Źródło: Facebook, Diecezja Płocka
Do Archiwum Diecezjalnego w Płocku powróciły w poniedziałek dwa pergaminy z XIII i XIV wieku, które od 2006 r., gdy trafiły do Polski z Niemiec, były przechowywane w Archiwum Archidiecezjalnym Warszawskim - poinformowała Kuria Diecezjalna Płocka.
„Do Archiwum Diecezjalnego w Płocku powróciły dziś dwa średniowieczne pergaminy – cenne świadectwa historii naszego Kościoła” - ogłosiła płocka kuria w poniedziałkowym wpisie na swym profilu na Facebooku. Pochodzące z XIII i XIV wieku dokumenty przekazał biskupowi płockiemu Szymonowi Stułkowskiemu metropolita warszawski arcybiskup Adrian Galbas.
Jak wyjaśniła Kuria Diecezjalna Płocka, jeden z pergaminów to datowany na 1289 r. wyrok w wieloletnim sporze, dotyczący porozumienia biskupów płockiego i chełmińskiego w sprawie jurysdykcji w ziemi chełmińskiej, natomiast drugi pergamin z 1347 r. przypomina akt notarialny i odnosi się do ustaleń z książętami mazowieckimi na temat zwrotu oraz dzierżawy dóbr zajętych biskupstwu płockiemu.
Oba dokumenty wróciły do Polski w 2006 r., gdy Wilhelm Horst z Niemiec przekazał je ówczesnemu prymasowi kardynałowi Józefowi Glempowi. Pergaminy - jak wspomniała płocka kuria - umieszczono następnie w Archiwum Archidiecezjalnym Warszawskim „w celu dalszych badań, które wykazały, że przed II wojną światową należały do zasobu archiwum w Płocku”.
„Biorąc pod uwagę jubileusz 950-lecia diecezji płockiej, jestem przekonany, że to jest właściwy moment. Cieszę się, że te dokumenty po tylu latach wracają do domu, bo naprawdę tutaj jest ich miejsce. Archidiecezja warszawska dała im bezpieczne schronienie, ale było ono tylko tymczasowe” – podkreślił abp Galbas, cytowany przez Kurię Diecezjalną Płocką, w której siedzibie odbyła się uroczystość przekazania średniowiecznych pergaminów.
Jak zaznaczyła płocka kuria, dwa cenne świadectwa historii, zapisane w XIII i XIV wieku, „wróciły dziś do miejsca, do którego należą”. „Historyczne źródła, przez dziesięciolecia przechowywane poza Płockiem, ponownie stają się częścią naszego archiwum” - dodała diecezja płocka.
W bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku, gdzie znajduje się Archiwum Diecezjalne, przechowywanych jest ponad 400 zabytkowych pergaminów, w tym dokumenty królewskie, książęce i biskupie. W czasie II wojny światowej Niemcy spalili bądź wywieźli większość tamtejszych zbiorów, które liczyły wtedy około 50 tys. tomów, w tym blisko 500 średniowiecznych inkunabułów i dwa razy więcej starodruków.
Do najcenniejszych zabytków diecezji płockiej należą obecnie Biblia Płocka z XII wieku - iluminowany manuskrypt, zawierający m.in. księgi Pisma Świętego z komentarzami, zapiski liturgiczne i najstarszy opis cudów na ziemiach polskich, które miały miejsce w 1148 r. w płockiej katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, a także datowany na koniec XII lub przełom XII i XIII wieku Pontyfikał Płocki - także manuskrypt, w którym zapisano normy 85 obrzędów, w tym opis czynności biskupich praktykowanych w diecezji płockiej do XVI wieku, jak również najstarszy na ziemiach polskich opis rezurekcji, obłóczyn zakonnic oraz egzorcyzmów nad osobą opętaną.
Oba zabytki, zrabowane przez Niemców w latach 1940-1941, zostały odzyskane staraniem kolejnych biskupów płockich - Biblia Płocka w 1978 r., a Pontyfikał Płocki w 2015 r.
W tym roku diecezja płocka świętuje 950-lecie istnienia. Obchody, na które składają się wydarzenia zarówno liturgiczne, jak i dotyczące dziedzictwa kulturowego, zostały zainagurowane w listopadzie 2024 r. i potrwają do stycznia 2026 r.
Erygowana w 1075 r. przez papieża św. Grzegorza VII diecezja płocka, która obejmuje obecnie części województw mazowieckiego i kujawsko-pomorskiego, należy do najstarszych w Polsce.
Główne uroczystości jej jubileuszu, którym przewodniczył specjalny wysłannik Ojca Świętego kard. Laszlo Nemet, odbyły się w czerwcu tego roku w płockiej Orlen Arenie, na dawnych błoniach miasta, w miejscu, gdzie 34 lata temu Eucharystię sprawował w czasie swej czwartej papieskiej pielgrzymki do Polski św. Jan Paweł II. Z okazji jubileuszu każda z diecezjalnych parafii otrzymała księgę Dziejów Apostolskich z dodanymi pustymi stronami do zapisywania przez kolejne 50 lat nazwisk nowo ochrzczonych i bierzmowanych oraz niewielki krzyż dębowy wykonany z drewna wałów obronnych grodu Mieszka I na Ostrowie Tumskim w Poznaniu. (PAP)
mb/ aszw/
