Adam Myjak przy swoich pracach w Galerii Zachęta. Fot. PAP/A. Rybczyński
65 lat temu urodził się Adam Myjak, wybitny polski rzeźbiarz i pedagog, który głównym motywem swojej twórczości uczynił ludzką głowę. Myjak to autor kilkudziesięciu wystaw indywidualnych pokazywanych w kraju i za granicą. Adam Myjak przyszedł na świat 3 stycznia 1947 r. w Starym Sączu, dzieciństwo spędził w Częstochowie. W 1971 r. otrzymał dyplom z wyróżnieniem na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Pierwsze sukcesy artystyczne zaczął odnosić już w czasach studenckich. Otrzymał wówczas m.in. pierwszą nagrodę za najlepszą pracę studentów Warszawy 1967 r. w kategorii rzeźba i trzecią nagrodę w ogólnopolskim konkursie na dzieło plastyczne o tematyce kopernikowskiej.
Po studiach związał się z ruchem Nowej Figuracji, charakteryzującej się antyestetyzmem oraz nawiązaniami do realizmu. W latach 70. był redaktorem graficznym miesięcznika literackiego młodych "Nowy Wyraz", powołanego do życia w celu promowania pokolenia młodych artystów i literatów.
Charakterystyczny dla twórczości Myjaka motyw głowy pojawił się już w początkowym okresie jego twórczości. Ten przedmiot twórczych zainteresowań rzeźbiarz przekształcał przez lata i poddawał różnym stylistycznym zabiegom. Na początku dominowały głowy o rozmytych rysach, na przełomie lat 70. i 80. Myjak zaczął mieszać różne materiały, np. kamień i brąz, oraz zestawiać partie matowe i polerowane. W latach 80. Myjak tworzył cykle kroczących, wydłużonych, ażurowych figur.
"Myjak nie opisuje ludzkich fizjonomii, on je utrwala w materiale rzeźbiarskim w kontekście naszej wiedzy o nas samych i rewelacyjnych odkryć współczesnej nauki" - zwraca uwagę w komentarzu na temat twórczości rzeźbiarza pisarz Tadeusz Konwicki. Ma wrażenie, że "wiele tych twarzy Myjaka jest zatartych albo przesłoniętych falami cząstek, które dopiero jutro poznamy". "Adam Myjak gdzieś kiedyś zobaczył dzisiejszy świat i zapamiętał go na zawsze" - podkreśla pisarz.
"Nie, to nie są głowy, to ciężkie owalne bryły emitujące w stronę widza z właściwą sobie siłą potężny teatr ludzkich zdarzeń" - pisał z kolei rzeźbiarz Jan Kucz. Według niego, rzeźby Myjaka "zdają się swoją powierzchnią i kształtem drżeć, dyszeć z rozpaczliwej potrzeby poszukiwania sensu i wartości, mogących zatrzymać czas". "Są ostrą świadomością przemijania ludzkiego życia" - twierdzi Kucz.
Myjak naucza na swoim macierzystym wydziale od 1962 r. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1990 r. Dwukrotnie wybierany na stanowisko rektora warszawskiej ASP, odpowiadał za wizerunek uczelni w latach 90. i na początku XXI w.
Obok rzeźby, Myjak zajmuje się także opracowywaniem scenografii do sztuk teatralnych, projektowaniem medali i realizacją pomników. Artysta interesował się medalierstwem szczególnie w początkowym okresie twórczości. Wykonał medale m.in. Jana Pawła II i Mikołaja Kopernika.
W 1983 r. artysta zaprojektował pomnik upamiętniający zbrodnię katyńską, który miał stanąć w Dolince Katyńskiej na warszawskich Powązkach Wojskowych. Pracę zrealizowano, jednak ze względów politycznych pomnik nie został ustawiony na cmentarzu.
Myjak wspólnie z Januszem Pastwą stworzył rzeźbę Kwadrygi Apollina, którą odsłonięto w 2002 r. na gmachu Teatru Wielkiego w Warszawie. Rzeźbiarz jest też autorem pomnika Homo Homini - pierwszego w Europie monumentu upamiętniającego atak terrorystyczny na World Trade Center w Nowym Jorku. Praca stanęła na placu przy ulicy ks. Piotra Ściegiennego w Kielcach w 2006 r.
W 2005 r. został odznaczony przez ministra kultury Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
Artysta pokazywał swoje prace na indywidualnych wystawach m.in. w Galerii Narodowej Zachęta w Warszawie (dwukrotnie: w 1993 i 2005 r.), Muzeum im. Wilhelma Lehmbrucka w Duisburgu (1981 r.), Muzeum w Bochum (1989 r.) i Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku (1993 r.).
Myjak obecnie przewodniczy jury konkursu na pomnik upamiętniający ofiary katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r. Ogłoszenie wyników zaplanowano na 30 marca 2012 r. (PAP)
mce/ abe/
