III Ogólnopolski Przegląd Muzyki Młodej Generacji. Fot. PAP/W. Kryński
Czy tekst piosenki rockowej może być źródłem historycznym? Z pewnością. Do jego analizy potrzeba jednak odpowiednich umiejętności. Poniżej prezentujemy fragmenty tekstów utworów muzycznych z lat 80., a także odnoszące się do nich pytania.
"Nie zmienię świata"
tekst: Jan Kisiński
Nie zmienię świata, nie zmienię.
Nie mam żadnych złudzeń.
To nie uda się nikomu.
Choć rewolucje są dla ludzi.
Nie zacznę nowej wojny.
I nie zakończę starych.
To wszystko jest utopią.
I śmieszne są zamiary.
Ale mogę zmienić się sam
I mogę zmienić Ciebie.
Możemy zmienić nasz dom.
By było nam jak w niebie.
[…]
"Mam dość"
tekst: Maciej Góralski
Ciągle krzyczysz na mnie,
Wszędzie ciasno jest,
Nie można oddychać swobodnie,
Nie można umrzeć godnie.
Jestem już zmęczony,
Jestem już zmęczony,
Jestem już zmęczony,
Mam tak dość.
[…]
"Zatrute powietrze"
tekst: Krzysztof Grabowski
Moje ubranie jest dla mnie za ciasne
Ściany pokoju są za blisko siebie
Ciasny autobus wyciska ze mnie życie
Nie mam czym oddychać, w powietrzu jest gaz
Dzikie patrole kontrolują ulice
Chcą wyśledzić mój każdy krok
Za mało jest tu miejsca dla mnie i dla ciebie
Nie mam czym oddychać, w powietrzu jest gaz
[…]
"Szara rzeczywistość"
tekst: Krzysztof Grabowski
Nie potrzebuję was
Chcę być sam
Zostawcie mnie
Odczepcie się!
Mam to co mam
Chcę czego chcę
Zostawcie mnie
Odczepcie się!
Nie myślę tak jak wy
Jestem inny niż wy
Nic mnie nie obchodzą
Wasze myśli i sny
Szara rzeczywistość
Wasza rzeczywistość
Nie obchodzi mnie
Odczepcie się!
Nic mnie nie obchodzi
Co o mnie myślicie
Odczepcie się!
Chcę mieć własne życie
Zostawcie mnie samego
Bez waszych głupich rad
Nie zrobię wam nic złego
Po prostu chcę być sam!
Pytania do tekstów:
1. Kto jest podmiotem tekstów? Jakie słowa na to wskazują?
Podmiot w pierwszej osobie l. poj. lub mnogiej - formy czasowników + forma zaimków „mnie” np.
Nie zmienię świata, nie zmienię.
Nie mam żadnych złudzeń.
Ciągle krzyczysz na mnie,
Jestem już zmęczony
Nie potrzebuję was
Zostawcie mnie
2. Czy w tekstach pojawia się opozycja do podmiotu? Kto to jest? Do kogo mogą odnosić się słowa „was” „waszych”?
Nie potrzebuję was
Wasze myśli i sny
Bez waszych głupich rad
3. W jakich kontekstach pojawia się słowo „nie”? Z jakimi czasownikami się łączy? Czy w tekstach pojawiają się inne słowa mające znaczenie negacji?
4. Czy można określić co jest negowane przez młodych ludzi? W jakich sytuacjach używają słów negujących?
5. W jakich konotacjach pojawia się przysłówek „ciasno” lub przymiotnik „ciasny”? Jak można interpretować jego użycie w tekstach? Do jakich sytuacji odwołuje się podmiot?
6. Czy w tekstach funkcjonuje język potoczny? Jeśli tak, w jakim celu użyto sformułowań potocznych?
7. Przeanalizuj występujące w tekstach czasowniki, spróbuj określić sytuacje, do jakich się odnoszą. Czy można określić do jakich emocji się odwołują?
8. Jakie przymiotniki opisują rzeczywistość?
9. Jak wygląda obraz pokolenia na podstawie wybranych tekstów? Jak funkcjonował młody człowiek w latach 80-tych?
10. Czy znajdujesz podobieństwa między dzisiejszą młodzieżą a swoimi rówieśnikami z lat 80-tych?
Gabriela Sierocińska-Dec
