Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku ogłosiło konkurs na wybór patrona sali edukacyjno-kulturalnej, gdzie odbywać się będą m.in. recitale i odczyty. Placówka czeka na zgłoszenia do 20 czerwca. Sala otrzyma imię 3 września podczas Płockich Dni Żydowskich. Jak poinformował w środę Rafał Kowalski, zastępca kierownika Muzeum Żydów Mazowieckich, w konkursie można głosować na trzy propozycje, które przygotowała sama placówka albo zgłosić własną.
"To właśnie głosy oddane w konkursie rozstrzygną ostatecznie, czyje imię będzie nosiła sala edukacyjno-kulturalna" - powiedział Kowalski.
Muzeum Żydów Mazowieckich rozpoczęło działalność w połowie marca w odremontowanej XIX-wiecznej płockiej synagodze. Główną część ekspozycji stanowi tam multimedialna prezentacja historii i kultury Żydów na Mazowszu. Jest także odrębna część poświęcona Holokaustowi.
Placówka przedstawiła trzy propozycje w konkursie na wybór patrona sali edukacyjno-kulturalnej. Wszystkie związane są z osobami niezwykle ważnymi dla historii społeczności żydowskiej w Płocku, a także dla samego miasta oraz jego mieszkańców.
Przed II wojną światową na terenie Mazowsza mieszkało około 600 tys. Żydów. W samym Płocku ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła 9 tys. osób, co stanowiło wówczas blisko jedną trzecią wszystkich mieszkańców miasta. Holokaust przeżyła nieliczna grupa, która w większości opuściła Płock, emigrując pod koniec lat 50., a następnie w latach 60. XX wieku, głównie do Izraela i USA.
Pierwsza propozycja to Kazimierz Askanas (1909-94) - znany płocki adwokat i działacz społeczny, żołnierz Armii Krajowej w okresie II wojny światowej, wieloletni wiceprezes Towarzystwa Naukowego Płockiego.
Propozycja druga to rodzina Themersonów. Mieczysław Themerson (1871-1930) był lekarzem nazywanym „płockim Judymem”, leczył m.in. ubogich. Oprócz opracowań w czasopismach medycznych, pisał także dramaty i wierze. Jednym z jego dwóch synów był Stefan Themerson (1910-88) światowej sławy twórca filmów awangardowych, pisarz, rysownik, poeta i wydawca.
Trzecia propozycja to Feliks (ur. w 1922 r.) i Dawid (1915-2002) Tuszyńscy - obaj artyści, których prace, w tym obrazy i rysunki, prezentowane są w muzeach i galeriach na całym świecie.
Każdy, kto zechce wziąć udział w konkursie, swoje głosy lub własne propozycje może przesłać do Muzeum Żydów Mazowieckich m.in. pocztą tradycyjną na adres: ul. Kwiatka 7, 09-400 Płock.
Uroczystość nadania imienia sali edukacyjno-kulturalnej placówki odbędzie się 3 września podczas inauguracji pierwszej edycji Płockich Dni Żydowskich. Potrwają one do 5 września, a w ich trakcie zaplanowano m.in. otwarcie wystawy malarstwa i rysunku Itzchaka Belfra (ur. 1923 r.) "Mój Korczak". Twórczość tego artysty, wychowanka założonego w 1912 r. warszawskiego Domu Sierot doktora Janusza Korczaka, nawiązuje do jego przeżyć z okresu pobytu w sierocińcu i później, podczas okupacji hitlerowskiej, w warszawskim getcie.
Inicjatorem prowadzonej od sierpnia 2011 r. renowacji i adaptacji zabytkowej synagogi z przeznaczeniem na Muzeum Żydów Mazowieckich było Stowarzyszenie Synagoga Płocka, które na ten cel zebrało 1,3 mln zł. Koszt całej inwestycji wyniósł ponad 9 mln zł, z czego 7,7 mln zł pochodziło ze środków Unii Europejskiej.
Odremontowana płocka Mała Synagoga, bo tak kiedyś była nazywana, została wybudowana około 1810 r. w stylu klasycystycznym. Jest jedną z nielicznych bożnic zachowanych na Mazowszu i jedyną w regionie płockim.
W trakcie renowacji synagogi odtworzono układ jej wnętrz z lat 60. XIX wieku. Remont synagogi, która opuszczona przez lata popadała w ruinę, polegał m.in. na wzmocnieniu konstrukcji budynku, w tym fundamentów i ścian, a także na położeniu nowego dachu.
Najważniejszą częścią Muzeum Żydów Mazowieckich jest multimedialna ekspozycja poświęcona ich historii i kulturze. Wizualizacje, wyświetlane m.in. w oknach synagogi i wewnątrz na specjalnych ekranach, opowiadają historię zwykłych ludzi, żydowskich kupców, urzędników, robotników i artystów. Ekspozycja prezentuje w ten sposób historię osadnictwa Żydów na Mazowszu, obrzędy religijne judaizmu, muzykę, a także tradycyjną kuchnię żydowską.
Przed II wojną światową na terenie Mazowsza mieszkało około 600 tys. Żydów. W samym Płocku ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła 9 tys. osób, co stanowiło wówczas blisko jedną trzecią wszystkich mieszkańców miasta. Holokaust przeżyła nieliczna grupa, która w większości opuściła Płock, emigrując pod koniec lat 50., a następnie w latach 60. XX wieku, głównie do Izraela i USA. (PAP)
mb/ ls/
