Unikalny rękopis Beethovena - trio fortepianowe B-dur op. 97 w Bibliotece Jagiellońskiej. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Koncert nieznanych oper, kompozycji musicalowych i utworów szekspirowskich zaplanowano na 20. Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena. Wydarzenie zainauguruje występ Orkiestry i Chóru Filharmonii Narodowej pod batutą Jacka Kaspszyka.
"Inspiracją dla Festiwalu były manuskrypty Ludwiga van Beethovena i tych wielkich kompozytorów, które znajdują się w Bibliotece Jagiellońskiej" - przypomniała na piątkowej konferencji prasowej inicjatorka i dyrektorka generalna Festiwalu Elżbieta Penderecka. "Myślę, że te rękopisy były cudownym impulsem. Bez tego nie powstałaby idea jedynego festiwalu na świecie, dzięki któremu możemy nie tylko oglądać autografy, ale też słuchać tej muzyki, którą widzimy w rękopisach. Jest to coś niezwykłego, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, kiedy coraz mniej kompozytorów pisze, a coraz więcej używa komputerów" - dodała.
Hasłem tegorocznej edycji festiwalu jest "Beethoven i nowe drogi". Jak powiedziała Penderecka, intencją twórców wydarzenia była chęć przedstawienia muzyki od Beethovena, przez XX, aż do XXI wieku. Jak dodała po raz kolejny usłyszymy też utwory "kilku kompozytorów, którzy nie byli do tej pory prezentowani na wielkanocnym festiwalu".
Elżbieta Penderecka: "Inspiracją dla Festiwalu były manuskrypty Ludwiga van Beethovena i tych wielkich kompozytorów, które znajdują się w Bibliotece Jagiellońskiej". "Myślę, że te rękopisy były cudownym impulsem. Bez tego nie powstałaby idea jedynego festiwalu na świecie, dzięki któremu możemy nie tylko oglądać autografy, ale też słuchać tej muzyki, którą widzimy w rękopisach. (...)".
W pierwszą sobotę festiwalu odbędą się dwa koncerty. W południe w Sali Wielkiej na Zamku Królewskim wystąpi Emerson String Quartet, który zagra trzy kwartety smyczkowe, w tym m.in. "Rosamunde" Franza Schuberta. Podczas wieczornej inauguracji w Filharmonii Narodowej soliści - Yeol Eum Son (fortepian), Heli Veskus (sopran), Bernarda Fink (mezzosopran), Michael Schade (tenor) oraz Markus Eiche (baryton) - prócz IX Symfonii wykonają także Fantazję c-moll na fortepian, chór i orkiestrę op. 80 Beethovena. Koncert inauguracyjny zostanie powtórzony w niedzielę przez zespół w tym samym składzie.
W niedzielę 13 marca odbędzie się również koncert laureatów koncertów pianistycznych. Filippo Gorini, zwycięzca zeszłorocznej edycji Międzynarodowego Konkursu Telekom im. Beethovena w Bonn przedstawi 33 wariacje na temat walca Diabellego op.120 Beethovena. Juan Perez Floristan, zwycięzca XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego Palomy O'Shea w Santander, zagra m.in. Sonatę fortepianową Es-dur op.31 nr 3 Beethovena, a Andrew Tyson - zwycięzca Konkursu Gezy Andy 2015 - wykona kompozycje "Miroirs" Maurice'a Ravela i "Rhapsody in Blue" George'a Gershwina.
W kolejnych dniach wystąpi m.in. Santander Orchestra, która wspólnie z Szymonem Nehringiem, finalistą ostatniej edycji Konkursu Chopinowskiego, zagra IX Symfonię Es-dur op. 70 Dymitra Szostakowicza, "Vers pers archi" Jerzego Maksymiuka oraz Rapsodię na temat Paganiniego Sergiusza Rachmaninowa. Koncert poprowadzi Maksymiuk, obchodzący jubileusz swoich 80. urodzin.
Trzy koncerty fortepianowe Beethovena - I C-dur op.15, III c-moll op.37 i IV G-dur op.58 - wykona w czwartek, 17 marca, w Filharmonii Narodowej Sinfonietta Cracovia wraz z pianistą Rudolfem Buchbinderem. Tego samego dnia wiolonczelista Claudio Bohorquez i pianistka Katia Skanavi zagrają Schumanna (Fantasiestuecke, op. 73) i trzy sonaty na fortepian i wiolonczelę - Chopina g-moll op. 65, Debussy'ego L.135 oraz A-dur op. 69 Beethovena.
