Walery Rzewuski: Starszy mężczyzna w stroju zimowym, portret. Lata 80. XIX wieku. Fot. zbiory.mufo.krakow.pl
Muzeum Fotografii w Krakowie zakończyło kompleksową konserwację i digitalizację 100 szklanych negatywów autorstwa Walerego Rzewuskiego, pioniera polskiej fotografii i jednego z najwybitniejszych jej twórców XIX w. Cyfrowe odwzorowania eksponatów zostały udostępnione on-line w katalogu zbiorów MuFo.
Kierownik projektu dr Dominik Kuryłek poinformował w środę, że projekt Muzeum Fotografii w Krakowie, realizowany w latach 2024–2025, połączył badania, ochronę i popularyzację bezcennego dziedzictwa fotograficznego.
Prace Walerego Rzewuskiego (1837–1888) – wskazał przedstawiciel MuFo – tworzą w krakowskiej placówce jedną z największych kolekcji XIX-wiecznej fotografii jednego autora w polskich zbiorach. Liczba tych obiektów stale rośnie dzięki włączaniu do kolekcji materiałów pochodzących m.in. z zasobów Krakowskiego Towarzystwa Fotograficznego. Oprócz licznych odbitek w MuFo przechowywanych jest ponad 200 cennych i unikatowych szklanych negatywów Rzewuskiego.
Jak poinformowano, projekt dotyczący konserwacji, digitalizacji i upowszechnienia negatywów Walerego Rzewuskiego objął 100 płyt wykonanych w technikach kolodionowej i żelatynowo-srebrowej. Było to pierwsze tak kompleksowe przedsięwzięcie poświęcone spuściźnie patrona Muzeum Fotografii w Krakowie. Zostało dofinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego kwotą 72 tys. zł przy całkowitej wartości blisko 116 tys. Dzięki temu został przeprowadzony pełny cykl badań, zabezpieczeń i digitalizacji zgodnie z najwyższymi międzynarodowymi standardami.
Przedstawiciel muzeum wyjaśnił, że negatywy zostały poddane pełnemu procesowi konserwacji. Z powodu licznych uszkodzeń wiele z nich wymagało pilnej interwencji. Konserwatorzy oczyścili je mechanicznie i chemicznie, podkleili odspajającą się emulsję, zabezpieczyli oryginalne koperty, a następnie przygotowali nowe, bezkwasowe, czteroskrzydłowe opakowania oraz pudła do bezpiecznego, pionowego przechowywania.
Ważnym elementem projektu były specjalistyczne badania przeprowadzone we współpracy z Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych Muzeum Narodowego w Krakowie (LANBOZ), które dostarczyły kluczowych danych dla decyzji konserwatorskich i opracowania metodyki dalszych prac.
Równolegle z pracami konserwatorskimi wykonano wierne odwzorowania cyfrowe, wykorzystując bezpieczne światło błyskowe. Każdy negatyw sfotografowano w świetle przechodzącym i mieszanym, tworząc dwa obrazy: przejściowy i odbity. Na koniec pliki zarchiwizowano na serwerach Muzeum Fotografii w Krakowie i Narodowego Instytutu Muzeów, zapewniając im trwałość i bezpieczeństwo.
Rezultaty projektu są już dostępne online. Zdigitalizowane fotografie, opatrzone szczegółowymi opisami, można oglądać w katalogu zbiorów MuFo (https://zbiory.mufo.krakow.pl/galerie/walery-rzewuski/), a wybrane wizerunki prezentowane są również w mediach społecznościowych muzeum.
W katalogu dostępnych jest także dziesięć tekstów popularnonaukowych poświęconych Waleremu Rzewuskiemu i jego warsztatowi. Dodatkowo przygotowano dwa filmy popularyzatorskie oraz pokaz towarzyszący wystawie głównej „Co robi zdjęcie?” w siedzibie MuFo przy ul. Rakowickiej. Na ekspozycji można zobaczyć dwa oryginalne negatywy po konserwacji oraz pełny zestaw ich cyfrowych odwzorowań.
Zgodnie z zapowiedziami zwieńczeniem projektu będzie listopadowa konferencja naukowa „Fotografia dawna. Gromadzenie, badania, konserwacja, digitalizacja, upowszechnianie”.
Walery Rzewuski (1837–1888), patron MuFo, był jednym z pionierów polskiej fotografii i jednym z najwybitniejszych jej twórców XIX wieku. Działał głównie w Krakowie, gdzie prowadził renomowane atelier fotograficzne, mieszczące się kolejno przy ulicach Grodzkiej, Krupniczej, Wesołej (obecnie Kopernika) i Podwale (obecnie Westerplatte). Jego zakład odwiedzały najważniejsze osobistości życia kulturalnego i naukowego, a także przedstawiciele arystokracji, urzędnicy i przedsiębiorcy.
Rzewuski zasłynął jako mistrz portretu – jego fotografie łączyły techniczną precyzję z artystyczną wrażliwością, ukazując nie tylko wygląd, lecz także charakter portretowanych osób. Był pionierem fotografii teatralnej, przedstawiał aktorów w dynamicznych pozach, często w scenach inspirowanych konkretnymi rolami. Jako jeden z pierwszych utrwalił na zdjęciach Tatry, a ponadto dokumentował krakowskie zabytki i tworzył reprodukcje dzieł sztuki, w tym obrazów Jana Matejki.(PAP)
rgr/ aszw/
