Dni Otwartych Żuławskich Zabytków
Kościoły, domy podcieniowe, wiatraki, dawne przepompownie – te m.in. obiekty będzie można odwiedzić w weekend w ramach Dni Otwartych Żuławskich Zabytków. W wielu miejscach na gości – oprócz opowieści gospodarzy, czekać będą koncerty czy degustacje lokalnych potraw.
W akcję, która organizowana jest na Żuławach od kilku lat, w tym roku włączyli się gospodarze ponad 30 zabytkowych obiektów. Często są to prywatne domy czy podobne obiekty, których właściciele postanowili zaprosić do siebie turystów, by przybliżyć im historię Żuław i ich zabytków.
„W tym roku mamy osiem nowych miejsc, które można będzie odwiedzić w ramach akcji po raz pierwszy. Z kolei wielu gospodarzy miejsc, które już wcześniej były udostępniane, przygotowało zupełnie nowe atrakcje. Generalnie w organizację dni otwartych włącza się coraz więcej młodych ludzi proponujących nowe, świeże sposoby promowania żuławskich zabytków. Coraz chętniej pomagają też w ich organizacji lokalne społeczności, co jest dla nas bardzo cenne, bo zależy nam na integrowaniu mieszkańców regionu” - powiedział PAP wiceprezes Klubu Nowodworskiego Łukasz Kępski.
Chętni do udziału w Dniach Otwartych Żuławskich Zabytków będą mogli w weekend odwiedzić m.in. wiele na co dzień niedostępnych kościołów, w tym poewangelicki kościół pw. św. Katarzyny w Borętach, dawny kościół mennonicki w Markusach czy dawny zbór menonitów w Elblągu.
W dni otwarte włączyli się też gospodarze najstarszych żuławskich świątyń - zbudowanych w XIV wieku kościołów: św. Jerzego w Jezierniku, pw. Matki Bożej Różańcowej w Koźlinach czy pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Krzywym Kole.
Na gości czekają także wiatrak przemiałowy typu koźlak w Drewnicy, wiatrak przemiałowy typu holender w Palczewie, dawna wozownia w Miłoradzu czy ostatnia zachowana na Żuławach przepompownia parowa w Różanach.
Udostępnione zostaną również domy podcieniowe w Marynowach, Orłowie, Trutnowach oraz Żelichowie. W Oleśnie na gości czeka „Stodolarnia”, czyli muzeum urządzone w stodole, a w Mokrym Dworze - skansen maszyn rolniczych.
W jednej z największych miejscowości na Żuławach - Nowym Dworze Gdańskim, odwiedzić będzie można Muzeum Żuławskie działające w dawnej mleczarni oraz Żuławski Ośrodek Kultury. Z tej miejscowości wyruszą też w weekend kursy Żuławskiej Kolei Dojazdowej, która kolejką wąskotorową dowiezie pasażerów na Mierzeję Wiślaną. Po drodze odbędą się pokazy otwierania mostu obrotowego w Rybinie.
W Borętach – obok zwiedzania kościoła, na gości czekać też będzie spotkanie w zabytkowej świetlicy, gdzie panie z Boręckiego Koła Gospodyń Wiejskich zaoferują poczęstunek. W przystani żeglarskiej w Błotniku można będzie wziąć udział w mszy świętej na wodzie, a także koncertach oraz wiciu i puszczaniu na wodę wianków. W Ostaszewie – po zwiedzaniu izby tradycji działającej w dawnej szkole, goście będą mogli liczyć na piknik i poczęstunek, a w miejscowości Trutnowy – na jarmark i degustację żuławskich potraw oraz wypieków.
Organizatorami Dni Otwartych Żuławskich Zabytków są Klub Nowodworski - Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego i Żuławski Park Historyczny.
Pełen wykaz miejsc, które będą dostępne w ramach Dni Otwartych Żuławskich Zabytków i szczegóły dotyczące zwiedzania znaleźć można na stronie internetowej Żuławskiego Parku Historycznego - www.zph.org.pl.
Położone w delcie Wisły Żuławy zajmują obszar ponad 2,1 tys. km kw., z czego ponad 450 km to tereny depresyjne. Te najżyźniejsze w Polsce ziemie wykorzystywane są przede wszystkim na potrzeby rolnictwa.
Intensywne zagospodarowywanie Żuław rozpoczęło się w XVI w., kiedy to pojawili się tutaj pochodzący z Niderlandów mennonici - członkowie anabaptystycznego ruchu religijnego zachowującego surowe obyczaje i zasady życia. Na Żuławy przybyli, uciekając z rodzinnych stron przed prześladowaniami. Budując system kanałów odwadniających, osuszali podmokłe grunty i zagospodarowywali je. Po drugiej wojnie światowej mennonici, tak jak wszyscy mieszkańcy Żuław, zostali zmuszeni do opuszczenia tych ziem. Ich miejsce zajęła ludność napływowa. (PAP)
aks/ je/
