystawy, Jonutis świadomie nawiązuje w swej twórczości do średniowiecznych miniaturzystów oraz artystów ludowych – sztuki nieprofesjonalnej, naiwnej, ale wyrażającej wolność i prawdę. Jego prace, które czerpią natchnienie z otaczającego świata, często stanowią komentarz do aktualnych spraw, ale też – tak zresztą jak i u Kochanowskiego - pochwałę natury i prostego życia. Przebija z nich radość, optymizm i wiara w dobro człowieka.
Ilustracje książkowe są ważną częścią dorobku artystycznego Jonutisa, który zajmuje się także malarstwem i rzeźbą. Ze względu na filozofię życiową wyrażaną w dziełach (wiara w dobro i piękno) artysta szczególnie chętnie współpracuje z autorami publikacji dla dzieci, ale ma też na koncie ilustracje do tomików wierszy i książek historycznych. Teraz – jak zdradził na spotkaniu w Zwoleniu – przygotowuje rysunki do komiksu dotyczącego rodu Radziwiłłów.
Marius Jonutis (ur. 1965) kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych im. M. K. Čiurlionisa i Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie oraz w Kunstakademie w Düsseldorfie w Niemczech. W ciągu 35 lat pracy twórczej miał ponad 70 wystaw indywidualnych – poza Litwą głównie w Danii, a także w Niemczech i Francji. Tworzył też scenografie. Za jedną z takich realizacji został w 2011 r. odznaczony najwyższą doroczną litewską nagrodą teatralną – Złotym Krzyżem Sceny.
Patronat honorowy nad wystawą w Muzeum Regionalnym w Zwoleniu objęła Ambasada Republiki Litewskiej. (PAP)
ilp/ wus/