Na piątek zaplanowano dwa koncerty specjalne. Podczas pierwszego - z cyklu nieznanych lub rzadko wykonywanych oper - zespoły pod batutą Łukasza Borowicza wykonają jednoaktową operę Ralpha Vaughana Williamsa "Jeźdźcy na morzu" i opartą na dramacie Szekspira "Henryk VI" "Oberżę pod dzikiem op. 42" Gustava Holsta. Następnie w Fabryce Trzciny zespoły Michel Lethiec&Friends (Michel Lethiec - klarnet, Villu Leski - saksofon, Tomasz Januchta - kontrabas) i Meccore String Quartet (Wojciech Koprowski i Jarosław Nadrzycki - skrzypce, Michał Bryła - altówka, Karol Marianowski - wiolonczela) zagra koncert nocny "Wieczór w Nowym Jorku", w programie którego znalazły się m.in. musicalowe kompozycje Leonarda Bernsteina z "West side story", Gershwina "Porgy and Bess" oraz "Homage to Benny" Mortona Goulda.
W Niedzielę Palmową odbędą się łącznie trzy koncerty. Lithuanian Chamber Orchestra i Sergej Krylov (dyrygent oraz solista) wykonają w południe "Cztery pory roku" Vivaldiego oraz "Cztery pory roku w Buenos Aires" Astora Piazzolli. Wieczorem w Filharmonii Sinfonietta Cracovia oraz harfista Xavier de Maistre i perkusista Martin Grubinger pod batutą Jurka Dybała zagrają m.in. Koncert na harfę op. 25 Alberta Ginastery.
Poniedziałek 21 marca to dzień z polskim programem. Anne Akiko Meyers (skrzypce) oraz Łukasz Kuropaczewski (gitara) wraz z Sinfonią Varsovią wykonają I Koncert skrzypcowy op. 35 Karola Szymanowskiego oraz dwa utwory Krzysztofa Pendereckiego: Koncert na altówkę w wersji na gitarę solo i IV Symfonię, powstałą na zamówienie Orchestre National de France z okazji 200. rocznicy Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela.
Dzień później wykonaniem przez NDR Sinfonieorchester Hamburg i Thomasa Hampsona (baryton) poematu symfonicznego op. 28 (Till Eulenspiegels lustige Streiche) Straussa, pięciu pieśni z cyklu Des Knabes Wunderhorn Mahlera i X Symfonii e-moll op. 93 Szostakowicza uczczone zostanie 25-lecie nawiązania stosunków polsko-niemieckich. Dyrygował będzie, jak podkreślają organizatorzy wydarzenia - "okrzyknięty gwiazdą klasyki" - Krzysztof Urbański.
23 marca usłyszymy "Stabat Mater" Gioachino Rossiniego oraz "Chrystusa na Górze Oliwnej op. 85" Beethovena w wykonaniu łączonym Chóru Polskiego Radia i Chóru im. Mikołaja Góreckiego oraz Orkiestry Beethovenowskiej pod batutą Rolfa Becka, dyrektora artystycznego Akademii Chóralnej Festiwalu Muzycznego Schleswig-Holstein.
Czwartkowego "Parsifala" Wagnera w koncertowym wykonaniu Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach i zespołu solistów - tenora Michaela Weiniusa (Parsifal), sopranistki Yvonne Naef (Kundry), basu Jana-Hendrika Rooteringa (Gurnemanz/Titurel) i barytonów Tomasza Koniecznego (Amfortas) oraz Jaco Ventera (Klingsor) - poprowadzi Alexander Liebrich.
Festiwal zakończy się 25 marca koncertem "Pasji wg św. Łukasza" Krzysztofa Pendereckiego wykonanej po raz pierwszy 50 lat temu, w 1000-letnią rocznicę chrztu Polski, kiedy, jak przypomniała dyrektor wydarzenia "muzyka do tematów biblijnych była absolutnie zabroniona". W Filharmonii Narodowej wystąpią soliści - Johanna Rusanen (sopran), David Pershall (baryton), Nikolay Didenko (bas) - oraz Chór Filharmonii Narodowej, Chór Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie, Warszawski Chór Chłopięcy i Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej. Narrację poprowadzi Jerzy Trela, a dyrygował będzie autor kompozycji.
W ramach wydarzeń towarzyszących 14 i 15 marca w Zachęcie odbędzie się 20. Międzynarodowe Sympozjum Naukowe pod przewodnictwem prof. dr hab. Mieczysława Tomaszewskiego, a od 7 do 25 marca w Bibliotece Jagiellońskiej będzie można obejrzeć wystawę manuskryptów muzycznych. Dodatkowo zaplanowano cykl koncertów festiwalowych w innych miastach - m.in. Katowicach, Krakowie, Gdańsku, Szczecinie, Olsztynie i Wrocławiu.
Pierwszy Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena odbył się w 1997 r. w ramach programu Kraków 2000 Europejskie Miasto Kultury, w roku upamiętniającym 170. rocznicę śmierci kompozytora.
W 2001 r. festiwal został przyjęty do grona Europejskiego Stowarzyszenia Festiwali. Kolejne jego edycje stały się jednymi z najważniejszych imprez muzycznych w Europie. Od 2004 r. Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena odbywa się w Warszawie.
Polska Agencja Prasowa jest patronem medialnym wydarzenia.(PAP)
oma/ mhr/
