Rząd Portugalii zatwierdził przepisy przyznające obywatelstwo tego kraju potomkom Żydów sefardyjskich wypędzonych na przełomie XV i XVI w. Nowe prawo uzasadniono potrzebą sprawiedliwości dziejowej.
Zgoda Rady Ministrów na nabywanie - jako drugiego - obywatelstwa Portugalii przez potomków Żydów sefardyjskich była niezbędna, aby wprowadzić w życie ustawę z 2013 r. Przedstawiciele wspólnoty żydowskiej apelowali w ostatnich miesiącach do rządu Pedra Passosa Coelho o zatwierdzenie nowego prawa.
Minister sprawiedliwości Paula Teixeira da Cruz zaznaczyła, że decyzja rządu, pozytywna dla potomków Żydów wypędzonych w XV i XVI w., zbiegła się w czasie z obchodami 70. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz.
"Przyznanie obywatelstwa potomkom Żydów sefardyjskich jest aktem sprawiedliwości dziejowej, a także pozytywnym posunięciem w sytuacji rosnącego na kontynencie europejskim antysemityzmu" - powiedziała Teixeira da Cruz.
Z szacunków Muzeum Żydowskiego w Faro wynika, że na przełomie XV i XVI w. w Portugalii żyło około 280 tys. Żydów sefardyjskich. Stanowili oni około 20 proc. populacji tego kraju. Napłynęli do Portugalii pod koniec XV w. z Hiszpanii na skutek rozpoczętych tam prześladowań. Początkowo przychylny ich osadnictwu król Manuel I zażądał od nich w 1496 r. przejścia na chrześcijaństwo lub opuszczenia portugalskiego terytorium.
Portugalska minister podkreśliła, że nowe przepisy to przywrócenie utraconego prawa i próba zadośćuczynienia potomkom pokrzywdzonych. "Niemożliwością jest jednak zmiana czegoś, co już się wydarzyło" - dodała.
Według nowych przepisów prawo do otrzymania obywatelstwa Portugalii mają osoby o silnych więziach z tym iberyjskim krajem, jego językiem, pochodzące w prostej lub bocznej linii od osób wypędzonych.
"Duże znaczenie w rozpoznaniu rozproszonych po świecie Żydów sefardyjskich może mieć religia. Rabini poszczególnych wspólnot mogą potwierdzić pochodzenie konkretnych osób i to, w jakim obrządku były one wychowane" - powiedział PAP dyrektor Muzeum Żydowskiego w Faro Antonio Valente.
Valente przyznał, że większe trudności w potwierdzeniu swego pochodzenia będą mieli potomkowie Żydów, którzy w przeszłości przeszli na chrześcijaństwo.
Z szacunków Muzeum Żydowskiego w Faro wynika, że na przełomie XV i XVI w. w Portugalii żyło około 280 tys. Żydów sefardyjskich. Stanowili oni około 20 proc. populacji tego kraju.
Na rozpatrzenie wniosku o przyznanie obywatelstwa Portugalii oczekuje obecnie kilkaset osób powołujących się na pokrewieństwo z Żydami sefardyjskimi wydalonymi z tego kraju.
Żydzi sefardyjscy napłynęli do Portugalii pod koniec XV w. z Hiszpanii na skutek rozpoczętych tam prześladowań. Początkowo przychylny ich osadnictwu król Manuel I zażądał od nich w 1496 r. przejścia na chrześcijaństwo lub opuszczenia portugalskiego terytorium.
Głównymi kierunkami emigracji pochodzących z Portugalii Żydów były Holandia, Włochy, Anglia oraz Afryka Północna. Część z nich przybyła też na ziemie polskie, osiedlając się na Zamojszczyźnie. Ocenia się, że na świecie żyje dziś około 2,8 mln Żydów pochodzenia sefardyjskiego.
Z Lizbony Marcin Zatyka (PAP)
zat/ mmp/ mc/
