"Wokół mistrzów Grupy Janowskiej"
Kilkadziesiąt obrazów Grupy Janowskiej, czyli znanego śląskiego kręgu malarzy nieprofesjonalnych, od soboty będzie można oglądać na wystawie w Dziale Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic w Nikiszowcu. Wydarzenie wpisuje się w obchody 70-lecia grupy.
Skupiająca śląskich malarzy Grupa Janowska powstała w 1946 r. przy kopalni "Wieczorek" w katowickim Janowie. Stworzyli ją zajmujący się malarstwem górnicy tej kopalni. I choć od początku grupę tworzyli malarze-amatorzy, ich obrazy upiększają wnętrza wielu muzeów i galerii.
Na otwartą w sobotę w ramach Nocy Muzeów wystawę "Wokół mistrzów Grupy Janowskiej" złożą się dotychczas prezentowane w Nikiszowcu dzieła Teofila Ociepki, Ewalda Gawlika, Pawła Wróbla i Erwina Sówki, jak i niewystawiane obrazy pozostałych członków grupy. W sumie ta nowa ekspozycja stała będzie liczyć ok. 50 obrazów.
Ponadto w sobotę zostanie także otwarta planszowa wystawa czasowa z informacjami o samych twórcach - "Grupa Janowska 1946-2016". "Obie wystawy uzupełniają i dopełniają się; na jednej można dowiedzieć się o życiu samych malarzy, a na drugiej obejrzeć ich obrazy" - powiedziała PAP kierownik działu katowickiego muzeum Bożena Donnerstag.
Dodała, że wydarzenia te wpisują się w tegoroczne obchody 70-lecia istnienia Grupa Janowskiej; jest to też odpowiedź katowickiego muzeum na duże zainteresowanie śląskim malarstwem nieprofesjonalnym.
"Grupa Janowska jest ewenementem na skalę europejską, nigdzie indziej nie powstała podobna grupa złożona z tylu górników i pracowników kopalni, którzy malowaliby w tak interesujący sposób i na tak wysokim poziomie" - wskazała.
Z okazji jubileuszu grupy w najbliższych miesiącach zaplanowano wiele przedsięwzięć. Wśród nich wymienić można tzw. salon odrzuconych. "W jego ramach będziemy przez kilka tygodni prezentować dodatkowe obrazy mistrzów grupy, które niestety nie zmieściły się na ekspozycji" - wyjaśniła Donnerstag.
Oprócz tego chętni na przełomie czerwca i lipca będą mogli wziąć udział w warsztatach plastycznych, a na wrzesień w Nikiszowcu planowana jest wystawa szkiców artystów naiwnych.
Założona przez Ottona Klimczoka Grupa Janowska początkowo tworzyła w świetlicy, klubie, a później w Zakładowym Domu Kultury katowickiej kopalni "Wieczorek". Obecnie siedzibą grupy jest Miejski Dom Kultury "Szopienice-Giszowiec".
Do pierwotnej Grupy Janowskiej należeli m.in.: Teofil Ociepka, Ewald Gawlik, Paweł i Leopold Wróblowie, Antoni Jaromin, Bolesław Skulik oraz Józef Gajzler. Ostatnim żyjącym przedstawicielem historycznej Grupy Janowskiej jest wciąż tworzący Erwin Sówka.
Donnerstag przypomniała, że artyści w swoich pracach m.in. dokumentowali życie codzienne Górnoślązaków w sposób, który miał zerwać z przyjętym wówczas stereotypem zanieczyszczonego i szarego Śląska. Choć ich prace przedstawiają np. hałdy, robotnicze osiedla czy śląskie pejzaże, obrazy odznaczają się niezwykle bogatą kolorystyką.
Dziś malarzom nieprofesjonalnym przewodzi Sabina Pasoń. Do obecnej, 16-osobowej grupy należą m.in.: Sylwia Gromacka-Staśko, Jan Czylok, Antoni Długi, Janusz Gawlik, Artur Śmieja oraz Paweł Kurzeja. Niedawno ich prace można było oglądać w etnologicznym dziale katowickiego muzeum na wystawie "Grupa Janowska 2016. Sami o sobie".
Twórczości malarzy z Grupy Janowskiej - tej pierwotnej, jak i obecnej - poświęconych jest wiele miejscowych przedsięwzięć, organizowanych głównie w Nikiszowcu i Giszowcu. Przykładem może być otwarty jesienią ub.r. tzw. Szlak Gawlika. Jest to trasa spacerowa po dziesięciu miejscach utrwalonych na obrazach Ewalda Gawlika, nazywanego "śląskim van Goghiem".(PAP)
akp/ agz/
