Finałowa gala konkursu odbedzie się 12 czerwca 2026 roku. Fot. Archiwa Państwowe
Rozpoczęła się piąta edycja konkursu genealogicznego „Bez korzeni nie zakwitniesz” dla uczniów szkół podstawowych. Organizatorami są Archiwa Państwowe i Ministerstwo Edukacji Narodowej.
„Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna” to działanie edukacyjne adresowane do uczniów klas 4-8 szkół podstawowych i ich nauczycieli. Zadaniem uczestników jest stworzenie drzewa genealogicznego i prezentacji, która w nowoczesny i twórczy sposób opowie historię rodziny i pokaże jej związki z lokalną społecznością. Celem konkursu jest uwrażliwienie młodzieży na wartość dziedzictwa i pamięci, budowanie szacunku dla przeszłości, a także rozwijanie świadomości tożsamości lokalnej i narodowej.
Na poprzednią edycję, rozstrzygniętą w maju 2025 r., wpłynęły 684 prace z 370 szkół podstawowych, wyłoniono 17 laureatów. Uczestnicy zaprezentowali m.in. cyfrowe drzewa genealogiczne, rodzinne podcasty i filmy dokumentalne, stare fotografie ożywione z wykorzystaniem sztucznej inteligencji.
– Ta edycja jest dla nas szczególna, bo łączy w sobie doświadczenie minionych lat i świeżą energię nowych pomysłów. To jubileusz, który potwierdza, że konkurs naprawdę zapuścił korzenie w polskich szkołach. Nowe logo, pierwsza w historii konkursu ambasadorka, etap szkolny i współpraca dwóch archiwów z Podlasia – wszystko to sprawia, że tegoroczna odsłona nie jest jedynie kontynuacją, ale wielkim krokiem naprzód – ocenił, cytowany w przesłanej PAP informacji, dr Paweł Pietrzyk, naczelny dyrektor Archiwów Państwowych.
Warsztaty „Drzewko”. Fot Archiwa Państwowe
Ambasadorką konkursu została Natalia Lipowicz, genealogiczna influencerka, autorka bloga „Po leniwemu”. – Cieszę się, że konkurs z roku na rok przyciąga coraz więcej młodych ludzi, bo pokazuje im, że w korzeniach można odnaleźć siłę, dumę i inspirację. To inicjatywa potrzebna, ważna i piękna – bo bez pamięci o przeszłości trudno pisać przyszłość. Wierzę, że genealogia zmienia perspektywę – pozwala zrozumieć siebie poprzez poznanie swoich przodków. Ten konkurs daje młodym ludziom przestrzeń, by zatrzymać się, posłuchać historii rodzinnych i odkryć, że są częścią czegoś większego – skomentowała Lipowicz. Wesprze ona uczestników swoją wiedzą i doświadczeniem, a także przygotuje webinary, rolki i wideoporadniki.
W tegorocznej edycji organizatorzy wprowadzili etap szkolny, w którym między 9 a 16 marca 2026 r. komisje złożone z nauczycieli zdecydują, które prace trafią do etapu wojewódzkiego. Po raz pierwszy rolę koordynatorów konkursu pełnią dwa archiwa państwowe – w Białymstoku i Suwałkach. Zwieńczeniem ich pracy będzie gala finałowa zaplanowana na 12 czerwca 2026 r. w Białymstoku.
Jubileuszowej edycji towarzyszy gra planszowa „James Archiwista”, przygotowana przez Archiwum Państwowe w Katowicach. „To barwna i pełna humoru podróż do świata archiwistyki – dziedziny, która zazwyczaj kojarzy się z ciszą magazynów i pożółkłymi dokumentami, a tu zyskuje zupełnie nowe, pełne przygód oblicze” – poinformowali organizatorzy.
– W grze uczestnicy wcielają się w postać archiwistów, którzy – niczym bohaterowie filmów akcji – przemierzają korytarze archiwum, odkrywają skarby ukryte w segregatorach, podejmują strategiczne decyzje i stawiają czoła niespodziewanym wyzwaniom. Każdy ruch to okazja, by zdobywać wiedzę, rozwijać umiejętności współpracy i – przede wszystkim – świetnie się bawić – podała twórczyni gry Katarzyna Głowania, cytowana w informacji.
Gra planszowa „James Archiwista”. Fot. Archiwa Państwowe
– Konkurs „Bez korzeni nie zakwitniesz” to nie tylko edukacyjna podróż w głąb historii rodzin, ale także ważna lekcja tożsamości i dumy z własnych korzeni. Daje młodym ludziom siłę i fundament, na którym mogą budować swoją przyszłość z szacunkiem dla przeszłości. Warto pielęgnować pamięć o rodzinie, bo to ona tworzy nasze wspólne dziedzictwo i łączy pokolenia – skomentowała wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer.
– Dzięki naszemu konkursowi uczniowie siadają przy stołach ze swoimi dziadkami, otwierają rodzinne albumy, sięgają po pożółkłe dokumenty i notują opowieści, które niejednokrotnie słyszą po raz pierwszy. Z takich właśnie spotkań rodzą się prace konkursowe, które potrafią wzruszyć do łez i udowadniają, że historia rodziny jest fundamentem tożsamości. Z edycji na edycję widać, jak młodzież z pasją odkrywa historię swoich rodzin, a nauczyciele z ogromnym zaangażowaniem wspierają ich w tych poszukiwaniach. To lekcja tożsamości, pamięci i szacunku dla przeszłości. Jestem przekonany, że jubileuszowa edycja „Bez korzeni nie zakwitniesz” znów udowodni, że historia rodziny może być najpiękniejszą opowieścią, jaką można przekazać młodemu pokoleniu – dodał naczelny dyrektor Archiwów Państwowych.
Polska Agencja Prasowa - portal Dzieje.pl jest patronem medialnym konkursu.
Więcej informacji i szczegółowy harmonogram: www.archiwarodzinne.gov.pl/konkurs
wus/
