Wystawa plenerowa “Krakowski kolaż”
Wystawę plenerową "Krakowski kolaż" z okazji 60. rocznicy powstania krakowskiego Kabaretu "Piwnica pod Baranami" otwarto w czwartek na Placu Szczepańskim w Krakowie. Artyści piwniczni odśpiewali pierwszy hymn kabaretu "Ja ci śrubkę wkręcę w radio, o Leokadio".
Prezentowaną na planszach wystawę oparto głównie o materiały przechowywane w Archiwum Narodowym w Krakowie: ze zbiorów Janiny Garyckiej i Piotra Skrzyneckiego oraz w aktach Krakowskiego Domu Kultury "Pałac pod Baranami", uzupełnione o fotografie z prywatnych kolekcji. Opowieść o ostatnich 20 latach działalności Piwnicy przygotowali obecni twórcy Kabaretu "Piwnica pod Baranami", kontynuujący i rozwijający dzieło poprzedników.
"60. urodziny Piwnicy pod Baranami są doskonałym pretekstem do zaprezentowania bardzo ciekawej części zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie, a mianowicie dokumentów Janiny Garyckiej i Piotra Skrzyneckiego, materiałów przez nich wytworzonych i przez nich zebranych, a przekazanych do archiwum przez spadkobierców. Właśnie dlatego historię kabaretu Piwnica pod Baranami można zobaczyć niejako przez pryzmat tych dwóch osób (…). Prezentujemy, jak powstał kabaret, czym był dla jego twórców, jakie mieli problemy z tym związane, skupiamy się też na obchodach 30-lecia kabaretu" – powiedziała Lilianna Pochwalska z Archiwum Narodowego w Krakowie.
"Piwnica zawsze spełniała taką kierowniczą rolę dla polskiej bohemy – nie tylko jeżeli chodzi o kabaret, bo to było coś więcej niż kabaret" – powiedział prezydent Krakowa Jacek Majchrowski. "To była pewnego rodzaju specyficzna działalność, nie tylko kulturalna (…). To było także środowisko intelektualne, w pewnym sensie polityczne, które musiało z natury rzeczy być środowiskiem bardzo inteligentnym, aby wyrazić pewne aluzje, a równocześnie nie narazić się na odpowiedzialność. Ważne jest także to, że ta historia ciągle się toczy" – powiedział prezydent.
Dyrektor Piwnicy pod Baranami Bogdan Micek podkreślił, że "Kabaret Piwnica pod Baranami" "był i jest magnetycznym miejscem w samym centrum Krakowa, był i jest zjawiskiem i fenomenem, był i jest legendą i trwaniem". "A artyści wyczuwają tę atmosferę, bo pozwalają sobie dosłownie na wszystko. I tak powinno być przez następne 60 lat" – powiedział.
Na odsłonięcie wystawy i późniejszy raut licznie przybyli piwniczni artyści. "To był sposób na życie po prostu. To była nasza emigracja wewnętrzna, to był nasz przekór wobec tego, co jest dookoła, bunt. A młodość w każdej rzeczywistości znajdzie sobie coś do radości, do zabawy, do nadziei" – powiedział PAP jeden z artystów kabaretu Tadeusz Kwinta.
"Piwnica pod Baranami" - najsłynniejszy po "Zielonym Baloniku" krakowski kabaret - powstała w 1956 r. jako studencki klub artystyczny. Jego animatorem był Piotr Skrzynecki. 12 listopada 1956 r. rozpoczęły się pierwsze próby, zaś premierowy spektakl, zatytułowany "Polska Stajnia Narodowa" odbył się w połowie grudnia.
Piwnica pod Baranami szybko stała się jednym z najważniejszych miejsc na kulturalnej mapie Krakowa, a Piotr Skrzynecki, choć pochodził z Warszawy, jednym z najważniejszych artystów pod Wawelem. Piwnica była królestwem ironii, żartu i śmiechu. Grały tam zespoły jazzowe, odbywały się recitale, organizowano liczne wystawy i akcje artystyczne.
Swoją artystyczną drogę rozpoczynali w "Piwnicy" tacy artyści, jak Ewa Demarczyk, Marek Grechuta, Leszek Wójtowicz, Aleksandra Maurer, Anna Szałapak, Grzegorz Turnau i Zbigniew Preisner.
Po śmierci Piotra Skrzyneckiego (kwiecień 1997 r.) artyści Piwnicy pod Baranami postanowili zawiesić działalność. Po roku została ona wznowiona - w 1998 r. powołano Fundację "Piwnica pod Baranami", której zadaniem jest zachowanie archiwum, ocalenie piwnicznej spuścizny Piotra Skrzyneckiego oraz promocja artystów i kontynuacja działalności artystycznej kabaretu. W 2000 r. w krakowskim Parku Decjusza odsłonięto pomnik Piwnicy pod Baranami wykonany przez jednego ze współzałożycieli kabaretu Bronisława Chromego.
Wystawę na Placu Szczepańskim będzie można oglądać do 27 czerwca. Od 1 lipca do 10 października wystawa będzie prezentowana na dziedzińcu Archiwum Narodowego w Krakowie przy ul. Siennej 16.
Organizatorami wystawy są Archiwum Narodowe w Krakowie i Stowarzyszenie Artystów i Sympatyków Piwnicy pod Baranami. Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu finansowemu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych i przy udziale Gminy Miejskiej Kraków. (PAP)
hp/ agz/
