Najcenniejszy eksponat Skarbu Średzkiego na wystawie w MN we Wrocławiu:złota korona ślubna z XIV w. Fot.PAP/M.Kulczyński
Złota korona ślubna z XIV w., która prawdopodobnie należała do pierwszej żony Karola IV Luksemburskiego, to najcenniejszy eksponat Skarbu Średzkiego, którego elementy do końca roku oglądać można na wystawie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.
Zespół średniowiecznych zabytków zwanych Skarbem Średzkim lub Skarbem Tysiąclecia to jeden z najcenniejszych skarbów średniowiecznych odnalezionych na terenie Europy. Cenne eksponaty wchodzące w jego skład, w tym złotą koronę ślubną z XIV w., znaleziono w trakcie prac budowlanych przy ulicy Daszyńskiego w Środzie Śląskiej pod koniec lat 80. XX w. Część znaleziska znalazła się wcześniej na miejskim wysypisku i dostała się w ręce postronnych osób. Fragmenty tej części skarbu w 2005 r. odzyskali funkcjonariusze CBŚ w Olsztynie.
Na wystawie we wrocławskim Muzeum Narodowym prezentowany jest m.in. najcenniejszy eksponat Skarbu Średzkiego, czyli złota korona ślubna z XIV w. „Prawdopodobnie jej ostatnią właścicielką była Blanka de Valois, pierwsza żona Karola IV Luksemburskiego, zmarła w 1348 r., a więc niedługo przed domniemanym czasem ukrycia i utraty skarbu” - powiedziała PAP rzeczniczka Muzeum Narodowego we Wrocławiu Anna Kowalów.
Bardzo cennym eksponatem jest również zapona ozdobiona kameą z chalcedonu, która służyła do spinania ceremonialnych płaszczy dworskich oraz szat koronacyjnych i liturgicznych.
Zwiedzający mogą również zobaczyć m.in. dwie złote zawieszki z końca XII w., używane jako ozdoba głowy kobiecej, złote pierścienie, sygnet z motywem półksiężyca i gwiazdy oraz część odnalezionych złotych monet.
Na podstawie badań źródłowych naukowcy przyjęli hipotezę, że złote precjoza koronne pochodzą ze skarbca czeskiego i znalazły się w Środzie Śląskiej w charakterze depozytu pod zastaw pożyczki zaciągniętej u żydowskich bankierów przez Karola IV Luksemburskiego - króla Niemiec i Czech, syna Jana Luksemburskiego. W XIV w. Środa Śląska leżała w granicach królestwa Czech i była dynamicznym ośrodkiem handlowym. Opierając się na zachowanych dokumentach z połowy XIV w., historycy ustalili, że skarb został prawdopodobnie zdeponowany u bankiera Muscho (oboczna forma imienia Mojżesz). Potwierdza to obecność wśród odnalezionych klejnotów złotego pierścienia - własności tegoż bankiera. Zdaniem historyków prawdopodobnie skarb został ukryty przez żydowskiego bankiera w obliczu kolejnego pogromu Żydów, których obwiniano za sprowadzenie zarazy czarnej śmierci dziesiątkującej mieszkańców Europy.
Skarb średzki został przekazany do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu i po raz pierwszy pokazany tam w 1997 r., następnie znalazł się jako stały depozyt na ekspozycji w Środzie Śląskiej. Korona i inne zabytki były prezentowane na wystawach w Warszawie, Dreźnie, Valladolid i w Brukseli. Ekspozycję można oglądać do 3 stycznia.(PAP)
pdo/ dym/
