Plakat ekspozycji Muzeum Mazowieckiego w Płocku
Zabytki sztuki ludowej rodzimego Mazowsza oraz azjatyckiej sztuki Dalekiego Wschodu to dwie nowe, stałe wystawy Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Obie sąsiadujące ze sobą ekspozycje odwołują się do kultury duchowej, symboli, wierzeń i obrzędowości.
Wystawy zatytułowane: „Kultura Mazowsza w ludowej wizji świata” oraz „Sztuka Dalekiego Wschodu – Płockie skarby buddyjskiej Azji” czynne są w pochodzącym z XVIII wieku spichlerzu, gdzie mieszczą się zbiory etnograficzne muzeum.
Wspólnym motywem obu ekspozycji są aranżacje drzew. Na wystawie poświęconej Mazowszu jest to „drzewo życia”, symbolizujące trzy sfery: niebiańską, ziemską i podziemną, a na wystawie Dalekiego Wschodu drzewo Bodhi, pod którym, według tradycji, Budda osiągnął oświecenie. W sumie prezentowanych jest tam kilkaset zabytków. Są też multimedialne motywy muzyczne.
Jak podkreślają autorzy wystaw, etnografowie Magdalena Lica-Kaczan oraz Grzegorz Piaskowski, kluczem aranżacji obu wystaw, oprócz prezentacji samych obiektów muzealnych, jest nastrój, dzięki któremu zwiedzający mogą przenieść się z jednej strony w świat ludowych wierzeń i obrzędowości Mazowsza, a z drugiej strony w świat duchowej spuścizny buddyjskich krajów Azji.
Na wystawie „Kultura Mazowsza w ludowej wizji świata” zobaczyć można m.in. ceramikę, tkaninę, stroje i wycinanki z tego regionu, a także posłuchać pieśni dziadkowskich o Matce Boskiej Studziannej, św. Antonim, duchach i Sądzie Ostatecznym. Do mazowieckiej, ludowej obrzędowości nawiązują m.in. kurpiowskie wota, lepione ręcznie z pszczelego wosku figurki koni, świń i krów, które święcone w dniu św. Rocha, opiekuna zwierząt, a także w święto Przemienienia Pańskiego, miały zapewnić ochronę gospodarskiemu inwentarzowi przed „urocznym okiem”. Na ekspozycji prezentowane są też archiwalne fotografie, dokumentujące ludowe tradycje mazowieckiej wsi.
„Wystawa przedstawia kulturę siedmiu głównych regionów etnograficznych Mazowsza, w tym Starego Mazowsza, a także gąbińskiego, łowickiego, rawskiego, kołbielskiego oraz Kurpi – Puszczy Białej i Puszczy Zielonej. Pokazuje święta doroczne i rodzinne, prezentuje ludową obrzędowość i ludowe postrzeganie świata, a także ludową twórczość” – podsumowała Lica-Kaczan.
„Wystawa przedstawia kulturę siedmiu głównych regionów etnograficznych Mazowsza, w tym Starego Mazowsza, a także gąbińskiego, łowickiego, rawskiego, kołbielskiego oraz Kurpi – Puszczy Białej i Puszczy Zielonej. Pokazuje święta doroczne i rodzinne, prezentuje ludową obrzędowość i ludowe postrzeganie świata, a także ludową twórczość” – podsumowała Lica-Kaczan.
Na ekspozycji „Sztuka Dalekiego Wschodu – Płockie skarby buddyjskiej Azji” pokazano m.in. wielkoformatowe obrazy sakralne w stylu taenghwa z koreańskich klasztorów buddyjskich i świątyń zen. Kanon tego malarstwa, przedstawiającego bóstwa wedyjskie, duchy wierzeń koreańskiego szamanizmu, a także postacie buddyzmu, konfucjanizmu i symbole taoistyczne, ukształtował się pod koniec XIX wieku, w okresie schyłku dynastii Joeson. Na wystawie zobaczyć można pochodzący z I poł. XIX wieku drzeworyt „Wielka fala w Kanagawa” autorstwa Hokusaia (1760-1849), jednego z najsłynniejszych japońskich artystów. W wersji audio prezentowany jest buddyjski tekst Dhammapada z III wieku p.n.e. w tłumaczeniu indologa Stanisława Michalskiego i interpretacji lektora Ksawerego Jasieńskiego.
„Ta wystawa to opowieść o różnych kręgach kulturowych, swego rodzaju podróż od Japonii, poprzez Chiny, Tybet, po Koreę. To też jedyna w Europie szansa, by zobaczyć zabytki koreańskiego malarstwa taenghwa na ekspozycji muzealnej. Są też chińskie posążki z epoki Ming. A drzeworyt +Wielka fala w Kanagawa+ to emblemat, ikona sztuki japońskiej” – powiedział Piaskowski.
Większość prezentowanych na ekspozycji obiektów pochodzi ze zbiorów kolekcjonerskich, przekazywanych w darze muzeum, a wcześniej Towarzystwu Naukowemu Płockiemu, działającemu od 1820 r. Jednym z takich zbiorów jest kolekcja sztuki Dalekiego Wschodu ofiarowana w testamencie z 1913 r. przez ziemianina z Drobina pod Płockiem, działacza społecznego, Ludwika Kunkiela.
Jak podkreślił dyrektor płockiego Muzeum Mazowieckiego Leonard Sobieraj, stworzenie dwóch, nowych stałych ekspozycji w ramach jednego projektu było możliwe dzięki dotacji unijnej w wysokości ok. 800 tys. zł, z której sfinansowano także remont dachu zabytkowego spichlerza. „Na wystawach prezentowana jest jedynie część eksponatów etnograficznych naszego muzeum, których kolekcja liczy obecnie 10 tys. obiektów” – podkreślił Sobieraj. (PAP)
mb/ dym/
