90 obrazów wybitnych twórców malarstwa, w tym składające się na tryptyk pastele Stanisława Wyspiańskiego - portrety krakowskiej rodziny, których cena wywoławcza to 1, 8 mln zł, będzie w niedzielę licytowanych na aukcji w Warszawie.
Aukcja odbędzie się w Hotelu Bristol przy Krakowskim Przedmieściu. Oprócz dzieł Wyspiańskiego, wystawione zostaną prace m.in. Jerzego Dudy-Gracza, Leona Wyczółkowskiego, Jana Matejki, Jacka Malczewskiego, Józefa Chełmońskiego, Wojciecha Kossaka, Henryka Siemiradzkiego, Franciszka Starowieyskiego i Eugeniusza Zaka - poinformowano na środowej konferencji prasowej Domu Aukcyjnego Agra-Art, który w swojej galerii przy ul. Wilczej zorganizował przedaukcyjną wystawę prac.
Szczególną uwagę organizatorzy aukcji zwrócili na trzy pastele Stanisława Wyspiańskiego, które będą traktowane podczas licytacji jako jeden obiekt. Są to pochodzące z 1904 r. portrety członków rodziny Sternbachów: prof. Leona Sternbacha, jego żony Leontyny i sześcioletniej w chwili portretowania córki Helenki. Licytacja tryptyku rozpocznie się od kwoty 1,8 mln zł.
Przyjaźniący się z Wyspiańskim Leon Sternbach (ur. 1864 w Drohobyczu), filolog klasyczny i wybitny bizantynista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w listopadzie 1939 r. w ramach akcji Sonderaktion Krakau został aresztowany przez Gestapo, a następnie wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, gdzie zmarł w lutym 1940 r.
Portrety Sternbachów stanowią jedyny w twórczości Wyspiańskiego tak zwarty zespół prac przedstawiający członków tej samej rodziny - zaznaczono na konferencji.
"Portret był dla Wyspiańskiego zwierciadłem duszy człowieka, którego na nim ukazano - niepowtarzalnego, jedynego" - powiedziała historyk sztuki Elżbieta Charazińska, autorka publikacji "Stanisław Wyspiański. Portrety", która towarzyszyć będzie katalogowi aukcji.
"Wyspiański uważał, że człowieka należy uchwycić na portrecie w jednym niepowtarzalnym momencie. Pisał, że człowiek w poniedziałek i we wtorek jest zupełnie kimś innym i że nie można ciągnąć długo seansu portretowego, ponieważ to, co widoczne jest w twarzy, w geście, wyrazie oczu będzie w kolejnym dniu czymś zupełnie innym, mimo że model pozostał ten sam" - zaznaczyła Charazińska.
Stanisław Wyspiański, dramaturg, poeta, malarz, grafik i architekt (ur. 1869 w Krakowie, zm. 1907, tamże), żył zaledwie 38 lat, z których osiemnaście wypełniła mu praca twórcza - powiedziała Charazińska.
"W swej wielostronnej sztuce budował własną wizję świata i człowieka, odnoszącą się do problemów egzystencjalnych, łączył tradycję antyczną z chrześcijańską, czerpał z przeszłości i tradycji historycznej narodu, usiłując te przesłania pogodzić z realizmem teraźniejszości. (...) W portretach, ostrych w charakterystyce modela, mocną, często splątaną linią wydobywał psychologizm postaci, dzieci traktował natomiast z liryzmem" - napisała w swojej publikacji o Wyspiańskim Charazińska.
Podczas niedzielnej aukcji licytowane będą też m.in.: "Autoportret" Eugeniusza Zaka (1916, olej, płótno), rysunki Stanisława Ignacego Witkiewicza, przedstawiające Jana Józefa Głogowskiego (1934) oraz obraz Jerzego Dudy Gracza "Autoportret z rodziną" (1978-1979, olej, płyta). (PAP)
jp/ abe/
