Wystawa "Maciej Rataj 1884-1940. W 75-rocznicę śmierci"
Fotografie, dokumenty, rękopisy i wycinki z gazet poświęcone życiu i działalności marszałka Sejmu w II RP i działacza ruchu ludowego Macieja Rataja można oglądać na nowej wystawie w Galerii Brama Bielańska przy Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.
"Ideą wystawy było upamiętnienie postaci przedwojennego parlamentarzysty, marszałka Sejmu i działacza ruchu ludowego Macieja Rataja w związku z mijającą w tym roku 75. rocznicą jego śmierci. Był on aktywnym działaczem okupacyjnej konspiracji i wielkim patriotą, dlatego myślę, że ważne by o nim przypominać. Wystawę przygotowało Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, z którym współpracujemy" - opowiadała PAP Natalia Roszkowska, kurator Galerii Brama Bielańska znajdującej się przy Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.
Na planszowej wystawie "Maciej Rataj 1884-1940. W 75-rocznicę śmierci" znalazły się liczne fotografie i dokumenty przybliżające życie oraz działalność polityczną Rataja. Możemy na niej zobaczyć m.in. zdjęcie rodzinnej wsi Rataja Chłopy koło Lwowa, jego samego z uczniami Gimnazjum Męskiego w Zamościu, gdzie pracował jako nauczyciel czy z żoną Bolesławą.
"Ideą wystawy było upamiętnienie postaci przedwojennego parlamentarzysty, marszałka Sejmu i działacza ruchu ludowego Macieja Rataja w związku z mijającą w tym roku 75. rocznicą jego śmierci. Był on aktywnym działaczem okupacyjnej konspiracji i wielkim patriotą, dlatego myślę, że ważne by o nim przypominać" - opowiadała PAP Natalia Roszkowska, kurator Galerii Brama Bielańska.
Zamieszczono tam także zdjęcia z pierwszego posiedzenia Sejmu Ustawodawczego z 1919 r., którego Rataj był posłem z ramienia PSL "Wyzwolenie" oraz fotografie kluczowych polityków tego okresu m.in. Józefa Piłsudskiego i Wincentego Witosa. Na zdjęciach widzimy Rataja m.in. podczas pogrzebów Stefana Żeromskiego i Władysława Reymonta czy na uroczystościach ludowych. Wystawę zamykają zdjęcia z jego pogrzebu w 1946 r., w którym uczestniczył m.in. ówczesny wicepremier i prezes PSL Stanisław Mikołajczyk oraz współczesne fotografie grobu Rataja na cmentarzu w podwarszawskich Palmirach.
Wśród znajdujących się na ekspozycji dokumentów jest m.in. rękopis listu Rataja do córki Hanny napisany tuż po jej narodzeniu czy jego karykatury np. z 1920 r., kiedy był ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Wincentego Witosa. Widzimy tam również wycinki z gazet, apel o pomoc dla młodzieży akademickiej uczestniczącej w wojnie polsko-bolszewickiej podpisany m.in. przez Rataja, konstytucję marcową z 1921 r., której jako poseł był współautorem, a także plakaty wyborcze, jego portrety olejne, listy, rękopisy, przemówienia oraz fragmenty pamiętników.
Galeria Brama Bielańska, gdzie można oglądać wystawę, jak przewidują organizatorzy do 6 września, została otwarta dla zwiedzających na początku sierpnia. "To nowa część muzeum, gdzie będą prezentowane różnego typu wystawy czasowe. Zadaszony, zamknięty obiekt mieści się praktycznie w murach obronnych okalających Cytadelę przy samym wejściu do Bramy Bielańskiej. To niewielkie, kameralne, ale bardzo klimatyczne miejsce zostało specjalnie zaadaptowane i dostosowane" - powiedział PAP Bartłomiej Kłusek z Muzeum Niepodległości, którego oddziałem jest Muzeum X Pawilonu.
Maciej Rataj urodził się 19 lutego 1884 r. we wsi Chłopy niedaleko Lwowa. Był przywódcą ruchu ludowego, wybitnym parlamentarzystą II Rzeczypospolitej, marszałkiem Sejmu (1922-1928) i prezesem Stronnictwa Ludowego (1935-1939). Podczas II wojny aktywnie działał w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, organizował też Centralne Kierownictwo Ruchu Ludowego. Po aresztowaniu w marcu 1940 r. został osadzony w więzieniu na Pawiaku. 21 czerwca 1940 r. Maciej Rataj razem z innymi więźniami został rozstrzelany w leżących pod Warszawą Palmirach. W 1946 r. jego ciało zostało ekshumowane i uroczyście pochowane na cmentarzu w Palmirach. (PAP)
akn/ agz/
