Marcin Kromer. Źródło: CBN Polona
Jeden z przywódców polskiej kontrreformacji, historyk, pisarz i dyplomata - Marcin Kromer urodził się 500 lat temu w Bieczu. Dzięki jego dziełu „Polska” w XVI-wiecznej Europie dowiedziano się o naszym kraju. W piątek w Bibliotece Jagiellońskiej odbyła się konferencja przypominająca jego życie.
„Była to postać w tamtym czasie wyjątkową. Choć nie był z urodzenia szlachcicem doszedł do stanowiska biskupa. Działał na różnych polach. Był jednym z przedstawicieli kontrreformacji i jego przyjaźń ze Stanisławem Hozjuszem przyczyniła się do rozwój kontrreformacji w Polsce. Był też dyplomatą na dworze Ferdynanda Habsburga” – mówił PAP o działalności Kromera dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej prof. Zdzisław Pietrzyk.
„Jego niewątpliwą zasługą było napisanie (po łacinie – PAP) dzieł, które mieszkańcom XVI–wiecznej Europy przybliżyły Polskę. Pokazały one, że to państwo zorganizowane tak jak inne, potężne i zasługujące na uwagę”- przypomniał prof. Pietrzyk.
„Była to postać w tamtym czasie wyjątkową. Choć nie był z urodzenia szlachcicem doszedł do stanowiska biskupa. Działał na różnych polach. Był jednym z przedstawicieli kontrreformacji i jego przyjaźń ze Stanisławem Hozjuszem przyczyniła się do rozwój kontrreformacji w Polsce. Był też dyplomatą na dworze Ferdynanda Habsburga” – mówił PAP o działalności Kromera dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej prof. Zdzisław Pietrzyk.
Obchody 500-lecia urodzin Kromera połączone z uroczystościami Święta Niepodległości odbędą się w niedzielę w Bieczu. Pod pomnikiem Kromera złożone zostaną kwiaty, później w kolegiacie Bożego Ciała odprawiona zostanie msza św. po której odsłonięta zostanie tablica upamiętniająca biskupa.
W kolegiacie odbędzie się także pokaz filmu dokumentalnego „Marcin Kromer - polski Liwiusz” w reż. Jarosława Szmidta według scenariusza Mariusza Wituskiego. Narratorem tej opowieści jest aktor Tomasz Kot. Współproducentem filmu jest starostwo gorlickie.
„Chcemy pokazać, że w takich prowincjonalnych - z dzisiejszego punktu widzenia - środowiskach żyli kiedyś wielcy ludzie, którzy wiele wnieśli do kultury polskiej i europejskiej i odcisnęli swoje piętno w miejscowościach, w których żyli” - mówił w piątek PAP starosta gorlicki Mirosław Wędrychowicz. „Mamy nadzieję, że nakręcony z okazji rocznicy urodzin Kromera film będzie inspiracją dla wielu osób, żeby do Biecza i na ziemię gorlicką przyjechać i te tereny dla siebie odkryć” – dodał.
Marcin Kromer urodził się 11 listopada 1512 r. w Bieczu. Jego ojciec był mieszczaninem, matka szlachcianką. Studiował w Akademii Krakowskiej, gdzie uzyskał tytuł bakalarza, a później także we Włoszech, w Padwie i Bolonii, gdzie zdobył tytuł doktora. W 1542 r. przyjął święcenia kapłańskie, a w 1545 r. po śmierci Piotra Gamrata został sekretarzem króla Zygmunta Augusta.
Prace przy porządkowaniu Archiwum Koronnego były dla Kromera impulsem do napisania dwóch jego najsłynniejszych dzieł: „Polska, czyli o położeniu, obyczajach, urzędach Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego” oraz „O pochodzeniu i czynach Polaków ksiąg trzydzieści”.
Za prace historyczne Kromer został przez Zygmunta Augusta nobilitowany czyli podniesiony do stanu szlacheckiego. W latach 1558 – 64 był stałym posłem na dworze cesarza Ferdynanda I Habsburga. W 1579 r. został biskupem diecezji warmińskiej, na jego zlecenie wykonane zostały pierwsze mapy Warmii. Zmarł w 1589 r., w wieku 77 lat w Lidzbarku Warmińskim.(PAP)
wos/ ls/
