Przyfabryczne XIX-wieczne osiedle Księży Młyn w Łodzi. Fot. PAP/G. Michałowski
Władze Łodzi liczą, że wkrótce prezydent podpisze rozporządzenie o wpisaniu wielokulturowego krajobrazu miasta na listę Pomników Historii. Zdaniem samorządowców, może to ułatwić pozyskiwanie centralnych środków na rewitalizację najcenniejszych zabytków miasta.
Władze Łodzi czekają na zakończenie procedury wpisania "Wielokulturowego Krajobrazu Miasta Przemysłowego" na listę Pomników Historii. Za Pomnik Historii uznany może zostać zabytek nieruchomy wpisany do rejestru lub park kulturowy o szczególnej wartości dla kultury. Rozporządzenie w tej sprawie wydaje prezydent.
Jak powiedziała PAP Miejska Konserwator Zabytków w Łodzi Kamila Kwiecińska-Trzewikowska, na wielokulturowy krajobraz miasta składa się kilka obiektów zabytkowych m.in. Pałac Poznańskiego, ulica Piotrkowska na całej swej długości od Placu Wolności do Placu Niepodległości, wraz z przyległymi fragmentami ulic, "Biała Fabryka" zbudowana przez Ludwika Geyera oraz XIX-wieczne przyfabryczne osiedle Księży Młyn.
Na wielokulturowy krajobraz miasta składa się kilka obiektów zabytkowych m.in. Pałac Poznańskiego, ulica Piotrkowska na całej swej długości od Placu Wolności do Placu Niepodległości, wraz z przyległymi fragmentami ulic, "Biała Fabryka" zbudowana przez Ludwika Geyera oraz XIX-wieczne przyfabryczne osiedle Księży Młyn - mówiła PAP Miejska Konserwator Zabytków w Łodzi Kamila Kwiecińska-Trzewikowska,.
Wiceprezydent Łodzi Krzysztof Piątkowski przypomniał, że łódzka strefa wielkomiejska jest największą w Polsce i jedną z największych w Europie. Tylko w Śródmieściu znajduje się ok. 8 tys. obiektów zabytkowych, 200 kompleksów fabrycznych i 4 tys. frontowych, niezwykłych kamienic.
Samorządowcy podkreślają, że tytuł Pomnika Historii to nie tylko prestiż i duże wyróżnienie, ale także szansa na pozyskiwanie centralnych środków na ochronę zabytków o największej wartości.
"To bardzo ważne dla miasta, bo coraz częściej mówi się o tym, że różne rozwiązania systemowe, które mają posłużyć do finansowania rewitalizacji i utrzymania takich obiektów, będą w przyszłości koncentrowane właśnie w znaczącym stopniu na Pomnikach Historii" - przyznał Piątkowski.
Łódzcy samorządowcy postulują też zmiany legislacyjne, które pomogą w procesie rewitalizacyjnym oraz ułatwią inwestowanie w obiektach zabytkowych, które podlegają obecnie komercjalizacji. Postulują m.in. możliwość zwolnienia od podatku od nieruchomości właścicieli, którzy prowadzą działalność komercyjną w obiektach zabytkowych.
"Dzisiaj takiej możliwości nie ma. Tylko w części, w której nie jest prowadzona działalność gospodarcza, taki obiekt może być zwolniony od podatku. Jest to krzywdzące w obecnych realiach. Postulujemy też możliwość włączania do kosztów uzyskania przychodów różnego rodzaju nakładów na prace konserwatorskie i restauratorskie" - wyjaśniła Kwiecińska-Trzewikowska.
Od jesieni ub. roku Łódź ma swój pierwszy Gminny Program Opieki nad Zabytkami. Dokument określa jak będzie wyglądała ochrona i opieka nad zabytkami w mieście przez najbliższe cztery lata. Strategicznym celem programu jest kompleksowa odnowa strefy wielkomiejskiej Łodzi - to obszar o pow. 1400 ha, na którym znajduje się 8 tys. obiektów zabytkowych.
W programie zaproponowano 65 działań dotyczących m.in. poprawy stanu zachowania i ochrony zabytków. Szacunkowa wartość wszystkich zamierzeń miasta dotyczących opieki nad zabytkami to ponad 2 mld zł, ale ostateczna wartość projektów zależy od wielkości pozyskanego unijnego dofinansowania na lata 2014-20. Wkład własny miasta do tych projektów szacowany jest na ok. 300 mln zł.
Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Prezydent może uznać za Pomnik Historii m.in. obiekty architektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne czy obiekty budownictwa obronnego, o szczególnej wartości dla kultury. Określa też w wydanym rozporządzeniu jego granice. Wniosek do prezydenta o wpisanie obiektu na listę Pomników Historii składa minister kultury i dziedzictwa narodowego po uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytków.
Dotąd to wyróżnienie nadano 58 zabytkom. Do tego elitarnego grona należą m.in. zespół klasztorny na Jasnej Górze, pole bitwy pod Grunwaldem, Kanał Elbląski, czy historyczne zespoły Krakowa i Warszawy. Minister kultury może również przedstawić Komitetowi Dziedzictwa Światowego UNESCO wniosek o wpisanie Pomnika Historii na Listę Światowego Dziedzictwa. (PAP)
szu/ pz/
