Cudowny obraz Matki Bożej Rychwałdzkiej z sanktuarium maryjnego w Rychwałdzie k. Żywca. Fot. PAP/A. Grygiel
Reprint barokowej kroniki sanktuarium Matki Bożej w Rychwałdzie, której autorem jest XVIII-wieczny burmistrz Żywca Andrzej Komoniecki, ukazał się nakładem Towarzystwa Naukowego Żywieckiego – poinformowała we wtorek historyk z muzeum w Żywcu Dorota Firlej.
Kronika "Monumenta albo zebranie starożytnych dzieł, ozdób, pobożności i łask Boskich przez obraz cudowny Matki Bożej Panny Mariej w parochie kościoła rychwalskiego" datowana jest na 1728 r. Rękopis składa się ze 138 kart papieru czerpanego. Zawiera wypisy historyczne dotyczące parafii w Rychwałdzie i tamtejszego obrazu Matki Bożej.
Komoniecki - jak powiedziała Firlej - odnotował w kronice pierwsze cuda, które dokonały się za wstawiennictwem Matki Bożej. Można też poznać troski, z którymi przybywali wierni do sanktuarium. Szukali pocieszenia po śmierci bliskich i w przypadkach chorób. Częścią kroniki jest też votum Komonieckiego dla Matki Bożej, w tym m.in. 70 wierszy.
Dzieło opracowali historycy Rafał Kosiński i Przemysław Dyrlaga. „Przepisali je i opatrzyli przypisami, dodali wstęp” - wyjaśniła Firlej.
Zdaniem Kosińskiego kronika stanowi źródło poznania mentalności i religijności w czasach baroku. „Możemy poznać tradycyjne, rodzące się na początku XVIII w., formy ludowej religijności w zachodniej Małopolsce. (…) Możemy dokładnie prześledzić powstanie i rozwój kultu maryjnego w Rychwałdzie" – dodała.
Jak poinformował rzecznik sanktuarium w Rychwałdzie Adam Karbowski reprint ukazał się w nakładzie 1 tys. egzemplarzy. Projekt został sfinansowany w większości z funduszy europejskich.
Dorota Firlej powiedziała, że Towarzystwo wspólnie z sanktuarium zamierza też odrestaurować oryginał "Rychwałda Monumenta". Oszacowała, że na ten cel potrzeba co najmniej 50 tys. zł. „Kronika jest w złym stanie technicznym. (…) Rozsypuje się. Trzeba pamiętać, że kronika powstała w 1728 r. Mam nadzieję, że jeśli nie w tym roku, to w przyszłym uda się nam pozyskać fundusze na ten cel” – wyjaśniła.
Firlej dodała, że księgę należy oczyścić. Konieczna jest rekonstrukcja zniszczonych fragmentów stron, które się kruszą. „To ciężka, żmudna praca nad każdą kartą z osobna. Gdy zdobędziemy fundusze, kroniką zajmą się specjaliści z Książnicy Cieszyńskiej” – podkreśliła. Trzeba też zakupić klimatyzowaną gablotę, w której będzie eksponowana. Księga obecnie prezentowana jest na stałej ekspozycji sztuki sakralnej w jednej z wież sanktuarium.
Andrzej Komoniecki urodził się w 1658 r. w Żywcu. W wieku 29 lat został burmistrzem miasta, a dwa lata później wójtem. Urząd sprawował przez 40 lat. Zmarł w 1729 r. Znany jest przede wszystkim jako autor "Dziejopisu Żywieckiego". To rękopis w języku polskim, w którym opisał historię miasta i okolic w latach 1400-1728.
Parafia w Rychwałdzie istniała już w XIV w. 200 lat później zbudowano we wsi drewniany kościół św. Mikołaja. W 1644 r. Katarzyna Komorowska ofiarowała świątyni ikonę Matki Bożej z Dzieciątkiem. Wizerunek od początku otaczał kult, który miał związek z licznymi cudami przypisywanymi wstawiennictwu rychwałdzkiej Madonny. Sto lat później rozpoczęto budowę nowego kościoła. Konsekracja barokowej świątyni, którą znamy współcześnie, odbyła się w 1756 r.(PAP)
szf/ mhr/
