Hilik Bar odsłania tablicę pamiątkową w Skulsku Fot.PAP/T. Wojtasik
Dawną społeczność żydowską upamiętnił kamień odsłonięty w poniedziałek na terenie byłego cmentarza żydowskiego w Skulsku (Wielkopolskie). W uroczystości uczestniczył m.in. wiceprzewodniczący Knesetu Yehiel Hilik Bar.
W Skulsku żyła i została pochowana rodzina izraelskiego polityka. Do wybuchu II wojny światowej Żydzi stanowili istotną część tamtejszej społeczności. Utworzony w XIX w. cmentarz żydowski został zniszczony podczas działań wojennych.
Umieszczony na znajdującej się na kamieniu tablicy napis głosi: „Pamięci Żydowskiej społeczności Skulska, która tu żyła, przyczyniając się do rozwoju lokalnej kultury i sztuki, handlu i rzemiosła, dopóki nie została prawie całkowicie unicestwiona w czasie Holokausku przez nazistowskich Niemców”.
Tablica informuje, że poniedziałkowa uroczystość odbyła się „w obecności wiceprzewodniczącego Knessetu Yehiela Hilika Bar, prawnuka zmarłych Gitel i Yitzhak Kotowskich, przywódców skulskiej społeczności Żydowskiej”.
„To upamiętnienie jest bardzo ważne dla relacji polsko-żydowskich. Świadczy o wspólnej przeszłości, historii jaką dzieliliśmy przez tysiąc lat. Skulsk jest znakomitym przykładem tego, jak powinna w tym zakresie wyglądać współpraca z lokalnymi władzami” – powiedział w poniedziałek PAP twórca i prezes fundacji From The Depths Jonny Daniels.
Napis wykonano w języku polskim, angielskim i hebrajskim. Uroczystość została zorganizowana przez fundację From The Depths, realizującą projekt Matzeva. Jego celem jest przywrócenie pamięci ponad 1,2 tys. cmentarzy żydowskich oraz milionów macew.
„To upamiętnienie jest bardzo ważne dla relacji polsko-żydowskich. Świadczy o wspólnej przeszłości, historii jaką dzieliliśmy przez tysiąc lat. Skulsk jest znakomitym przykładem tego, jak powinna w tym zakresie wyglądać współpraca z lokalnymi władzami” – powiedział w poniedziałek PAP twórca i prezes fundacji From The Depths Jonny Daniels.
Poniedziałkowe wydarzenie było kolejnym spotkaniem zorganizowanym w Skulsku w związku z upamiętnieniem żyjącej w tej miejscowości społeczności żydowskiej i wyznaczeniem miejsca dawnego żydowskiego cmentarza.
„Chcielibyśmy odnaleźć macewy z dawnego cmentarza, dotąd umieściliśmy na nim tylko jedną, odzyskaną macewę. W ramach projektu Matzeva badamy, gdzie one po wojnie mogły się znaleźć – niewykluczone, że niektóre zostały wykorzystane w gospodarstwach. Chcemy też przeprowadzić wśród lokalnej społeczności akcję informacyjną odnośnie polsko-żydowskiej historii Skulska i okolic” – powiedział PAP w imieniu fundacji Robert Skorupa.
W poniedziałkowej uroczystości uczestniczyli mieszkańcy Skulska i przedstawiciele lokalnych władz. Wójt Andrzej Operacz podkreślił wagę przywracania pamięci o historii gminy.
„Musimy mieć świadomość tego, że społeczność żydowska odgrywała niegdyś istotną rolę w tworzeniu i rozwoju Skulska. Musimy tę historię szanować i ją pielęgnować. W miarę naszych możliwości będziemy wspierać przywracanie pamięci o tamtych czasach. Mam wrażenie, że w wielu miejscach tej zaległej lekcji historii jeszcze nie odrobiliśmy; nie potrafimy wprost, otwarcie i w pełni obiektywnie przedstawiać tej naszej, nie tak odległej przeszłości” – powiedział.
Jeszcze przed uroczystością przeprowadzone zostały badania georadarem, mające pomóc w wyznaczeniu dokładnych granic zajmującego ok. 0,4 ha cmentarza żydowskiego w Skulsku. W przyszłości badania te mają być kontynuowane.
Przed wojną Żydzi stanowili nawet połowę mieszkańców Skulska. Jak powiedział Robert Skorupa, na razie trudno oszacować, ile osób spoczęło na dawnym cmentarzu. „Liczymy, że więcej danych na temat historii przyniosą nie tylko badania dokumentów, czy wskazania georadaru, ale także informacje pozyskane od mieszkańców” – powiedział. (PAP)
rpo/ pz/
