Na terenie skansenu wsi olęderskiej z przełomu XIX i XX wieku, powstającego w Wielkiej Nieszawce koło Torunia ukończono budowę pierwszego obiektu. Skansen zostanie udostępniony zwiedzającym w 2015 roku.
Pierwsza ze zrekonstruowanych chat olęderskich trafiła pod Toruń ze wsi Gutowo w gminie Wielka Nieszawka. Budynek składa się z drewnianej części mieszkalnej i murowanego segmentu przeznaczonego dla zwierząt gospodarskich.
Przeniesienie chaty w nowe miejsce wymagało starannego opisania i zinwentaryzowania wszystkich elementów oraz odtworzenia zniszczonych fragmentów i detali. Pracującym nad projektem specjalistom z Muzeum Etnograficznego w Toruniu udało się zachować 30 procent oryginalnych, zabytkowych elementów obiektu.
W głównej izbie wyeksponowano autentyczne elementy architektoniczne: ozdobny portal wejściowy, szafę wnękową oraz unikatowe listwy z cytatami z biblii luterańskiej. Część drewniana będzie pełnić funkcje wystawiennicze, będzie tam prezentowana wystawa dotycząca osadnictwa olęderskiego oraz religii protestanckiej. Część murowaną przeznaczono na pomieszczenia biurowe.
Na teren parku etnograficznego w Wielkiej Nieszawce zostanie przeniesiona również jednobudynkowa zagroda z Niedźwiedzia w województwie kujawsko-pomorskim oraz podcieniowy dom z Kaniczek w województwie pomorskim. Cały park jest położony w sąsiedztwie cmentarza menonickiego, w obszarze dawnej osady olęderskiej.
XVIII-wieczna zagroda ze wsi Niedźwiedź, w swojej pierwotnej lokalizacji od lat opuszczona niszczała. Obecnie, rozebrana na części i zinwentaryzowana chata, została już przewieziona do Wielkiej Nieszawki. Jej montaż, na przygotowanych już nowych fundamentach, rozpocznie się, gdy pozwoli na to wiosenna pogoda.
Odtworzony fragment historycznej wsi z przełomu XIX i XX wieku będzie liczył łącznie osiem obiektów. Otwarcie parku etnograficznego zaplanowano na 2015 rok, a całe przedsięwzięcie kosztować ma 10 mln zł, które przeznaczył na ten cel Urząd Marszałkowski w Toruniu.
Olędrzy to określenie osadników z terenu Niderlandów i Fryzji, będących często mennonitami, czyli wyznawcami odłamu protestantyzmu, które ukształtowało się na początku XVI wieku na terenach Holandii. Nazwa mennonici wzięła się od założyciela tej grupy, Menno Simmonsa. W wyniku prześladowań na tle religijnym, przenieśli się w połowie XVI wieku na tereny Rzeczypospolitej i osiedli w rejonie Żuław, doliny Dolnej Wisły i Kazunia koło Warszawy.
Z racji zasad religijnych, zabraniających używania broni i służby w wojsku, część mennonitów po pierwszym rozbiorze przeniosła się do Rosji. Ostateczną zagładę kultury mennonickiej na terenie Polski, przyniosła II wojna światowa: część mennonitów uciekła przed nadejściem Armii Czerwonej, a reszta została po wojnie wysiedlona do Niemiec. (PAP)
olz/ ls/
