Emaus w Krakowie - uczestnicy uroczystości odpustowych nad brzegiem Rudawy. 1932 r. Fot. NAC
„Rudawa – żywioł poskromiony” – to tytuł wystawy, którą od soboty udostępni zwiedzającym Muzeum Historyczne Miasta Krakowa (MHK) w Domu Zwierzynieckim. Prezentacja zwraca uwagę, że na życie krakowian istotny wpływ miała nie tylko Wisła, ale i mniejsze rzeki.
Na wystawie, obok obiektów ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, prezentowane będą eksponaty ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie, Biblioteki Jagiellońskiej, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz wielu mieszkańców i badaczy dziejów miasta Krakowa, związanych sentymentem z Rudawą.
„Oprócz bogatej ikonografii oraz technicznych planów regulacji Rudawy i jej młynówek, a także wyjątkowo pięknych projektów architektonicznych mostów łączących brzegi rzeki, na wystawie zobaczyć będzie można animowane schematy działania dawnych zakładów przetwórczych napędzanych siłą wody, jakimi były krakowskie młyny” – wyjaśniła Anna Kandzior-Zug z MHK.
Wśród artefaktów związanych z Rudawą pokazane zostaną również pamiątki cechów krakowskich - m.in. młynarzy, garbarzy, sukienników czy piwowarów - którzy swoje życie i działalność związali z krakowskimi rzekami.
Ciekawym obiektem będzie poddawana od wielu lat konserwacji chorągiew cechu rybaków - na jej przykładzie zwiedzający poznają tajniki pracy muzealnych konserwatorów.
Rudawa wraz z wypływającymi z niej młynówkami i kanałami od XIII w. stanowi istotny element krajobrazu Krakowa. Jako rzeka przepływająca przez krakowskie przedmieścia była nie tylko wyznacznikiem granic między gminami, a później dzielnicami Wielkiego Krakowa, ale również częścią składową tożsamości lokalnej. Dla mieszkańców takich regionów Krakowa jak Zwierzyniec, Łobzów, Czarna Wieś czy Półwsie Zwierzynieckie była elementem krajobrazu ważniejszym od płynącej nieopodal Wisły.
Od najdawniejszych czasów Rudawa służyła okolicznym mieszkańcom jako źródło wody, zasilała miejskie fosy oraz napędzała młyńskie koła. Brzegi tej rzeki odgrywały rolę plaży miejskiej, miejsca zabaw, jak również pastwiska dla zwierząt. Była też rzeką niebezpieczną, której kapryśne wody prowadziły do groźnych powodzi, co ostatecznie zdecydowało o jej uregulowaniu.
„Dziś Rudawa oraz inne rzeki Krakowa zostały niejako wyparte ze świadomości mieszkańców przez dostojną Wisłę, zapomniane, nierzadko ignorowane w planach zagospodarowania przestrzennego współczesnego miasta” – podają organizatorzy w informacji prasowej.
Wystawa w Domu Zwierzynieckim ma na celu nie tylko opowiedzenie dziejów skomplikowanej sieci wodnej zachodniej części Krakowa, jaką tworzyła Rudawa wraz ze swymi potokami i młynówkami, ale przede wszystkim przywrócenie krakowianom świadomości istnienia mniejszych rzek, dopływów Wisły, pełniących niegdyś istotną rolę w kształtowaniu lokalnych społeczności.
Prezentacji towarzyszy bogaty program warsztatów dla dzieci, spacerów i wykładów dla dorosłych.
Ekspozycja czynna będzie do 4 września. (PAP)
bko/ gma/
