Bożena Kazanowska, twórczyni jedynej w Polsce wypożyczalni książek dotykowych dla dzieci niewidomych i słabowidzących, została laureatką V Nagrody im. Aliny Margolis-Edelman, ustanowionej przez Fundację Dzieci Niczyje i Fundację Zeszytów Literackich.
Wypożyczalnia Bożeny Kazanowskiej działa w Lublinie, książki wypożyczane są dzieciom bezpłatnie i wysyłane na teren całego kraju.
Ilustracje dotykowe (wypukłe, fakturowe) do książek powstają na miejscu i są wykonywane ręcznie przez Kazanowską i współpracujących z nią wolontariuszy. Wszystkie osoby zaangażowane w ten projekt pracują w wypożyczalni na zasadzie pro bono.
Jak przekonują członkowie kapituły przyznającej Nagrodę im. Aliny Margolis-Edelman, założenie tej wypożyczalni jest przełomem w dostępie do literatury dla dzieci z problemami wzrokowymi i stanowi nową jakość w życiu wielu dzieci i rodziców z tej grupy.
"Pani Kazanowska otworzyła dla dzieci niewidomych i niedowidzących świat czytelnictwa, możliwość czytania książki w brajlu i jednoczesnego +oglądania+ palcami ilustracji. (...) To osoba wybitnie dbająca o dzieci zaniedbane intelektualnie, duchowo, pozostawione bez możliwości korzystania z dobra kultury jaką jest literatura dziecięca. Jej misja polega na wspieraniu, a nawet inicjowaniu wyjątkowych przedsięwzięć dedykowanych takim dzieciom. Podobnie jak Alina Margolis-Edelman, Bożena Kazanowska sprawia, że cichy głos niewidomych dzieci jest bardziej słyszalny" - czytamy w uzasadnieniu do werdyktu.
Nagroda im. Aliny Margolis-Edelman przyznawana jest osobom zasłużonym w pomocy dzieciom. Statuetkę i nagrodę finansową w wysokości 5 tys. zł co roku otrzymują działacze, przedstawiciele służby zdrowia, oświaty i pomocy społecznej za swoją pracę na rzecz dzieci.
"Szukamy osób, które – podobnie jak Alina Margolis-Edelman – angażują się w pomoc krzywdzonym dzieciom. Pracują z nimi, wspierają je w przezwyciężeniu traumy i powrocie do normalnej codzienności. Walczą o to, by mogły cieszyć się życiem i bezpiecznie dorastać. Często ta ciężka praca dzieje się bez rozgłosu, wbrew przeciwnościom losu i systemu" – mówi przewodnicząca kapituły Agnieszka Holland.
Wśród dotychczasowych laureatów Nagrody są: terapeuta Ryszard Izdebski oraz psychiatra dziecięca Jolanta Paruszkiewicz (2011 r.), działaczka społeczna Joanna Radziwiłł (2012 r.), pedagog Łukasz Ługowski (2013 r.), terapeutka Marzena Affeldt (2014 r.).
Kandydatów do Nagrody im. Aliny Margolis-Edelman można zgłaszać do końca marca każdego roku.
Nagroda została ustanowiona w 2011 r. przez Fundację Dzieci Niczyje oraz Fundację Zeszytów Literackich.
Patronka nagrody, dr Alina Margolis-Edelman - lekarka i działaczka społeczna, nazywana pediatrą świata - w 1991 r. założyła Fundację Dzieci Niczyje.
Urodziła się w 1922 r. w Łodzi w rodzinie lekarskiej pochodzenia żydowskiego. Stała się pierwowzorem Ali z "Elementarza" Mariana Falskiego, zaprzyjaźnionego z jej rodzicami. W czasie wojny, jako nastolatka, była pielęgniarką w warszawskim getcie, z którego udało jej się uciec tuż przed likwidacją. Podczas okupacji uratowała życie swojemu przyszłemu mężowi, ostatniemu dowódcy powstania w warszawskim getcie, Markowi Edelmanowi. Lata wojenne opisała we wspomnieniach "Ala z elementarza".
Po wojnie została lekarzem pediatrą w Łodzi. Po wydarzeniach marca 1968 r. wyjechała z dziećmi do Francji. Tam zaangażowała się w działalność organizacji humanitarnych - najpierw Lekarzy bez Granic, a po 1980 r., gdy organizację opuścił Bernard Kouchner, współtworzyła z nim organizację Lekarze Świata.
Pracowała m.in. na statkach-szpitalach, wyławiających na Morzu Południowochińskim uciekinierów z komunistycznego Wietnamu, a także w szpitalach w Salwadorze, Czadzie, Afganistanie i Bośni, gdzie podczas wojny domowej współtworzyła m.in. ośrodek wsparcia dla ofiar gwałtów. W czasach stanu wojennego w Polsce organizowała pomoc dla Solidarności.
W 1999 r. została odznaczona Orderem Uśmiechu. Zmarła w 2008 r. w Paryżu, w wieku 86 lat.(PAP)
akw/ agz/
