Osiem portretów członków rodziny Szarskich, jednego z ważniejszych rodów krakowskich oraz obraz przedstawiający jego siedzibę – Szarą Kamienicę przy Rynku Głównym zakupiło Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Ich autorami są znani krakowscy malarze z przełomu XIX i XX w.
Przedstawicielka placówki Irena Palca poinformowała w środę, że zakupiona kolekcja należała do kolejnych pokoleń rodziny a od 1985 r. były depozytem złożonym przez Jana Szarskiego w krakowskim muzeum. Zakup kolekcji kosztował prawie 151 tys. zł, w połowie został wsparty dotacją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
„Zespół dziewięciu obrazów dokumentuje historię jednego z ważniejszych rodów krakowskich, ale także rozwój mieszczańskiego malarstwa portretowego w środowisku krakowskim” - oceniają przedstawiciele MHK.
Szarscy zaliczali się do najznakomitszych rodów kupiectwa i mieszczaństwa krakowskiego. Członkowie rodu aktywnie uczestniczyli także w życiu politycznym i artystycznym miasta. Portrety kolejnych przedstawicieli familii powstały na przestrzeni niemal stu lat, od około 1840 do 1935 r.
Wśród pozyskanych obrazów znajdują się portrety: Henryka Rosenzweiga (1793-1853), doktora medycyny i ordynatora Szpitala Żydowskiego na krakowskim Kazimierzu oraz jego żony Joanny. Wizerunki wykonane zostały przed połową XIX wieku przez Jana Nepomucena Głowackiego.
Z 1876 r. pochodzą portrety Stanisława Szarskiego (1826-1898), kupca i właściciela sklepu otwartego w roku 1854 r. na parterze Szarej Kamienicy oraz jego żony Józefy z Rosenzweigów Szarskiej (1832-1898). Ich autorem jest Andrzej Grabowski. To właśnie Stanisław w 1854 r. nabył kamienicę przy Rynku Głównym 6 i zmienił nazwisko z Feintuchów na Szarski, od tego też nazwiska kamienicę zaczęto nazywać „Szarą”.
Zakupiona kolekcja należała do kolejnych pokoleń rodziny a od 1985 r. były depozytem złożonym przez Jana Szarskiego w krakowskim muzeum. Zakup kolekcji kosztował prawie 151 mln zł, w połowie został wsparty dotacją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Kolejne dwa portrety to podobizny Henryka Szarskiego (1855-1921) oraz jego żony Heleny z Ciechanowskich (1856- 1924), malowane w 1914 r. przez spokrewnionego z rodziną Kazimierza Pochwalskiego. Henryk Szarski został współwłaścicielem, a następnie spadkobiercą rodzinnej firmy kupieckiej, od 1894 roku działającej pod nazwą „Szarski i Syn”. W latach 1907-1914 sprawował urząd wiceprezydenta miasta Krakowa.
Późniejsze o prawie dwadzieścia lat portrety Adama Szarskiego (1886-1947) oraz jego żony Anny z Gwiazdomorskich Szarskiej (1888-1973) zostały namalowane przez Stanisława Ignacego Witkiewicza w Krakowie, a pozowanie odbyło się w mieszkaniu doktora Szumana przy ulicy Szlak, gdzie artysta zatrzymywał się przejeżdżając z Krakowa do Zakopanego. Adam Szarski wraz ze swym bratem Antonim prowadził rodzinną firmę kupiecką, był także radnym miasta Krakowa.
Obraz Jana Rapackiego „Szara Kamienica” przedstawia fasadę budynku, który od połowy XIX wieku był siedzibą rodu Szarskich. Na parterze znajdował się sklep kolonialny, który zasłynął ze sprzedaży kawy i herbaty, szczególnie znana była „Herbata z Wieżą”.
Zdaniem specjalistów wszystkie zakupione obrazy reprezentują wysoki poziom artystyczny, wykonane są w konwencji portretowego malarstwa XIX-wiecznego z silnym zaakcentowaniem strony psychologicznej modela, według tego samego, powszechnego wówczas schematu: w popiersiu, prawie en face, na neutralnym ciemnym tle. Według nich wyróżniają się dwa portrety autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza z 1935 roku, które można zaliczyć do interesujących przykładów późnej „portretowej” twórczości tego malarza.
W listopadzie tego roku Muzeum Historyczne Miasta Krakowa planuje specjalną prezentację płócien połączoną z wykładem na temat rodu Szarskich i ich siedziby. (PAP)
rgr/ pz/
