Starodruki w Bibliotece Gdańskiej PAN podczas Nocy Muzeów. Fot. PAP/A. Warżawa
Kilkanaście rękopisów i starych druków, tym cenny XV-wieczny mszał z inicjałem wykonanym kolorowymi farbami i złotem, pokaże w sobotę podczas Nocy Muzeów PAN Biblioteka Gdańska. Książki pochodzą ze zbiorów kościelnych, uczelnianych i prywatnych.
„Hasłem przewodnim Nocy Muzeów w tym roku jest świat biblioteki. Chcemy przedstawić historię różnych księgozbiorów do XVIII wieku, a przy okazji pokazać jak na przestrzeni dziejów zmieniał się zawód bibliotekarza” – powiedziała w czwartek PAP Marta Pawlik–Flisikowska z PAN Biblioteka Gdańska.
Jednym z najbardziej interesujących eksponatów podczas Nocy Muzeów będzie XV-wieczny rękopis Missale (mszał) ze zbiorów biblioteki przy Kościele Mariackim w Gdańsku. Książka została spisana na pergaminie i ma ponad 220 kart.
„Hasłem przewodnim Nocy Muzeów w tym roku jest świat biblioteki. Chcemy przedstawić historię różnych księgozbiorów do XVIII wieku, a przy okazji pokazać jak na przestrzeni dziejów zmieniał się zawód bibliotekarza” – powiedziała w czwartek PAP Marta Pawlik–Flisikowska z PAN Biblioteka Gdańska.
Akt fundacyjny biblioteki przy Kościele Mariacki wydał w 1413 r. Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego Henryk von Plauen. Od początku miała ona charakter publiczny: była dostępna dla całego duchowieństwa z Gdańska. Pod koniec XV w. w jej zbiorach znajdowało się około 250 ksiąg z wieków XII-XV; były to głównie teksty liturgiczne, teologiczne, ale także filozoficzne, prawnicze oraz szkolne podręczniki.
W PAN Bibliotece Gdańskiej zobaczyć też można będzie dwa dzieła z księgozbioru urodzonego w 1517 r. w Neapolu markiza Jana Bernarda Bonifacio. Będą to: książka Pietro Crinito "Honesta disciplina; De poetis Latinis; Poemata" (Bazylea, 1532) oraz Giorgio Valla "De expetendis et fugiendis rebus opus" (Wenecja, 1501).
Życie Bonifacio było pełne przygód. Z powodu zainteresowania reformacją nie czuł się bezpiecznie we Włoszech i w 1557 r. postanowił je opuścić. Podróżował po wielu krajach europejskich. W 1591 r. podczas rejsu z Anglii do Gdańska sztorm na Bałtyku zatopił jego okręt. Markiz oraz część jego dobytku (skrzynie z książkami) został wyłowiony, nie miał jednak środków do życia. W związku z tym zawarł ugodę z Radą Miasta Gdańska – za swój księgozbiór, który przekazał dla otwartej przy Gdańskim Gimnazjum Akademickim pięć lat później Biblioteki Rady Miasta Gdańska otrzymał dożywotnio wikt i opierunek. Zmarł w 1597 r. Gdańsku; pochowany został w kościele świętej Trójcy.
Księgozbiór Bonifacia to ponad tysiąc tomów z zakresu m.in. teologii, astrologii, historii, biblistyki, matematyki, medycyny, prawa, filozofii, literatury greckiej i rzymskiej. Są wśród nich dzieła takich autorów jak Platon, Arystoteles, Cyceron, Horacy, Owidiusz, Seneka, św. Augustyn i Erazm z Rotterdamu.
Z biblioteki gdańskiego patrycjusza Henryka Schwartzwalda (1619–1672) pokazane zostaną dwa dzieła: Jana van der Groena "Le jardinier Hollandois" (Amsterdam, 1669) oraz Huberta Goltza "Romanae et Graece antiquitatis monumenta" (Antwerpia, 1645).
Schwartzwald studiował prawo na uniwersytecie w Groningen (Holandia). Zgromadził bibliotekę, liczącą ponad trzy tysiące tomów rękopisów, inkunabułów i starych druków, z których znaczną część stanowiły polonika. W roku 1669 r. testamentem zapisał swoje zbiory gdańskiej gminie ewangelicko-reformowanej, wraz z funduszami na ich uzupełnianie. W 1832 r. duchowni przekazali spadek Bibliotece Miejskiej.
Specjalnie na Noc Muzeów pracownicy PAN Biblioteki Gdańskiej przygotowali też wystawę "Znalezione w książce". Jak wskazuje jej tytuł będą to różne drobiazgi, które czytelnicy zostawiają między kartkami lektur. Na tej ekspozycji zobaczyć będzie można m.in. reklamę polskiego fiata z 1938 r., prośbę o poradę byłego żołnierza do "Życia Warszawy" z 1963 r. oraz z tego samego roku ogłoszenie ze stoczni z przypomnieniem o składanie deklaracji węglowej. (PAP)
rop/ ls/
