Zespół klasztorny Paulinów na Jasnej Górze wraz z Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej. Fot. PAP/J. Ochoński
Jasna Góra to jeden z najważniejszych ośrodków kultu maryjnego na świecie, a zarazem największe centrum pielgrzymkowe w Polsce. Częstochowskie sanktuarium każdego roku odwiedza kilka milionów pątników ze wszystkich zakątków globu.
Jasna Góra jest jednym z kilku miejsc, które latem odwiedzi papież Franciszek przyjeżdżający do naszego kraju z okazji Światowych Dni Młodzieży. 28 lipca odprawi w Częstochowie mszę z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski.
Według szacunków służb kryzysowych, w samej uroczystości z udziałem papieża weźmie udział około pół miliona osób. "Trudno na razie powiedzieć ilu pielgrzymów i turystów odwiedzi nasze miasto dodatkowo, w związku ze ŚDM w Krakowie i organizowanymi w Częstochowie wydarzeniami towarzyszącymi dniom; szacujemy, że będzie to kilka tysięcy osób" - powiedział rzecznik częstochowskiego magistratu Włodzimierz Tutaj.
Kraków dzieli od Częstochowy ok. 130 km, które można pokonać, korzystając z połączeń kolejowych lub transportu drogowego. Baza noclegowa umożliwia przyjęcie tysięcy pielgrzymów każdego dnia.
Właśnie w Częstochowie odbywały się Światowe Dni Młodzieży w 1991 r. Na uroczystości z udziałem papieża Jana Pawła II przyjechało wówczas ok. 1,5 mln wiernych. Podczas swego pontyfikatu Jan Paweł II odwiedzał Jasną Górę aż sześciokrotnie. W 2006 roku wizytę w tym sanktuarium złożył jego następca - Benedykt XVI.
Ufortyfikowane w XVII w. częstochowskie sanktuarium zajmuje 5 ha, najbardziej charakterystyczną budowlą kompleksu jest licząca 106 m wysokości wieża jasnogórska, z której można podziwiać okolicę. Centralnym miejscem Jasnej Góry jest jednak kaplica Matki Bożej, w której umieszczono obraz Czarnej Madonny. Wierni i turyści licznie odwiedzają też barokową bazylikę. Przy jasnogórskim szczycie znajduje się olbrzymi plac, który podczas ważnych uroczystości religijnych gromadzi dziesiątki tysięcy wiernych.
Pierwsze wzmianki dotyczące Częstochowy sięgają 1220 r. Osada rozwinęła się w XIV w., gdy poprowadzono przez nią szlak "wołowy", łączący Mołdawię z Wrocławiem. W 1377 r. Częstochowa zostaje określona jako miasto, zaś nazwa Jasna Góra po raz pierwszy pojawiła się w dokumencie z 1388 r.
Największym skarbem jasnogórskiego klasztoru paulinów jest obraz Matki Bożej Częstochowskiej, sprowadzony do Częstochowy w 1382 r. przez Władysława Opolczyka. To dzięki tej ikonie Jasna Góra stała się w XV w. jednym z ważnych sanktuariów maryjnych w Polsce. Przedstawiające Matkę Bożą z Dzieciątkiem malowidło powstało na trzech deskach o łącznych wymiarach 122 na 82 cm. Według tradycyjnych przekazów autorem obrazu miał być św. Łukasz Ewangelista, który miał go namalować na deskach stołu, przy którym spożywała posiłki Święta Rodzina. Badania wskazują jednak na XIII-XIV-wieczne pochodzenie malowidła. Według jeszcze innych danych, obraz jest bizantyjską ikoną z VI-IX w.
Znaczenie Jasnej Góry znacząco wzrosło podczas potopu szwedzkiego. W 1655 r. Szwedom, mimo kilkutygodniowego oblężenia, nie udało się zdobyć klasztoru. Obrona sanktuarium do dzisiaj pozostaje triumfem w znaczeniu religijnym i symbolicznym.
Na początku XVIII wieku, szybko rozwijająca się osada podklasztorna, otrzymała prawa miejskie jako Nowa Częstochowa. W 1793 r. Częstochowa włączona została do zaboru pruskiego. Od 1813 r. miasto i klasztor włączono do zaboru rosyjskiego. XIX wiek był dla miasta okresem rozkwitu. Podwaliny pod dynamiczny rozwój miasta dało połączenie Nowej i Starej Częstochowy w jeden organizm miejski.
Dziś każdego roku Jasną Górę odwiedza kilka milionów pielgrzymów z całego świata. Wielu pątników dociera do Częstochowy pieszo. Najdłuższe piesze pielgrzymki pokonują ponad 600 km.
Współczesna Częstochowa to jednak nie tylko ważny ośrodek ruchu pielgrzymkowego, ale też liczące ok. 250 tys. mieszkańców miasto z wieloma innymi interesującymi miejscami do odwiedzenia. Należą do nich: Dom Poezji, czyli Muzeum Haliny Poświatowskiej, Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, Muzeum Pielgrzymowania oraz Galeria Malarstwa i Rzeźby. Na stacji Stradom zorganizowano Muzeum Historii Kolei. W Częstochowie działa też unikatowe Muzeum Produkcji Zapałek.(PAP)
kon/ mow/
