Radiostacja Gliwice. Fot. Marek Cieśliński/Muzeum w Gliwicach
Muzeum w Gliwicach zaprasza od 10 do 12 października na dni otwarte Radiostacji. Pretekstem jest 90. rocznica zakończenia budowy tego obiektu.
Gliwicka modrzewiowa wieża antenowa o wysokości 111 metrów została zbudowana w 1935 r. na potrzeby założonej dziesięć lat wcześniej we Wrocławiu Rozgłośni Śląskiej. Obydwa te miasta należały wówczas do Niemiec, Gliwice (Gleiwitz) tuż przy granicy z Polską, więc audycje przekazywane dzięki tamtejszej wieży antenowej docierały do odbiorców w obu krajach.
Sama konstrukcja była jednym z ponad pięćdziesięciu tego typu obiektów wzniesionych przez Niemców w latach 30. XX wieku, nowoczesnym przykładem budownictwa technicznego.
Kompleks przy obecnej ul. Tarnogórskiej w Gliwicach służył przede wszystkim retransmitowaniu programów rozgłośni we Wrocławiu (Breslau), ale emitowano też programy przygotowywane w studiu w Gliwicach.
Miał duże znaczenie w informacyjno-propagandowym systemie III Rzeszy i z tego powodu stał się obiektem jednej z akcji dywersyjnych zorganizowanych przez hitlerowców tuż przed wybuchem II wojny światowej.
31 sierpnia 1939 r. grupa kilku niemieckich napastników udających Polaków wtargnęła do budynku Radiostacji próbując nadać komunikat o zajęciu stacji. Miał on dowodzić agresywnych działań Polski i usprawiedliwić rozpoczęcie wojny. Epizod ten momentalnie został szeroko nagłośniony w mediach niemieckich.
Tuż po wojnie stacja służyła jako nadajnik Rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach.
Od lat 50. wykorzystywano ją do zagłuszania programów takich stacji jak Radio Wolna Europa, Głos Ameryki czy BBC. Była wówczas częścią realizowanej w całym kraju akcji dezinformacyjnej pod nazwą „Radio w służbie pokoju”. W latach 60.-90. XX w. służyła jako warsztat produkcji urządzeń radiotechnicznych.
W 2003 r. obiekt od Telekomunikacji Polskiej odkupił samorząd miasta Gliwice. Ten z kolei przekazał Radiostację wraz z trzyhektarową działką w zarząd Muzeum w Gliwicach.
Dziś Radiostacja jest jednym z oddziałów tej placówki. Gromadzi zabytki techniki i upowszechnia wiedzę na temat roli mediów i komunikacji audiowizualnej. Jest pomnikiem historii oraz częścią Szlaku Zabytków Techniki.
Obchody 90-lecia zbiegają się z datą zawieszenia wiechy na wznoszonej wieży, co miało miejsce 9 października 1935 r.
W piątek 10 października w kompleksie przy ul. Tarnogórskiej 129 o godz. 16.30 zostanie otwarta wystawa plenerowa „100 lat radiofonii gliwickiej”, której kuratorem jest dr Marek Cieśliński.
Następnie rozpocznie się panel dyskusyjny „Dziedzictwo Radiostacji”. Wezmą w nim udział prof. Sebastian Fikusa z Uniwersytetu Śląskiego, Andrzej Jarczewski – wieloletni klucznik (czyli faktyczny opiekun i kierownik) Radiostacji, dziennikarze Radia Katowice Dorota Stabik i Sławomir Herman, wiceprezydent Gliwic Łukasz Gorczyński oraz dyrektor Muzeum w Gliwicach Leszek Jodliński.
W ciągu trzech dni (od 10 do 12 października) zaprezentowane zostaną zrealizowane w Radiostacji filmy. W piątek 10 października o godz. 18 pokazany zostanie film fabularny „Operacja Himmler”, w sobotę o godz. 17 - dokumentalny „Cień Radiostacji”, zaś w niedzielę o godz. 17 NRD-owski film fabularny z 1961 r. „Der Fall Gleiwitz” w reżyserii Gerharda Kleina.
W sobotę i niedzielę o godz. 16. odbędą są oprowadzania kuratorskie po wystawie plenerowej i wnętrzach Radiostacji.
Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny. Organizatorem jest Muzeum w Gliwicach.
10 października o godz. 9 zaplanowano również lekcję muzealną „Dziedzictwo Radiostacji” (dla szkół średnich, obowiązują zapisy, liczba miejsc ograniczona).(PAP)
j/
