Trzydzieści lat temu, 28 lipca 1984 roku, w Los Angeles odbyło się otwarcie letnich igrzysk olimpijskich, które w historii ruchu sportowego zapisały się jako kolejna impreza zbojkotowana przez część krajów. Na starcie zawodów zabrakło także Polaków.
Decyzja o bojkocie igrzysk zapadła, pod naciskiem ZSRS, na pół roku przed imprezą. Oficjalnym powodem były obawy o bezpieczeństwo sportowców oraz zagrażające ponoć zdrowiu zanieczyszczenie powietrza w kalifornijskiej aglomeracji. Z wyjazdu do Los Angeles "spontanicznie" zrezygnowały narodowe komitety olimpijskie większości krajów bloku wschodniego. Wyłamały się jedynie Chiny, Jugosławia, Rumunia oraz Demokratyczna Republika Konga.
Nie ulega jednak wątpliwości, że prawdziwym motywem decyzji o bojkocie była chęć odwetu za stanowisko wielu krajów zachodnich, w tym Stanów Zjednoczonych, które nie stanęły na starcie igrzysk w Moskwie cztery lata wcześniej. Było to wyrazem sprzeciwu wobec polityki ZSRS, który w 1979 roku dokonał inwazji na Afganistan. W Moskwie zabrakło oficjalnych delegacji 65 krajów, choć sportowcy niektórych z nich wystąpili pod flagą olimpijską.
Moskwa i Los Angeles nie były pierwszymi ofiarami bojkotu największej imprezy sportowej świata. Do Montrealu (1976) nie przyjechały bowiem delegacje 28 krajów afrykańskich, na znak protestu przeciw polityce Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, który nie ukarał Nowej Zelandii za udział rugbistów w turnieju w rasistowskiej RPA.
Zawodnicy z krajów socjalistycznych wzięli, w ramach rekompensaty, udział w zawodach o nazwie "Przyjaźń-84". W niektórych konkurencjach ich poziom był nawet wyższy niż w Los Angeles, ale medale, których reprezentanci Polski zdobyli blisko 60, nie były w stanie zrekompensować utraconej szansy walki o "prawdziwe" olimpijskie krążki.
W 2006 roku pojawiła się propozycja przyznania polskim medalistom zawodów "Przyjaźń-84" takich samych uprawnień jak medalistom olimpijskim, a 19 lutego 2007 roku prezydent Lech Kaczyński podpisał ustawę zrównującą ich prawa, w tym do tzw. emerytury olimpijskiej, z medalistami igrzysk. (PAP)
sab/ pp/
