"Kuszenie św. Antoniego" S. I. Witkiewicza.
Pięć unikatowych, surrealistycznych obrazów olejnych pędzla Witkacego ilustrujących teorię Czystej Formy, można od piątku podziwiać na wystawie w zakopiańskiej willi „Atma” – muzeum Karola Szymanowskiego.
„Obrazy olejne ilustrujące teorię Czystej Formy Witkacego to pokaz pięciu niezwykłych dzieł z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, przedstawiające surrealistyczne sceny i fantastyczne postacie” – opowiadała koordynatorka wystawy i kierowniczka oddziału Muzeum Narodowego willi „Atma” w Zakopanem Agnieszka Gąsienica – Giewont. Są to dzieła zatytułowane: „Topielce”, „Kuszenie św. Antoniego I”, „Kuszenie św. Antoniego II”, „Kompozycja z tancerką” i „Martwa natura z zegarem”.
Płótna powstały w latach 20. XX wieku w ramach koncepcji Czystej Formy Witkacego. Płótna zestawiono z pastelowymi portretami Karola Szymanowskiego, wykonane w Firmie Portretowej „S.I. Witkiewicz” w latach 1930–1931.
Jak przekonuje kurator wystawy Światosław Lenartowicz, muzyka była ważna dla Witkacego, ponieważ sam, obok szeregu innych twórczości, zajmował się też komponowaniem muzyki. „Witkacy właśnie do muzyki odwoływał się w rozważaniach o Czystej Formie. Muzykę stawiał prawie na równi z malarstwem, jako sztukę najbardziej oddaloną od życia i zdolną do wyrażania uczuć metafizycznych” – wyjaśniał Lenartowicz.
Witkacego i Szymanowskiego przez lata łączyły przyjacielskie relacje, a dzieje ich przyjaźni były burzliwe. Poznali się w Zakopanem w 1904 roku, gdzie 22-letni wówczas Szymanowski spędzał wakacje w pensjonacie „Nosal”, prowadzonym przez Marię Witkiewiczową, matkę Witkacego.
Szymanowski zadedykował wtedy 19-letniemu Stanisławowi Ignacemu ukończoną właśnie I Sonatę c-moll. Kilka miesięcy później obaj artyści wspólnie podróżowali do Włoch, do Nervi koło Genui.
W 1914 roku narzeczona Witkacego Jadwiga Janczewska popełniła samobójstwo i to wydarzenie poróżniło przyjaciół. „Według Witkacego to Szymanowski miał być przyczyną tej tragedii, o czym dowiadujemy się m.in. z listów Witkacego i Szymanowskiego” – opowiadał Lenartowicz.
Później życie artystów związanych z Zakopanem przeplatało się jeszcze kilkakrotnie, lecz nadal kłócili się i godzili ze sobą.
Wystawę „Czysta Forma Witkacego” będzie można oglądać w zakopiańskiej „Atmie” – oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie do 20 września.
„Atma” to góralska, drewniana willa w której w 1930 r. zamieszkał Karol Szymanowski. W 1967 roku Jerzy Waldorff, pisarz i krytyk muzyczny, powołał komitet społeczny, który prowadził zbiórkę funduszy na odkupienie willi od prywatnej właścicielki, wykupił ją i przekazał Muzeum Narodowemu w Krakowie z przeznaczeniem na siedzibę Muzeum Karola Szymanowskiego.
Stanisław Ignacy Witkiewicz - Witkacy, malarz, fotografik, pisarz, dramaturg i filozof urodził się 24 lutego 1885 roku w Warszawie. Dzieciństwo i młodość spędził w Zakopanem, dorastał w otoczeniu artystycznej bohemy. Już jako dziecko Witkacy przejawiał nieprzeciętne zdolności artystyczne. Jako malarz zadebiutował w 1901 roku na wystawie w Zakopanem, gdzie zaprezentował dwa pejzaże. Po zdaniu matury w 1903 roku, rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Stał się głównym teoretykiem awangardowej grupy malarzy formistów. Około 1925 roku założył pracownię portretową "Firma portretowa S i I Witkiewicz".
18 września 1939 r. na ówczesnym polskim Polesiu Witkacy popełnił samobójstwo i tam został pochowany.
Samorząd Zakopanego oraz Sejmik Rok województwa małopolskiego ogłosili 2015 rokiem Witkiewiczów - ojca architekta, twórcy stylu zakopiańskiego i syna - Stanisława Ignacego "Witkacego", a Senat RP przyjął okolicznościową uchwałę w tej sprawie.(PAP)
szb/ agz/
