Cmentarz na Wileńskiej Rossie. Fot. PAP/J. Ochoński
Wspólne prace przy Cmentarzu na Rossie oraz dwóch innych wileńskich nekropoliach, a także działania w pałacu Tyszkiewiczów w Zatroczu - przedsięwzięcia te zaplanowali na spotkaniu w Gdańsku polscy i litewscy eksperci ds. ochrony dziedzictwa kulturowego.
Ze strony polskiej w spotkaniu bierze udział wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin, stronę litewską reprezentuje zastępca ministra kultury Republiki Litewskiej Romas Jarockis.
Sellin poinformował PAP, że w trakcie rozmów ustalono m.in., iż kontynuowana będzie współpraca związana z pałacem Tyszkiewiczów w Zatroczu, niedaleko Trok. „Można powiedzieć, że wspólnie podnieśliśmy ten pałac z upadku. Doposażyliśmy go w depozyty z polskich muzeów, w tym Wilanowa i Łańcuta, które miały zbiory mogące uszlachetnić wnętrza takiego pałacu” – powiedział PAP Sellin, dodając, że w obiekcie organizowane były wspólne wystawy, a w przyszłości ta współpraca będzie kontynuowana. „Ten projekt cały czas się rozwija” – powiedział Sellin.
Dodał, że kontynuowana będzie także współpraca dotycząca Cmentarza na Rossie. „Tutaj najważniejszym wyzwaniem jest zabezpieczenie struktury tego cmentarza. Jest on położony na wzgórzach, które się niestety osuwają. Chcielibyśmy wspólnie dokonać szybkiego zabezpieczenia tych osuwisk. Uzgodniliśmy też, że będziemy – w uzgodnieniu ze stroną litewską - wskazywać konkretne nagrobki, które są z naszego punktu widzenia cenne i prowadzić ich rewaloryzację. Finanse będą tutaj w dużej mierze po naszej stronie” – zaznaczył Sellin.
Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin poinformował PAP, że w trakcie rozmów ustalono m.in., iż kontynuowana będzie współpraca związana z pałacem Tyszkiewiczów w Zatroczu, niedaleko Trok. „Można powiedzieć, że wspólnie podnieśliśmy ten pałac z upadku. Doposażyliśmy go w depozyty z polskich muzeów, w tym Wilanowa i Łańcuta, które miały zbiory mogące uszlachetnić wnętrza takiego pałacu” – powiedział Sellin.
Poinformował, że postanowiono także rozszerzyć współpracę na cmentarze Bernardyński i na Antokolu, „czyli te najcenniejsze także z polskiego punktu widzenia cmentarze wileńskie”. „Na Antokolu jest polska wojskowa kwatera z czasów wojny polsko-bolszewickiej, gdzie pochowano ponad 1600 polskich żołnierzy. Na każdym z tych nagrobków jest betonowy krzyż, który się kruszy. Myślimy o zastąpieniu tych krzyży krzyżami kamiennymi” – powiedział Sellin.
Dodał, że w ramach współpracy, na Antokolu mają zostać także przeprowadzone prace, w tym prawdopodobnie archeologiczne, na terenie kwatery sąsiadującej ze wspomnianą kwaterą polskich żołnierzy. Sellin wyjaśnił, że strona polska i litewska chcą ustalić, kto został pochowany na tym terenie. Wiceminister zaznaczył, że mogą tam znajdować się mogiły polskich żołnierzy. „Jeśli tak, to poszerzymy naszą opiekę o tą kwaterę” – powiedział.
Sellin poinformował też, że zaplanowano powołanie wspólnej grupy roboczej, która miałaby przygotować plan prac konserwatorskich przy najcenniejszych zabytkach wileńskich, którymi zainteresowana jest także polska strona.
Polsko-Litewska Grupa Ekspertów ds. Zachowania Dziedzictwa Kulturowego działa na podstawie zawartej w grudniu 1999 r. umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Litewskiej o współpracy pełnomocników rządów w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego.
Grupa spotyka się co rok lub co dwa lata naprzemiennie w Polsce i na Litwie. W czasie posiedzeń podsumowywane są dotychczasowe i omawiane te planowane działania w sferze ochrony „wspólnego dziedzictwa kulturowego”, w tym ochrony i udostępniania kolekcji muzealnych, zasobów archiwalnych i zbiorów bibliotecznych. Polscy i litewscy eksperci określają też priorytety dotyczące wspólnych projektów konserwatorskich.
„Systematyczność spotkań przynosi efekty: wspólne ustalenia są realizowane, praktycznie bez żadnych napięć czy problemów” – powiedział PAP Sellin, dodając, że gdańskie spotkanie było dziewiątym z kolei posiedzeniem Grupy.
Dwudniowe spotkanie Polsko-Litewskiej Grupy Ekspertów ds. Zachowania Dziedzictwa Kulturowego rozpoczęło się w środę. Oficjalne zakończenie w czwartek wieczorem w Gdańsku, na kiedy zaplanowano uroczystą kolację i oficjalne podpisanie protokołów.(PAP)
aks/ mow/
