PRL

30 lat temu, 25 sierpnia 1989 r., zmarł w Paryżu Roman Palester, kompozytor, szef działu kulturalnego Radia Wolna Europa, autor muzyki do filmów m.in. „Zakazane piosenki”, „Dziewczęta z Nowolipek” oraz przeboju „Baby, ach te baby”.

„Po zakończeniu II wojny światowej Josip Broz-Tito zdobył w Jugosławii niekwestionowaną władzę. Nie byłoby to możliwe bez wydatnej pomocy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), choć komuniści jugosłowiańscy byli znacznie silniejsi niż w innych państwach Europy Środkowo-Wschodniej (poza Albanią)” – czytamy. 

Dziś obchody rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego mają rangę niemal równą najważniejszym świętom narodowym. Jednak przez dziesięciolecia symboliczna godzina „W” była lekceważona lub umniejszana. Wysiłek Armii Krajowej był zaś niegdyś nazywany nawet „oszustwem i fałszem”.

W 1955 r. Polska na dwa tygodnie symbolicznie otworzyła się na Zachód. Od 31 lipca do 15 sierpnia odbywał się w Warszawie V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów pod hasłem „O Pokój i Przyjaźń”. Masowa impreza, do której przygotowania rozpoczęto już w sierpniu 1954 r. (główna ich faza ruszyła w styczniu roku następnego), zorganizowana została w cieniu oddanego do użytku 22 lipca Pałacu Kultury i Nauki im. Józefa Stalina.

36 lat temu, 22 lipca 1983 r., zniesiono w Polsce obowiązujący od dwudziestu miesięcy stan wojenny. Jego formalne zakończenie nie oznaczało pełnego powrotu do względnych swobód sprzed jego wprowadzenia. Niektórzy historycy nawet nazywają kolejne lata istnienia PRL „stanem powojennym”.

35 lat temu, 13 lipca 1984 r., przed Sądem Warszawskiego Okręgu Wojskowego rozpoczął się proces przeciw czterem członkom Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”: Jackowi Kuroniowi, Adamowi Michnikowi, Zbigniewowi Romaszewskiemu i Henrykowi Wujcowi.

100 lat temu, 4 lipca 1919 r., urodził się Jan Strzelecki – jeden z wybitniejszych powojennych socjologów polskich. Był zadeklarowanym socjalistą, ale jednocześnie większość swojego życia naukowego poświęcił na demaskowanie zakłamania systemu komunistycznej władzy. Kiedy tylko było to możliwe, w jej obalanie włączał się również czynnie.

65 lat temu, 8 czerwca 1954 r., publicysta i pisarz Stanisław Cat-Mackiewicz stanął na czele Rządu RP na Uchodźstwie. W ciągu dwunastu miesięcy pełnienia tej funkcji działał na rzecz zjednoczenia emigracji. Rok po rezygnacji z urzędu powrócił do komunistycznej Polski.

Śniadanie wolności, czyli jajecznicę z 1989 jaj, serwowano w niedzielę w centrum Białegostoku. Był też spacer śladami architektury PRL, można było zobaczyć, jak wyglądał lokal wyborczy sprzed lat, wsiąść do oryginalnego fiata 126p czy napić się wody z saturatora.

„Powieść kryminalna w PRL była gatunkiem bardzo popularnym. Kryminały kupowano chętnie, zwłaszcza zachodnich autorów, choć doczekaliśmy się też rodzimej produkcji. Książki polskich autorów określano niekiedy nazwą powieści milicyjnej, jakby chcąc podkreślić pewną odrębność gatunkową w stosunku do literatury zachodniej” – czytamy.