12.10.2025–07.11.2025
Wystawa poświęcona Irenie Białównie. Fot. Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku
W Białymstoku otwarto w niedzielę wystawę plenerową o Irenie Białównie (1900-1982) - lekarce i działaczce społecznej, która przez całe życie pomagała dzieciom. W czasie II wojny światowej za działalność konspiracyjną trafiła do Auschwitz-Birkenau. Jej imię nosi jedna z ulic w centrum miasta.
W związku ze 125. rocznicą jej urodzin, postać Ireny Białówny przypomina białostocka placówka kultury - Centrum im. Ludwika Zamenhofa. Przygotowano m.in. wystawę biograficzną, którą można oglądać na Rynku Kościuszki. Po jej otwarciu odbył się spacer śladami lekarki.
Irena Białówna urodziła się 3 listopada 1900 roku. Była lekarką-pediatrą (studia skończyła w Warszawie), przez kilkadziesiąt lat niosącą pomoc najmłodszym białostoczanom, m.in. organizatorką i prezesem Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. W mieście doktor Białówna nie tylko praktykowała jako lekarz (m.in. w szkołach podstawowych), ale też była mocno zaangażowana w działalność społeczną, zwłaszcza w opiekę nad dziećmi z rodzin dysfunkcyjnych.
Za działalność konspiracyjną w trakcie II wojny światowej została aresztowana przez gestapo. Przez kilka miesięcy aresztowania udzielała pomocy medycznej współwięźniom. Potem trafiła do Auschwitz-Birkenau i kolejnych obozów koncentracyjnych. Po wyzwoleniu przez aliantów została ewakuowana do Szwecji, ale po wojnie wróciła do Białegostoku. Tu była w okresie powojennym m.in. ordynatorem oddziału dziecięcego szpitala wojewódzkiego.
W latach 1957-1961 była posłanką na Sejm. W plebiscycie zorganizowanym w 2019 roku - w stulecie odzyskania niepodległości przez Białystok - znalazła się w gronie dziesięciu osób ważnych dla historii miasta, uhonorowanym tytułem „Człowiek stulecia”. Jej imię nosi ulica w ścisłym centrum Białegostoku.
To był kochany, dobry człowiek - takie jest motto wystawy plenerowej otwartej w niedzielę; będzie ona czynna do 7 listopada. Na kilkunastu planszach można poznać życie i działalność Ireny Białówny oraz wspomnienia o niej. Są tam też archiwalne zdjęcia z różnych źródeł.
Projekt związany ze 125. rocznicą urodzin Ireny Białówny został dofinansowany przez resort kultury i dziedzictwa narodowego. W jego ramach odbędą się też warsztaty edukacyjne dla uczniów najstarszych klas białostockiej podstawówki nr 52, która nosi imię tej lekarki. Centrum im. Ludwika Zamenhofa zbiera również wspomnienia o Irenie Białównie i zachęca mieszkańców do dzielenia się nimi, a także dokumentami czy zdjęciami.
Irena Białówna zmarła 7 lutego 1982 roku, pochowana została na cmentarzu w Białymstoku. (PAP)
rof/ swi/ jann/
