Manuskrypt Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 r. Źródło: Wikimedia Commons
Prezydent Bronisław Komorowski, inaugurując obchody święta narodowego 3 Maja, otworzy w czwartek wystawę "Duma Rzeczypospolitej" w warszawskiej Galerii Kordegarda. Zaprezentowany zostanie oryginał Konstytucji 3 Maja oraz obcojęzyczne edycje dokumentu. Ekspozycja otwarta będzie dla zwiedzających w dniach 3-6 maja.
Najważniejszym eksponatem wystawy będzie oryginał Konstytucji 3 Maja z 1791 roku, przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych. "Jej przyjęcie odbiło się wówczas szerokim echem w całej Europie, co ilustrują liczne tłumaczenia na języki obce” - powiedział PAP dyrektor Narodowego Centrum Kultury Krzysztof Dudek.
Obok oryginału dokumentu zaprezentowane zostaną obcojęzyczne(angielska, francuska, niemiecka i rosyjska) edycje Konstytucji.
W 1791 r., po uchwaleniu Konstytucji, w Londynie ukazały się dwie jej edycje w języku angielskim. Wydanie wcześniejsze obejmowało, podobnie jak inne wersje językowe - 40 stron; wydanie drugie – prezentowane na wystawie, ze względu na elegancką szatę graficzną liczy 100 stron.
Przekład Konstytucji 3 Maja na język francuski ukazał się w Warszawie, w oficynie Piotra Dufoura. Wersja niemiecka Konstytucji została wydana w 1792 r, anonimową publikację przypisuje się księgarzowi Michałowi Groellowi.
Najważniejszym eksponatem wystawy będzie oryginał Konstytucji 3 Maja z 1791 roku, przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych. "Jej przyjęcie odbiło się wówczas szerokim echem w całej Europie, co ilustrują liczne tłumaczenia na języki obce” - powiedział PAP dyrektor Narodowego Centrum Kultury Krzysztof Dudek.
Tekst Konstytucji 3 Maja, cytowany bez preambuły w monografii historycznej Mikołaja Iwanowicza Kostomarowa, wydanej w Sankt Petersburgu, znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie. Historyk rosyjski cytuje wszystkie artykuły Konstytucji w rozdziale drugim monografii, we fragmencie opisującym przebieg posiedzenia Sejmu Czteroletniego, podczas którego została ona uchwalona.
Zwiedzający będą też mogli obejrzeć w Kordegardzie, opublikowany 3 maja 1831 roku, w czasie Powstania Listopadowego, traktat Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego "Wolne chwile żołnierza polskiego, czyli myśli o wiecznym pokoju między narodami ucywilizowanymi”. Jego zasadniczą część stanowi projekt „Konstytucji dla Europy”. Na potrzeby wystawy została przygotowana również specjalna animacja graficzna obrazu Jana Matejki "Konstytucja 3 Maja”, opowiadająca o przedstawionych przez malarza wydarzeniach, ich uczestnikach i okolicznościach.
Szef Narodowego Centrum Kultury Krzysztof Dudek przypomniał, że 4 czerwca ubiegłego roku można było obejrzeć w Kordegardzie fragment Okrągłego Stołu, a 11 listopada - insygnia Orderu Orła Białego, w tym miecz koronacyjny Stanisława Augusta. "Przy okazji różnych ważnych w polskich dziejach dat staramy się uczynić z galerii +Kordegarda+ miejsce przyjaznych, a jednocześnie ciekawych spotkań Polaków z historią" – zauważył.
"Ekspozycjom takim zawsze towarzyszą specjalnie przygotowane materiały edukacyjne – tak, by ich goście wychodzili z Kordegardy wzbogaceni o nową wiedzę. Obcując z najważniejszymi oryginalnymi zabytkami polskich dziejów w radosnej atmosferze święta pozwala się z historią zaprzyjaźnić i dostrzec, jak potrafi być ciekawa, a nawet pasjonująca" - zwrócił uwagę Dudek.
Dudek zachęca warszawiaków i goszczących w stolicy turystów, by zarówno 2, jak i 3 maja wybrali się na Krakowskie Przedmieście 15/17. "Już 2 maja, w ramach obchodów Dnia Flagi, organizujemy z Kancelarią Prezydenta wystawę, poświęconą historii polskich barw i symboli narodowych. Towarzyszyć jej będą rozmaite atrakcje, przeznaczone zarówno dla starszych, jak i młodszych – będzie się można nauczyć robienia kotylionów i ozdób w barwach narodowych, ale też zjeść watę cukrową, oczywiście białą i czerwoną" - zapowiedział Dudek.
Ekspozycja „Duma Rzeczypospolitej” została zorganizowana z inicjatywy prezydenta Bronisława Komorowskiego przez Narodowe Centrum Kultury we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Biblioteką Narodową oraz Archiwum Głównym Akt Dawnych. (PAP)
agz/ abe/
