Dobiega końca pierwszy etap rekonstrukcji XVIII-wiecznej synagogi z Połańca na Rynku Galicyjskim w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. "Jej odtwarzanie potrwa jednak jeszcze kilka lat" – powiedział PAP dyrektor muzeum Jerzy Ginalski.
Prace przy odbudowie połanieckiej synagogi są też atrakcją dla zwiedzających.
"Wybudowany został już zręb budynku do wysokości ok. pięciu metrów. Są wstawione ramy okienne. W tym roku chcemy zakończyć budowę zrębu oraz postawić konstrukcje dachową" – zaznaczył Ginalski.
Roboty budowlane są wykonywane ręcznie, tradycyjnymi metodami. Budowniczowie korzystają m.in. z siekier, strugów, pił. Na odtworzenie obiektu potrzeba m.in. ok. 150 m sześc. drewna jodłowego.
Synagoga będzie miała 22 m długości i 11 m szerokości; jest budynkiem dwukondygnacyjnym. Czterospadowy dach zostanie pokryty gontem. Powstaje przy Rynku Galicyjskim w pobliżu kościoła katolickiego i cerkwi greckokatolickiej.
Rekonstruowana budowla istniała już w pierwszej połowie XVIII w. Była kilkakrotnie remontowana; zniszczeniu uległa w czasie II wojny światowej.
Wnętrze synagogi, ściany i czworoboczne sklepienie pokrywała wielobarwna polichromia przedstawiająca znaki zodiaku, rozety, symboliczne zwierzęta, skrzydlate smoki, wici roślinne, kwiaty, rozwinięte tory oraz napisy. "Do rekonstrukcji polichromii zamierzamy przystapić dopiero, kiedy budynek osiądzie" – dodał Ginalski.
W babińcu, czyli wydzielonej dla kobiet części synagogi sanockie muzeum planuje pokazywać znajdujące się w jej zbiorach judaica. Wiele z nich dotychczas było eksponowanych jedynie okazjonalnie.
"Pracami rekonstrukcyjnymi interesują się odwiedzający nas turyści. Podczas tegorocznych wakacji było ich ponad 20 tys. Wielu spośród nich po raz pierwszy miało możliwość poznać zapomniane metody budowlane" – zauważył dyrektor MBL.
Obiekt powstaje ze środków własnych muzeum, na podstawie dokumentacji przekazanej przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk oraz Zakład Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej.
Replika Rynku Galicyjskiego z przełomu XIX/XX w. pokazuje jego funkcje społeczne, gospodarcze i kulturowe. Wokół wybrukowanego kocimi łbami, liczącego 5,5 tys. mkw. placu, stoi 29 drewnianych budynków.
Rynek nie jest rekonstrukcją wybranego miasta ani przypadkowym zestawem zachowanych domów. Stanowi syntezę dawnych miasteczek; charakterystycznych dla południowo-wschodniej Polski.
Odtworzone budynki pochodzą z 14 miejscowości Podkarpacia. Są tam m.in. karczma, poczta, urząd gminy, apteka, sklep oraz zakłady: stolarski, fryzjerski, krawiecki, szewski, zegarmistrzowski i fotograficzny. Zostały wyposażone w meble, sprzęty i urządzenia dające zwiedzającym pełny obraz życia, pracy oraz wypoczynku mieszkańców galicyjskiego miasteczka.
Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku powstało w 1958 r. Zgromadzono w nim ponad 150 obiektów charakterystycznych dla budownictwa w południowo-wschodniej Polsce. Najstarszy zabytek - chałupa z Dąbrówki k. Sanoka - pochodzi z 1681 r.(PAP)
kyc/ par/
