09.10.2025–21.10.2025
120 lat Muzeum w Gliwicach. Fot. materiały prasowe
W czwartek (9 października) o godz. 17 w Willi Caro, siedzibie Muzeum w Gliwicach odbędzie się otwarcie wystawy „120 lat Muzeum w Gliwicach".
Utworzone po II wojnie światowej Muzeum w Gliwicach jest kontynuatorką założonego 120 lat temu Oberschlesisches Museum in Gleiwitz.
Jak przypominają gospodarze tej placówki w 1905 roku było to jedno z pierwszych muzeów na Górnym Śląsku, a pierwsze w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. Starsze od niego są tylko muzea w Nysie (1897) i Opolu (1900).
W związku ze 120 rocznicą urodzin Muzeum w Gliwicach przygotowało wystawę, w którym przedmiotem ekspozycji stanie się ono samo i jego historia.
Zobaczyć może na niej np. dawne księgi inwentarzowe, pierwsze katalogi Muzeum, dokumenty, archiwalne zdjęcia z dawnych wystaw, a także prezentację wybranych zabytków z każdego Działu Muzeum.
Kuratorem wystawy jest Damian Recław, kierownik Działu Historii Muzeum w Gliwicach.
Wernisaż odbędzie się 9 października o g. 17. w Willi Caro. Wstęp wolny. Ekspozycja czynna będzie do 21 listopada 2025 r.
Głównym inicjatorem powstania Muzeum i jego organizatorem był tajny radca i sędzia w gliwickim sądzie Artur Schiller (1858-1945).
W skład komitetu założycielskiego weszli ponadto: prezydent Gliwic Hermann Mentzel oraz wybitni historycy i regionaliści ks. dr Johann Chrząszcz (pyskowicki proboszcz, autor popularnonaukowych monografii różnych miejscowości) oraz prof. Benno Nietsche, autor monumentalnego dzieła „Historia Miasta Gliwice”.
Działalność Muzeum w Gliwicach od samego początku koncentrowała się na gromadzeniu obiektów związanych z regionem – zabytków dokumentujących historię dzieł sztuki i wyrobów rzemiosła artystycznego, przedmiotów związanych z życiem codziennym i sferą sacrum, kulturą, czy wojskowością. Do roku 1922 było głównym punktem kolekcjonerstwa i muzealnictwa na Górnym Śląsku. Zmiana tego stanu rzeczy nastąpiła wraz z podziałem politycznym Górnego Śląska pomiędzy Polską i Niemcami w 1922 roku. Względy polityczne zadecydowały o tym, że Polacy i Niemcy powołali wówczas do życia wielkie muzea w Katowicach (wtedy po polskiej stronie granicy) i Bytomiu (w należącej do Niemiec części Górnego Śląska) z dużymi działami archeologicznymi i historycznymi.
Powtórne narodziny placówki miały miejsce na początku 1945 roku. Pierwszy, polski dyrektor placówki, prof. dr Mieczysław Gładysz (1903-1984) przekształcił Oberschlesisches Museum in Gleiwitz w Muzeum w Gliwicach.
W pracach tych aktywnie wspomagał go Fryderyk Hayder, pierwszy kustosz w najbardziej znaczącym w Muzeum Dziale Sztuki i Rzemiosła Artystycznego. Jednak misja i cel polskiej instytucji kulturalnej pozostały niezmienione – jest nią ochrona i zachowanie dziedzictwa przyrastającego wraz z upływem historii, która w istotny sposób wpływa na dzieje miasta. (PAP)
j/
