Andrzej Ciechanowiecki, historyk i kolekcjoner sztuki, otrzymał we wtorek z rąk ambasadora Francji w Polsce, Pierre Buhlera, insygnia Komandora Orderu Sztuki i Literatury za "wybitne zasługi na rzecz propagowania francuskiej kultury i tradycji w Polsce". Order Sztuki i Literatury jest odznaczeniem przyznawanym przez francuskiego ministra kultury osobom, które wyróżniły się wkładem w światowy dorobek artystyczny lub literacki albo przyczyniły się do promowania kultury francuskiej na świecie.
Andrzej Ciechanowiecki, mecenas kultury i kolekcjoner sztuki, antykwariusz, filantrop, założyciel Fundacji im. Ciechanowieckich, urodził się w 1924 roku w Warszawie, w rodzinie ziemiańskiej, która po Traktacie Ryskim utraciła posiadłości w okolicach Witebska i Połocka. Jako syn dyplomaty spędził część dzieciństwa w Budapeszcie. Kiedy wybuchła II wojna miał 15 lat. W okupowanej Warszawie zdał maturę i rozpoczął studia z historii sztuki na tajnym uniwersytecie. Wstąpił do Armii Krajowej i walczył w Powstaniu Warszawskim.
"Andrzej Ciechanowiecki dzięki swemu wykształceniu, rodzinnej tradycji i własnej wrażliwości jest frankofonem i frankofilem. Francuska sztuka zawsze zajmowała szczególne miejsce w jego działalności. Odkrył dla potomności zapomnianych XIX-w. rzeźbiarzy, takich jak Jules Dalou czy Jean-Baptiste Carpeaux, oraz historię francuskich brązów od XVI do XVIII w." - mówił ambasador Francji w Polsce.
Po wojnie Ciechanowiecki ukończył studia w Krakowie - wydział Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz tamtejszą Akademię Handlową. W 1950 roku, krótko po objęciu przez niego asystentury w Instytucie Historii Sztuki UJ, został aresztowany w związku ze swoją akowską przeszłością. Po dwu latach śledztwa został skazany za rzekomą pomoc "anglosaskim i watykańskim szpiegom". Ciechanowiecki spędził w komunistycznych więzieniach sześć lat.
Po wyjściu na wolność powrócił do pracy naukowej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zajmował się meblarstwem i złotnictwem krakowskim epoki baroku oraz kulturą dawnej Rzeczypospolitej. W roku 1958 uzyskał stypendium Fundacji Forda oraz British Council i zdecydował się pozostać na emigracji. Na uniwersytecie w Tybindze (Niemcy) zrobił doktorat z filozofii, po pobytach w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i Portugalii zamieszkał w Londynie, gdzie w 1961 r. nawiązał współpracę z powstającą firmą Mallett at Bourdon House (filią wybitnej galerii Mallett&Son na Bond Street), gdzie zorganizował pięć wystaw rzeźby francuskiej. W roku roku 1965 Ciechanowiecki był współtwórcą Heim Gallery, a w 1986 roku założył, także w Londynie, Old Masters Gallery. Galerie prowadzone przez niego zajmowały się szczególnie malarstwem od XVI do XIX wieku, specjalizowały się też we wprowadzeniu na rynek rzeźby barokowej i neoklasycznej, przede wszystkim włoskiej i francuskiej.
Zarobione pieniądze Ciechanowiecki inwestował m.in. w skupowania na Zachodzie polskich dzieł sztuki. Utworzona przez niego Fundacja im. Ciechanowieckich podarowała Zamkowi Królewskiemu w Warszawie ponad trzy tysiące eksponatów - mebli, tkanin, obrazów, rzeźb i biżuterii.
"Andrzej Ciechanowiecki dzięki swemu wykształceniu, rodzinnej tradycji i własnej wrażliwości jest frankofonem i frankofilem. Francuska sztuka zawsze zajmowała szczególne miejsce w jego działalności. Odkrył dla potomności zapomnianych XIX-wiecznych rzeźbiarzy, takich jak Jules Dalou czy Jean-Baptiste Carpeaux, oraz historię francuskich brązów od XVI do XVIII wieku. Poza tym jest honorowym członkiem wielu towarzystw naukowych i stowarzyszeń działających na rzecz francuskiej kultury jak Towarzystwo Przyjaciół Domu Balzaca. Chodzi tu też o jego historię rodzinną, ponieważ Ciechanowiecki jest w czwartym pokoleniu krewnym ukochanej Balzaca, Eweliny Hańskiej" - mówił ambasador Francji w Polsce.
Uroczystość przekazania orderu odbyła się w warszawskiej siedzibie ambasadora Francji. (PAP)
aszw/ hes/
