Plakat z napisem "Posłuszny, zwinny, wierny jak pies", reklamujący małego fiata potocznie zwanego "maluchem", to jeden z eksponatów wystawy "Historia PRL-u w plakacie - w rocznicę wydarzeń 1989 roku" przygotowanej przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu.
"W zbiorach Muzeum Górnośląskiego mamy ok. 4,7 tys. plakatów o treściach reklamowych i propagandowych - począwszy od 1945 roku po koniec lat 80. ubiegłego wieku. Wśród nich są plakaty poświęcone odbudowie stolicy, świętom państwowym, dniom książki radzieckiej, zakazujące słuchania Radia Wolna Europa, aż po plakat, który reklamował wolne wybory z 1989 roku" - powiedziała we wtorek kurator wystawy dr Joanna Lusek.
Ekspozycja będzie miała charakter przekrojowy. "W przeddzień 25. rocznicy pierwszych demokratycznych wyborów do Sejmu +kontraktowego+ chcemy pokazać, jak żyło ówczesne społeczeństwo, a zarazem sprowokować do zastanowienia się - z jakim bagażem doświadczeń powitało pierwszy powiew wolności. Myślę, że plakaty wraz z hasłami odnoszącymi się do różnych dziedzin życia doskonale to oddają" - uważa Lusek.
"Myśl rozważnie pracuj raźnie", "Każdy wie, co powinien robić kolega", "Dobre dzieło czci twórcę" - to hasła pochodzące z plakatów poświęconych tematowi "Praca". Często powracającym na plakaty tematem był również "mały fiat", który obok meblościanki, czy zagranicznych dżinsów uchodził za szczyt marzeń. O tym jakie budził wówczas emocje świadczą m.in. hasła reklamowe: "Posłuszny, zwinny, wierny jak pies", "Doskonałość zawodowa, źródło satysfakcji i wysokich zarobków".
Plakat - obok piosenki, czy filmu - był jednym z najbardziej znaczących nośników propagandy PRL-u. Jego cele to m.in. kształtowanie postaw jednostek i społeczeństwa, wychowanie w uwielbieniu dla władzy przy nienawiści do wszystkiego co od niej nie pochodziło, propagowanie kultu wodza czy przyjaźni polsko-radzieckiej. "Z pewnością było to narzędzie manipulacji społecznej, bo pokazywało w jaki sposób należało postrzegać rzeczywistość, która często była zdecydowanie inna niż powszechne odczucia" - mówi Lusek.
Twórcami tego narzędzia propagandy byli również uznani artyści. "Zamawiano u nich plakaty z okazji kolejnej rocznicy istnienia +Trybuny Robotniczej+, czy imprezy kulturalnej. Trzeba przyznać, że plakaty te są, pod względem warsztatu artystycznego, bardzo dobre" - wskazuje kuratorka.
Wystawa "Historia PRL-u w plakacie - w rocznicę wydarzeń 1989 roku" potrwa od 4 czerwca do 6 lipca.(PAP)
ktp/ agz/ ls/