"Skarb" z wydm na wystawie w Forcie Gerharda. Fot. PAP/M. Bielecki
Srebra z kasyna oficerskiego i pamiątkowa laska z rączką z kości słoniowej – to tylko część eksponatów, które można oglądać w Forcie Gerharda w Świnoujściu. "Skarb" znaleziony na wydmach w Łunowie ukryli niemieccy żołnierze podczas ewakuacji w maju 1945 r.
Jak powiedział PAP Piotr Piwowarczyk z Fortu Gerharda, "skarb" znaleziony parę lat temu w okolicach plaży na wysokości Łunowa, został przekazy Muzeum Obrony Wybrzeża na Wyspie Wolin przez anonimowego odkrywcę. "To miejsce, z którego w maju 1945 r. ewakuowały się ostatnie niemieckie oddziały z Wolina. W punkcie zaokrętowania przez lata dochodziło do ciekawych odkryć. Był to teren nielegalnych poszukiwań przez hobbystów i pasjonatów historii" - tłumaczy.
Jego zdaniem odnalezione przedmioty stanowią część większej kolekcji. "Wszystkie mają pochodzenie świnoujskie. Srebra i karafka są sygnowane symbolem kasyna oficerskiego. Na lasce z rączką z kości słoniowej znajduje się dedykacja słuchaczy dla kapitana zur See Wilhelma Herwegha. Co ciekawe przedmioty są z różnego okresu historycznego: kasyno oficerskie przestało istnieć pod koniec I wojny światowej , ale są też artefakty z II wojny światowej" - dodaje Piwowarczyk.
Jak podkreśla, najważniejszym elementem kolekcji jest drzewce od proporca jednostki marynarki wojennej Kriegsmarine, która funkcjonowała w tzw. basenie bazy U-Bootów w Karsbaum, obecnym Karsiborze. "Na główce tego drzewca jest piękny srebrny orzeł datowany na lata 20. ubiegłego wieku. Pod spodem na obręczy mocowania znajduje się grawer, na którym napisano do jakiej jednostki należał sztandar" - opisuje.
Piwowarczyk zaznacza, że z punktu widzenia historii wojskowości wyspy Wolin "są to bezcenne eksponaty, biorąc pod uwagę ich stan zachowania, a także ich unikatowość, gdyż w skali Polski nie ma takich pamiątek po jednostkach Kriegsmarine".
"Skarb" z wydm prezentowany jest w nowej przestrzeni wystawienniczej Muzeum Obrony Wybrzeża w Świnoujściu. Na piętrze największego budynku fortu znajduje się ekspozycja stała pod tytułem "1000 lat Twierdzy Ujścia Świny". "To prawie 2 tys. nowych eksponatów, m.in. XV-wieczna skrzynia, mundury z XIX w., kolekcja wojskowych toalet, drewniana tablica z komendantury wojennej w Świnoujściu czy ostrzelana przez Sowietów niemiecka tablica ze starej mleczarni" - wymienia Piwowarczyk.
Przedmioty z Łunowa to nie pierwsze znalezisko w Świnoujściu; podczas budowy pensjonatu przy promenadzie w Świnoujściu odnaleziono kilkadziesiąt kilogramów wyrobów ze srebra opakowanych w gazety z marca 1945 r. Innym militarnym "skarbem" była armata PAW 600, która została w wyciągnięta z kanału portowego; jest to jedyny zachowany egzemplarz w Europie.
Fort Gerharda należy do najlepiej zachowanych XIX-wiecznych pruskich fortów nadbrzeżnych w Europie. Położony jest na wyspie Wolin, na prawym brzegu ujścia cieśniny Świny. Budowa fortu rozpoczęła się po wojnie prusko-duńskiej w 1848 r. i trwała 11 lat. Fort służył do obrony portu przed nieprzyjacielską flotą. (PAP)
mzb/ jbr/
