Reprodukcja fotografii Fryderyka Chopina z 1848 r. Fot. PAP/CAF
Na platformie internetowej „mUltimate Chopin” gromadzone są cyfrowe kopie rękopiśmiennych i drukowanych źródeł dzieł Fryderyka Chopina. Interaktywna aplikacja pozwala na porównanie zapisów nutowych utworów kompozytora i przygotowanie własnych wersji dzieł.
„Chodziło nam nie tylko o zdigitalizowanie źródeł, ale również o zebranie wszelkich możliwych wersji utworów Chopina” – powiedział na poniedziałkowej konferencji prasowej dyrektor Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina Artur Szklener. Nawiązuje do tego nazwa projektu, która jest połączeniem dwóch słów z języka angielskiego: „ostateczność” i „multimedialność”.
Aplikacja umożliwia przeglądanie i porównywanie różnych wersji utworów Chopina, od jego własnych rękopisów po wydania drukowane. Użytkownik porusza się po zdigitalizowanym zapisie nutowym jak po interaktywnej mapie – interesujące miejsca może powiększać i obserwować nuty w dużym przybliżeniu.
Aplikacja umożliwia przeglądanie i porównywanie różnych wersji utworów Chopina, od jego własnych rękopisów po wydania drukowane. Użytkownik porusza się po zdigitalizowanym zapisie nutowym jak po interaktywnej mapie – interesujące miejsca może powiększać i obserwować nuty w dużym przybliżeniu.
Fragmenty zapisu nutowego różniące się od innych wersji opatrzono komentarzem. Z poszczególnych części różnych źródeł można zestawić własną kombinację utworu, a potem wygenerować ją w formacie PDF.
Pomysłodawca projektu Paweł Kamiński zaznaczył, że projekt „mUltimate Chopin” jest skierowany nie tylko do muzykologów i pedagogów, ale także do pianistów. „Tekst nutowy dzięki swojej niejednoznaczności, podobnie jak czytanie książki, uruchamia wyobraźnię i pozwala lepiej zrozumieć twórcę” – powiedział. Kamiński jest jednym z redaktorów Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina pod red. Jana Ekiera.
„Taka baza danych pozwala stwierdzić, jakiego rodzaju błędy popełniono w kolejnych wydaniach, jakie błędy popełniali kolejni kopiści i sam Chopin” – tłumaczył. Jak podkreślił, rękopisy kompozytora miały czasem pewne niedociągnięcia. „Sam pisał często do swojego kopisty, że +może tam jeszcze krzyżyków i bemoli brak+, autoryzując niejako Juliana Fontanę do dopisania jeszcze czegoś” – mówił Kamiński.
Pierwszym utworem dostępnym na platformie „mUltimate Chopin” jest Impromtu As-dur. Na stronie internetowej chopinmultimate.com można obejrzeć w formie cyfrowej i porównać autograf kompozytora oraz wydania francuskie, niemieckie i angielskie.
Aby porównać wszystkie wersje zapisu nutowego Impromptu As-dur i opracować uwagi, każdą z nich "przejrzano nuta po nucie" - tłumaczyła szefowa zespołu redakcyjnego Działu ds. Nauki i Wydawnictw Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina Ewa Sławińska-Dahlig. Potem redaktorzy przygotowali tzw. klisze elementów zmiennych, które nanieśli na poszczególne wersje utworu.
Na pierwszą stronę autografu Impromptu As-dur redaktorzy nanieśli 230 klisz. Dostarczają one informacji dotyczących niejasności graficznych, interpretacji merytorycznych, różnic w źródłach, adjustacji redakcyjnych oraz poprawek i zmian.
W 2013 r. mają zostać opracowane także: Polonez cis-moll, Ballada g-moll, cztery Mazurki op. 24, dwa Nokturny op. 27, Walc As-dur oraz Scherzo h-moll.
Projekt realizują wspólnie Narodowy Instytut Fryderyka Chopina i Fundacja Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina. System opracowała grupa informatyków z firmy Plum Web Solution. "mUltimate" został dofinansowany w ramach programu "Dziedzictwo cyfrowe" Narodowego Instytutu Audiowizualnego. (PAP)
mce/ abe/
